Zum Inhalt springen Zur Hauptnavigation springen Zur Fußzeile springen
  • Registrieren
  • Einloggen
  • Language
    • English
    • Język Polski
    • Français (France)
    • Deutsch
  • Menu
  • Home
  • Aktuelle Ausgabe
  • Archiv
  • Mitteilungen
  • Über uns
    • Über die Zeitschrift
    • Beitragseinreichung
    • Redaktion
    • Schutz personenbezogener Daten
    • Kontakt
  • Registrieren
  • Einloggen
  • Language:
  • English
  • Język Polski
  • Français (France)
  • Deutsch

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

Polish political elites on events in Russia in the first months after the November 1917 Bolshevik coup d’état
  • Home
  • /
  • Polish political elites on events in Russia in the first months after the November 1917 Bolshevik coup d’état
  1. Home /
  2. Archiv /
  3. Bd. 53 (2018): Special Issue /
  4. Artykuły

Polish political elites on events in Russia in the first months after the November 1917 Bolshevik coup d’état

Autor/innen

  • Grzegorz Zackiewicz Institute of History and Political Sciences University of Białystok

DOI:

https://doi.org/10.12775/SDR.2018.3.04

Schlagworte

przewrót bolszewicki, Rosja, listopad 1917 r., polskie elity polityczne, Bolshevik coup d’état, Russia, November 1917, Polish political elites

Abstract

W artykule podjęto próbę omówienia pierwszych polskich reakcji na przewrót bolszewicki. Na przełomie 1917 i 1918 r. wspólne zdecydowanej większości komentatorów było przekonanie o nietrwałości rządów bolszewickich. Zgadzano się też zazwyczaj, że Lenin i jego partia to siła destrukcyjna, kontynuująca rozpoczęte wraz z wybuchem rewolucji lutowej dzieło zniszczenia imperium carskiego. Motywowana ideologicznie krytyka bolszewizmu choć niewątpliwie dominowała nie była na gruncie polskim powszechna. Część komentatorów, głównie lewicowych, akcentowała znaczenie antywojennych haseł bolszewików i – jak wierzono – ich pozytywny stosunek do kwestii samostanowienia narodów.

 

The article attempts to discuss initial Polish reactions to the Bolshevik coup d’état. In late 1917 to early 1918, the majority of commentators were all convinced that Bolshevik rule would be short-lived. It was also generally agreed that Lenin and his party were a destructive force that was continuing the work of destroying the tsarist empire that had begun with the outbreak of the February Revolution. Though undoubtedly dominant, ideologically motivated criticism of Bolshevism was not universal in Poland. Some commentators – mainly leftists – stressed the importance of the Bolshevik anti-war slogans and what was believed to be their positive attitude towards the issue of the self-determination of nations.

Autor/innen-Biografie

Grzegorz Zackiewicz, Institute of History and Political Sciences University of Białystok

Grzegorz Zackiewicz, b. 1971, Dr hab., historian, associate profesor in the Institute of History and Political Sciences of the University of Białystok. Author of several dozen publications, including such books as Polska myśl polityczna wobec systemu radzieckiego 1918–1939 (Kraków, 2004); Syndykalizm w polskiej refleksji i rzeczywistości politycznej I połowy XX wieku (Kraków, 2013); Robotniczy Instytut Oświaty i Kultury im. Stefana Żeromskiego 1930–1939 (Białystok, 2016)

Literaturhinweise

Archival material

Archiwum Akt Nowych w Warszawie (Central Archives of Modern Records, Warsaw) Komitet Narodowy Polski w Paryżu

Narodowy Związek Robotniczy

Polska Partia Socjalistyczna – Frakcja Rewolucyjna Zbiór druków ulotnych

Political journalism, published documents

Materiały archiwalne do historii stosunków polsko-radzieckich, vol. 1: marzec 1917 – listopad 1918, compiled by A. Zatorski et al., Warszawa, 1957.

Narada krakowska z lutego 1918 r., compiled by J. Holzer, Przegląd Historyczny, 3 (1958).

Polskie programy socjalistyczne 1878–1918, compiled by F. Tych, Warszawa, 1975.

Rewolucja i wojna [Warszawa, 1917].

Wasilewski Z., Na wschodnim posterunku, Warszawa, 1919.

Press

Czas, 1917–1918

Dziennik Poznański, 1918

Dziennik Wileński, 1917

Głos, 1917–1918

Głos Robotniczy, 1917

Jedność Robotnicza, 1917–1918

Kultura Polski, 1918

Kurier Polski, 1917–1918

Kurier Poznański, 1918

Kurier Warszawski, 1917–1918

Myśl Niepodległa, 1917

Myśl Polska, 1918

Naprzód, 1917–1918 Naród a Państwo, 1918 Nowa Gazeta, 1917–1918

Nowa Reforma, 1917

Piast, 1917

Przegląd Poranny, 1917

Robotnik, 1917–1918

Rok Polski, 1917–1918

Świat, 1918

Wiadomości Polityczne, 1917–1918

Wiadomości Polskie, 1917–1918

Wyzwolenie, 1917

Ziemia Lubelska, 1917–1918

Zorza, 1917–1918

Diaries, memoirs, reports

Cywiński S., Kartki z pamiętnika (1914–1920), Wilno, 1931.

Daniec W., Nasz ostatni biuletyn wojenny. Pamiętnik z przeżyć wielkiej wojny z dziennych notatek, Rzeszów, 1931.

Dąbrowska M., Dzienniki 1914–1965, vol. 1: 1914–1925, ed. W. Starska-Żakowska, Warszawa, 2009.

Dąbrowski J., Dziennik 1914–1918, ed. J. Zdrada, Kraków, 1977.

Dillon E.J., “Spotkania, rozmowy i korespondencja z Romanem Dmowskim 1917–1922”, Glaukopis, 5–6 (2006).

Dzierzbicki S., Pamiętnik z lat wojny 1915–1918, Warszawa, 1983.

Glinka W., Pamiętnik z Wielkiej Wojny, vol. 3, Warszawa [1928].

Grabski S., Pamiętniki, vol. 2, prepared for print by W. Stankiewicz, Warszawa, 1989.

Harusewicz M., Za carskich czasów i po wyzwoleniu. Jan Harusewicz, wspomnienia, dokumenty, Londyn, 1975.

Hupka J., Z czasów wielkiej wojny. Pamiętnik nie kombatanta, Niwiska, 1936. Jaworski W.L., Diariusz 1914–1918, ed. M. Czajka, Warszawa, 1997.

Karpiński S., Pamiętnik dziesięciolecia 1915–1924, Warszawa, 1931.

Kossakowski M., Diariusz, vol. 2: 29 IV–31 XII 1917, eds. D. Tarasiuk et al., Lublin, 2016.

Kossakowski M., Diariusz, vol. 3: 1 I–31 XII 1918, eds. M. Korzeniowski et al., Lublin, 2016.

Krahelska H., Wspomnienia rewolucjonistki, Warszawa, 1934.

Kułakowski M. [J. Zieliński], Roman Dmowski w świetle listów i wspomnień, vol. 2, Londyn, 1972.

Kurman M., Z wojny 1914–1921. Przeżycia, wrażenia i refleksje mieszkańca Warszawy, Warszawa, 1923.

Kwapiński J., Moje wspomnienia 1904–1939, Paryż, 1965.

Limanowski B., Pamiętniki (1907–1919), ed. J. Durko, Warszawa, 1961.

Lubicz-Zaleski Z., Dziennik nieciągły 1904–1925, ed. M. Willaume, Paryż, 1998.

Miedziński B., “Wspomnienia (dokończenie)”, Zeszyty Historyczne, 37 (1976), pp. 61–222.

Młynarski F., Wspomnienia, Warszawa, 1971.

Pamiętnik księżnej Marii Zdzisławowej Lubomirskiej: 1914–1918, prepared for print by J. Pajewski, Poznań, 1997.

Romer E., Dziennik 1914–1918, Warszawa, 1995.

Witos W., Moje wspomnienia, part 1, eds. E. Karczewski, J.R. Szaflik, Warszawa, 1988.

Woyniłłowicz E., Wspomnienia 1847–1928. Cz. 1, ed. J. Iwaszkiewicz, Wilno, 1931.

Zieliński S., Liga Narodowa na Rusi 1890–1920. Fragment historii pracy polskiej na kresach południowo-wschodnich, ed. A. Wątor, Szczecin, 2016.

Secondary literature

Bułhak W., “Aleksander Lednicki i Przedstawicielstwo Rady Regencyjnej Królestwa Polskiego w Rosji Radzieckiej”, Przegląd Historyczny, 3–4 (1990).

Holzer J., Polska Partia Socjalistyczna w latach 1917–1919, Warszawa, 1962.

Jędrzejewicz W., Józef Piłsudski 1867–1935. Życiorys, Warszawa, 2002.

Kawalec K., Roman Dmowski 1864–1939, Wrocław–Warszawa, 2002.

Kornat M., Bolszewizm, totalitaryzm, rewolucja, Rosja. Początki sowietologii i studiów nad systemami totalitarnymi w Polsce (1918–1939), vols. 1–2, Kraków, 2004.

Leinwand A.J., “Działalność agitacyjna i propagandowa komunistów polskich w RSFRR w latach 1918–1920, Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej, 40 (2005), pp. 25–61.

Majewski P., “Bolszewicy w oczach Polaków 1917–1920”, Przegląd Wschodni, 4 (1999), pp. 645–677.

Nowak A., Polska i trzy Rosje. Studium polityki wschodniej Józefa Piłsudskiego (do kwietnia 1920 roku), Kraków, 2001.

Paczkowski A., “Dzienniki warszawskie o rewolucji październikowej w Rosji (listopad–grudzień 1917)”, Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego, 2 (1967), pp. 133–159.

Tokarski J., Historie przyszłości. Wizje bolszewizmu w Rosji 1917–1921, Kraków, 2012.

Zackiewicz G., Polska myśl polityczna wobec systemu radzieckiego 1918–1939, Kraków, 2004.

Zackiewicz G., “Przyszła Polska i Europa w koncepcjach polskich socjalistów (od Aktu 5 listopada do zakończenia I wojny światowej)”, in: Akt 5 listopada 1916 roku i jego konsekwencje dla Polski i Europy, eds. J. Kłaczkow et al., Toruń, 2016.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

Downloads

  • PDF (English)

Veröffentlicht

2018-12-01

Zitationsvorschlag

1.
ZACKIEWICZ, Grzegorz. Polish political elites on events in Russia in the first months after the November 1917 Bolshevik coup d’état. Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej. Online. 1 Dezember 2018. Vol. 53, pp. 89-109. [Accessed 6 Juli 2025]. DOI 10.12775/SDR.2018.3.04.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Bibliografische Angaben herunterladen
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Ausgabe

Bd. 53 (2018): Special Issue

Rubrik

Artykuły

Stats

Number of views and downloads: 355
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Autor/innenverzeichnis durchblättern
  • Issue archive

User

User

Aktuelle Ausgabe

  • Atom-Logo
  • RSS2-Logo
  • RSS1-Logo

Informationen

  • Für Leser/innen
  • Für Autor/innen
  • Für Bibliothekar/innen

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Sprache

  • English
  • Język Polski
  • Français (France)
  • Deutsch

Tags

Search using one of provided tags:

przewrót bolszewicki, Rosja, listopad 1917 r., polskie elity polityczne, Bolshevik coup d’état, Russia, November 1917, Polish political elites
Aufwärts

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop