Stany Zjednoczone i Związek Sowiecki, sierpień/wrzesień 1939 – czerwiec 1941 roku. Amerykański bilans zysków i strat współpracy ze Związkiem Sowieckim

Abstract

W dziejach stosunków amerykańsko‑sowieckich okres od września 1939 do 22 czerwca 1941 r. jest szczególny. Po przełomowych zmianach na kontynencie euroazjatyckim, podpisaniu paktu Ribbentrop‑Mołotow (23 VIII 1939 r.) i zawarciu sowiecko‑japońskiego zawieszenia broni (16 IX 1939 r.) Stany Zjednoczone znalazły się w całkowicie nowej sytuacji geopolitycznej. Najtrudniejszym problemem stało się ułożenie stosunków ze związkiem sowieckim. Mimo fundamentalnych różnic – politycznych i ideologicznych – Stany Zjednoczone usilnie zabiegały o nawiązanie dialogu z Moskwą. Najpierw liczyły na rozluźnienie sojuszu niemiecko‑sowieckiego, później, w obliczu narastającego zagrożenia ze strony Japonii, poszukiwały poważniejszego porozumienia. Rozwijając kontakty z Moskwą, strona amerykańska dysponowała poważnymi instrumentami nacisku. Była to polityka handlowa, którą posługiwano się w celu zachęcania Moskwy do współpracy. W Waszyngtonie odnotowano pewne sukcesy, udało się bowiem powstrzymać Moskwę od przystąpienia do Paktu Trójstronnego (27 IX 1940 r.). Ostatecznie jednak próby porozumienia czy rozwiązania współpracy politycznej z Moskwą okazały się nieskuteczne. W przeddzień ataku niemieckiego na ZSRR zdecydowano zrewidować dotychczasowy kurs.