Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
    • Français (France)
    • Deutsch
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski
  • Français (France)
  • Deutsch

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

DGB a polityka zagraniczna rządu Republiki Federalnej Niemiec wobec Europy Wschodniej ze specjalnym uwzględnieniem stosunków polsko-niemieckich w latach 80.
  • Strona domowa
  • /
  • DGB a polityka zagraniczna rządu Republiki Federalnej Niemiec wobec Europy Wschodniej ze specjalnym uwzględnieniem stosunków polsko-niemieckich w latach 80.
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 59 Nr 2 (2024) /
  4. Artykuły

DGB a polityka zagraniczna rządu Republiki Federalnej Niemiec wobec Europy Wschodniej ze specjalnym uwzględnieniem stosunków polsko-niemieckich w latach 80.

Autor

  • Małgorzata Świder Universität der Kommission für Nationale Bildung in Krakau https://orcid.org/0000-0002-4354-3641

DOI:

https://doi.org/10.12775/SDR.2024.2.07

Słowa kluczowe

Ostpolitik, DGB, zachodnioniemiecka polityka zagraniczna, związki zawodowe, blok wschodni, stosunki polsko-niemieckie

Abstrakt

Zaangażowanie DGB w Ostpolitik jest nierozerwalnie związane z polityką niemieckiej socjaldemokracji. Wraz z tą partią, DGB przeszła przez wszystkie etapy jej rozwoju. Szczególną rolę odgrywała DGB w latach 80. XX w. Polska przeżywała wówczas głęboki kryzys gospodarczy, społeczny i polityczny. W tym czasie DGB nawiązała z Solidarnością i opozycją szerokie spektrum kontaktów, korzystając przy tym zarówno ze swoich doświadczeń organizacyjnych, jak i powiązań międzynarodowych (w tym także z Moskwą), a także kontaktów międzyludzkich, stając się istotnym partnerem dla rządu federalnego w kształtowaniu bilateralnych relacji polsko-niemieckich.

Biogram autora

Małgorzata Świder - Universität der Kommission für Nationale Bildung in Krakau

Małgorzata Świder, prof. nauk humanistycznych w dyscyplinie historia, zawodowo związana z Uniwersytetem Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie; jej zainteresowania badawcze to powojenne relacje polsko-niemieckie, system partyjny RFN, w szczególności SPD, a także polsko-zachodnioniemiecka współpraca związkowa (DGB) w latach osiemdziesiątych XX w. (malgorzata.swider@uken.krakow.pl).

Bibliografia

Quellen

Archiv der sozialen Demokratie

Parteivorstand SPD

Depositum Walter Polkehn

Depositum Horst Ehmke

Depositum Hans Koschnik

Depositum Helmut Schmidt

Handakte – Klaus-Peter Schneider

Archive der sozialen Demokratie (Gesonderte Archive)

Willy-Brandt-Archiv

DGB-Archiv – IG Metall

DGB-Archiv – Internationale Abteilung

Archiwum Akt Nowych

KC PZPR, Wydział Zagraniczny

Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych

Departament IV

Depesze przychodzące

Bundesbeauftragte für die Unterlagen des Staatssicherheitsdienstes der ehemaligen Deutschen Demokratischen Republik

Zentralarchiv, Berlin

Quelleneditionen

Akten zur Auswärtigen Politik der Bundesrepublik Deutschland, 1980, München 2011.

Akten zur Auswärtigen Politik der Bundesrepublik Deutschland, 1981, München 2012.

Referenzliteratur

Auseinandersetzung der Sozialdemokratie mit dem Kommunismus. Richtlinien für Ostkontakte, Anhang: „Fakten zur kommunistischen Herausforderung“, „SPD Pressemitteilung“, Nr. 41.1960, 1.2.1960.

Bégin, N., Kontakte zwischen Gewerkschaften in Ost und West. Die Auswirkungen von Solidarność in Deutschland und Frankreich. Ein Vergleich, „Archiv für Sozialgeschichte“, Nr. 45, 2005, S. 293–324.

Das polnische Volk hat Anspruch auf Solidarität, „Parlamentarisch-Politischer Pressedienst“, 25.1.1982, S. 1.

DGB-Bundesvorstand zu den Ereignissen in Polen, „DGB-Nachrichten-Dienst“, Nr. 183/80, 25.8.1980.

Fehr, H., Unabhängige Öffentlichkeit und soziale Bewegungen: Fallstudien über Bürgerbewegungen in Polen und der DDR, Opladen, 1996.

Fraktion der SPD im Deutschen Bundestag, An die Mitglieder der SPD-Bundestagsfraktion. Betr.: Geschenkpakete nach Polen [Flugblatt], 9.2.1982.

Fritze, W., Die Ostpolitik des Deutschen Gewerkschaftsbundes, „Gewerkschaftliche Monatshefte“, 1972, Nr. 10.

Führer, K. Ch., Gewerkschaftsmacht und ihre Grenzen: Die ÖTV und ihr Vorsitzender Heinz Kluncker 1964–1982, Bielefeld, 2017.

Geschichte der Sozialpolitik in Deutschland seit 1945, Bd. 6: 1974–1982. Bundesrepublik Deutschland, neue Herausforderungen, wachsende Unsicherheiten, Baden-Baden, 2008, https://www. ngzg.geschichte.uni-muenchen.de/personen/prof_geyer/geyer/geyer--sozialpolitik-1.pdf (abgerufen: 25.6.2022).

Gewerkschaftspolitik. Die Ostpolitik des Deutschen Gewerkschaftsbundes, http://library.fes.de/ gmh/main/pdf-files/gmh/1972/1972-10-Gewerkschaftspolitik.pdf (abgerufen: 25.6.2022).

Hensel, J., Solidarność. Die Entstehung neuer Gewerkschaften in Polen, „Gewerkschaftliche Monatshefte“, 1981, Nr. 2, S. 93–106.

Hildebrandt, J., Vom Kalten Krieg zur Neuen Ostpolitik 1955 bis 1969. Die deutsche Frage in den deutsch-deutschen Gewerkschaftsbeziehungen, https://www.bundesarchiv.de/imperia/ md/content/abteilungen/sapmo/vortragsreihestiftung/vortrag_hildebrandt.pdf (abgerufen: 13.2.2022).

Hönigsberger, H., Der parlamentarische Arm: Gewerkschafter im Bundestag zwischen politischer Logik und Interessenvertretung, Berlin, 2008.

Jansen ruft zur Polen-Demonstration des DGB auf, „Sozialdemokratischer Informationsbrief“, Nr. 12/82, 20.1.1982.

Jaworski, P., Biuro Informacyjne „Solidarności“ w Sztokholmie, 1981–1989, „Dzieje Najnowsze“, 2013, Nr. 1, S. 149–182.

Jaworski, P., Most przez Bałtyk. Szwecja wobec „Solidarności“ 1980–1982, Warszawa, 2017.

Kanzler Schmidt: Liebeswerben beim DGB, „Der Spiegel“, 9.8.1979, https://www.spiegel.de/poli- tik/kanzler-schmidt-liebeswerben-beim-dgb-a-5616943f-0002-0001-0000-000040348963 (abgerufen: 25.6.2022).

Kempter, K., Eugen Loderer und die IG Metall. Biografie eines Gewerkschafters, Filderstadt, 2003.

Kluncker Heinz (1925–2005), Digitale Bibliothek Friedrich-Ebert-Stiftung, http://library.fes.de/ fulltext/bibliothek/tit00205/00205g.htm (abgerufen: 18.5.2022).

Knudsen, D., The Trilateral Commission and Global Governance. Informal Elite Diplomacy, 1972–82, London/New York, 2016.

Kristoffersen, E., Begegnungen des Deutschen Gewerkschaftsbundes mit Gewerkschaften in Polen, in: Plum, W. (Hrsg.), Ungewöhnliche Normalisierung. Beziehungen der Bundesrepublik Deutschland zu Polen, Bonn, 1994, S. 75–80.

Küsters, H. J., Die Wende 1982/83: Der Beginn der Ära Kohl, „Historisch-Politische Mitteilungen. Archiv für Christlich-Demokratische Politik“, Jhg. 19, 2012.

Majchrzak, G., Niebezpieczny dokument. Posłanie do ludzi pracy Europy Wschodniej, „Wolność i Solidarność“, 2011, Nr. 2, S. 95–102, http://wis.ecs.gda.pl/images/elfinder/pdf/niebezpieczny_dokument.pdf (abgerufen: 9.4.2022).

Mitteilung für die Presse; diese Aktivität der SPD-Mitglieder wurde von der Regierung in Warschau kritisiert, „Sozialdemokraten Service“, Nr. 38/82, 26.1.1982.

Müller, S., Die Ostkontakte der westdeutschen Gewerkschaften, Entspannungspolitik zwischen Zivilgesellschaft und internationaler Politik 1969 bis 1989, Sozialdemokratie und Kommunismus, Bonn, 2020.

Rück, F., Gewerkschaften und Aussenpolitik, „Gewerkschaftliche Monatshefte“, 1952, Nr. 4, S. 193–195, https://library.fes.de/gmh/main/pdf-files/gmh/1952/1952-04-a-193.pdf (abgerufen: 25.6.2022).

Rudzio, W., Die Erosion der Abgrenzung. Zum Verhältnis zwischen der demokratischen Linken und Kommunisten in der Bundesrepublik Deutschland, Opladen, 1988.

Schneider, M., Darstellung zur Geschichte des Bündnisses von SPD und Gewerkschaften, in: Langkau, J./Matthöfer, H./Schneider, M. (Hrsg.), SPD und Gewerkschaften – Zur Geschichte eines Bündnisses, Bd. 1, Bonn 1994, S. 12–74.

Schneider, M., Kleine Geschichte der Gewerkschaften. Ihre Entwicklung in Deutschland von den Anfängen bis heute, Bonn, 1989.

Schröder, W., SPD und Gewerkschaften: Vom Wandel einer privilegierten Partnerschaft, „WSI-Mitteilungen [Wirtschafts- und Sozialwissenschaftliches Institut (Hans Böckler Stiftung)]“, 2008, Nr. 5, https://www.wsi.de/data/wsimit_2008_05_schroeder.pdf (abgerufen: 25.6.2022).

Schultz, J., Die Auseinandersetzung der SPD mit dem Kommunismus im Zeichen der Neuen Ostpolitik 1969–1974, https://madoc.bib.uni-mannheim.de/29348/4/Sozialdemokratie_und_KommunismusErbe2.pdf (abgerufen: 25.6.2022).

Solidarność – Demonstrationen in neun deutschen Großstädten, „Parlamentarisch-Politischer Pressedienst“, Nr. 242, 18.12.1981.

Sommer, T., Heimliche Herrscher des Westens? Ihr Thema: Entspannung und Welternährung, „Zeit Online“, 28.10.1977, https://www.zeit.de/1977/45/heimliche-herrscher-des-westens (abgerufen: 20.6.2022).

SPD und Gewerkschaften mögen sich wieder, http://www.welt.de/politik/deutschland/arti- cle6885367/SPD-und-Gewerkschaften-moegen-sich-wieder.html (abgerufen: 5.5.2022).

Spenden für Polen!, „Infodienst der SPD – Intern“, 21.1.1982.

Sziedat, K., Erwartungen im Umbruch. Westdeutsche Linke und das Ende des „real existierenden Sozialismus“, Oldenburg, 2019.

Świder, M., 1989 – rok przełomu i relacje polsko-niemieckie. Wsparcie SPD dla Komitetu Obywatelskiego „Solidarność“, in: Karnaś, J., Danela, Ł. (Hrsg.), 25 lat polskiej transformacji systemowej – dokonania i wyzwania, Kraków, 2014, S. 289–300.

Świder, M., Niemiecka Federacja Związków Zawodowych wobec wydarzeń w Polsce w latach 1980–1983, Warszawa/Katowice 2020.

Świder, M., „Po której stronie wtedy staniemy?“ Państwa Zachodu wobec groźby wprowadzenia w 1981 roku stanu wyjątkowego w Polsce, in: Ganowicz, E. (Hrsg.), Artificem commendat opus: region – pamięć – polityka. Studia i materiały ofiarowane profesor Danucie Kisielewicz, Opole 2018, S. 661–670.

Świder, M., Stanowisko Socjaldemokratycznej Partii Niemiec wobec Polski w latach 1980–1989, Opole, 2015.

Trauer und Empörung über Polen. Das Wichtigste: Solidarische Hilfe, „Infodienst der SPD – Intern“, 21.1.1982.

Trzcielińska-Polus, A., Pomoc RFN dla Polski i Polaków w latach 1980–1983 (na podstawie dokumentów Bundestagu IX kadencji), in: Świder, M. (Hrsg.), Polityka i humanitaryzm. 1980–1989, Toruń, 2010, S. 153–174.

Wilke, M., Einheitsgewerkschaft zwischen Demokratie und antifaschistischem Bündnis. Die Diskussion über die Einheitsgewerkschaft im DGB seit 1971, Melle, 1985.

Willy Brandt, „SPD-Pressemitteilungen und Informationen“, Nr. 419/68, 15.9.1968, S. 2.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

Pobrania

  • PDF (Deutsch)

Opublikowane

2025-03-20

Jak cytować

1.
ŚWIDER, Małgorzata. DGB a polityka zagraniczna rządu Republiki Federalnej Niemiec wobec Europy Wschodniej ze specjalnym uwzględnieniem stosunków polsko-niemieckich w latach 80. Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej [online]. 20 marzec 2025, T. 59, nr 2, s. 121–147. [udostępniono 12.5.2025]. DOI 10.12775/SDR.2024.2.07.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 59 Nr 2 (2024)

Dział

Artykuły

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 45
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski
  • Français (France)
  • Deutsch

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Ostpolitik, DGB, zachodnioniemiecka polityka zagraniczna, związki zawodowe, blok wschodni, stosunki polsko-niemieckie
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa