Zachodnioniemiecka dyplomacja o zagrożeniu radziecką interwencją zbrojną w Polsce – jesień 1980 r.
DOI:
https://doi.org/10.12775/SDR.2021.2.07Słowa kluczowe
protesty społeczne w Polsce, interwencja radziecka, Republika Federalna Niemiec, NATO, Niemiecka Republika Demokratyczna, konsultacje międzynarodoweAbstrakt
RFN była żywotnie zainteresowana wydarzeniami w Polsce, a przede wszystkim groźbą interwencji ZSRR, która mogła poważnie skomplikować relacje RFN-NRD. W oparciu o niemieckie materiały archiwalne podjęto próbę odpowiedzi na trzy zasadnicze pytania: czy rząd RFN liczył się jesienią 1980 r. z interwencją ZSRR w Polsce? Jakie warunki musiały być spełnione, aby ZSRR zdecydował się na działania siłowe? Czy w ocenach RFN sytuacja w Polsce wykazywała podobieństwa do sytuacji w Czechosłowacji w 1968 r.? Odpowiedzi na te pytania pozwolą zrozumieć zarówno działania podejmowane przez Bonn wobec Polski i całego bloku wschodniego, jak i prezentowane przez polityków RFN postawy.
Bibliografia
Źródła archiwalne
Archiv der sozialen Demokratie (Archiwum Socjaldemokracji Niemieckiej w Bonn)
Depositum Selbmann
Archiwum Akt Nowych w Warszawie
Komitet Centralny PZPR
Bundesarchiv Koblenz (Archiwum Federalne w Koblencji)
Bundesnachrichtendienst
Źródła drukowane
Akten zur Auswärtigen Politik der Bundesrepublik Deutschland 1980, Bd. 1: Januar bis 30. Juni 1980, Bd. 2: 1. Juli bis 31. Dezember 1980, München 2011.
Akten zur Auswärtigen Politik der Bundesrepublik Deutschland 1981, Bd. 1: Januar bis 30. April 1981, Bd. 2: 1. Mai bis 30. September 1981, Bd. 3: 1. Oktober bis 31. Dezember 1981, München 2012.
Deutscher Bundestag, 9. Wahlperiode, 12. Sitzung, Drucksache 9/41, Donnerstag, den 18. Dezember 1980.
Przed i po 13 grudnia. Państwa bloku wschodniego wobec kryzysu w PRL 1980–1982, t. 1: Sierpień 1980 – marzec 1981, wybór, wstęp i oprac. Ł. Kamiński, Warszawa 2006.
Opracowania
„Bulletin der EG” 12 (1980), http://www.youscribe.com/catalogue/rapports-et-theses/ressource- sprofessionnelles/droit-et-juridique/bulletm-der-europaischen-gemeinschaften-nr-12-198013-jahrgang-1158212 (dostęp: 1.02.2020).
Eisler J., „Polskie miesiące”, czyli kryzys(y) w PRL, Warszawa 2008.
Harte Linie, „Der Spiegel” 53 (29 XII 1980), s. 13–15.
Jaruzelski W., Różnić się mądrze. Jak doszło do stanu wojennego, Warszawa 2000.
Kemp-Welch A., Sowieckie reakcje na NSZZ „Solidarność” w latach 1980–1989, w: Świat wobec „Solidarności” 1980–1989, red. P. Jaworski, Ł. Kamiński, Warszawa 2013, s. 63–84.
Kramer M., Związek Radziecki, Układ Warszawski i polski kryzys w latach 1980−1981, w: Świat wobec „Solidarności” 1980–1989, red. P. Jaworski, Ł. Kamiński, Warszawa 2013, s. 24–62.
Kevorkov V.E., Der geheime Kanal. Moskau, der KGB und die Ostpolitik. Mit einem Nachwort von Egon Bahr, Berlin 1995.
Łatka R., Prymas Stefan Wyszyński wobec zagrożenia interwencją sowiecką i konsekwencje jego poglądów (1980–1981), „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” 53 (2018), z. 1, s. 145–164.
Oldenburg, F., Das Verhältnis SED-PVAP während der Krise in Polen (Juli 1980 – Juli 1982), w: Polen 1982. Analysen der innenpolitischen Situation und der internationalen Auswirkungen, Köln 1982, s. 112–136.
Paczkowski, A., Droga do „mniejszego zła”. Strategia i taktyka obozu władzy lipiec 1980 – styczeń 1982, Kraków 2002.
Paczkowski A., Moskwa a „kryzys polski” 1980–1982, w: Białe plamy – czarne plamy. Sprawy trudne w relacjach polsko-rosyjskich (1918–2008), red. A.D. Rotfeld, A.W. Torkunow, Warszawa 2010, s. 715–728.
Solidarność związkowa. Niemiecka Federacja Związków Zawodowych (DGB) wobec NSZZ „Solidarność”, wybór, wstęp i oprac. M. Świder, Kraków 2017.
Świder M., „Moskiewski pachołek” versus „polski patriota”. Niepubliczne opinie o generale Wojciechu Jaruzelskim z lat 1981–1982, w: O powinnościach żołnierskich, t. 3: Na krętych drogach żołnierskich losów, red. A. Drzewiecki, Oświęcim 2016, s. 186–207.
Świder M., Stanowisko Socjaldemokratycznej Partii Niemiec wobec Polski w latach 1980–1989, Opole 2015.
Wiegrefe K., Das Zerwürfnis. Helmut Schmidt, Jimmy Carter und die Krise der deutsch-amerikanischen Beziehungen, Berlin 2005.
Wilke M., Polityka interwencji SED. Prascy reformatorzy komunistyczni z 1968 roku i polski ruch demokratyczny z lat 1980–1981, „Pamięć i Sprawiedliwość” (2006), nr 1 (9), s. 63–91.
Wojtaszyn D., Obraz Polski i Polaków w prasie i literaturze Niemieckiej Republiki Demokratycznej w okresie powstania Solidarności i stanu wojennego, Wrocław 2007.
Żebrowski A., Polska Rzeczpospolita Ludowa w zainteresowaniu służb specjalnych wybranych państw, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica” 13 (2014), s. 94–116.
Żukowski, M., Stan wojenny. Analizy, hipotezy, komentarze, Koszalin 2012.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 384
Liczba cytowań: 0
