No place like home – but how to speak about it? Rules for providing the audio description of architectural objects
DOI:
https://doi.org/10.12775/RP.2020.003Keywords
audio description, architecture, translation, visual impairmentAbstract
Audio description is a translation technique designed to make visual content available to visually impaired people. It combines certain aspects of lingual and intersemiotic transfer, which places it among new means of translation, such as audiovisual or multimedia translation. The description of the appearance of a multidimensional object, such as a building, requires using methods of presenting visual content belonging to various categories of description, accompanied by measures allowing visually impaired people to “see” a vast multitude of forms of expression that architecture employs. The purpose of this paper is to introduce consecutive stages of creating audio description of an architectural object.
Literature research on the subject demonstrates that audio description of architecture remains the least discussed variant of this technique in Polish expert publications. Due to the insufficient literature database, the author attempts to conduct an autonomous study of this topic. The analysis includes a comparison of selected examples of audio description as well as comments on descriptive strategies and their connection with established audio description standards.
Due to the wide scope of the subject, the research is concentrated on the audio description of the architecture of exterior structures. Firstly, the definition and position of architecture as a variety are considered. Secondly, what follows is a brief description of architectural details, which visually impaired persons are unable to comprehend without audio description. The main part of the analysis is focused on the description of each phase of script creation / recording. In compliance with the aforementioned assumptions, this paper should be considered as a guideline for the correct use of this particular audio description variety.
References
Audiodeskrypcja: Atma – wygląd zewnętrzny, http://mnk.pl/artykul/audiodeskrypcja- muzeum-szymanowskiego/ (dostęp: 14.04.2019).
Audiodeskrypcja: Budynek EUROPEUM, http://media.mnk.pl/images/ upload/pliki/Audiodeskrypcja_EUROPEUM/Budynek_Europeum. mp3/ (dostęp: 14.04.2019).
Audiodeskrypcja: Fasada Zachęty, https://zacheta.art.pl/pl/mediateka-i-publikacje/ audiodeskrypcja-fasada-zachety?filters=eyJtZWRpYSI6WyIzM yJdLCJhY3RpdmUiOjEsIm9yZGVyIjoidGl0bGVfUEwsIHN1YnRpdGx lX1BMIn0%3D/ (dostęp: 9.09.2020).
Audiodeskrypcja: Opis budynku Fabryki, http://www.mhk.pl/images/upload/ muzeum-bez-barier/02.%20%20OPIS%20BUDYNKU%20FABRYKI. mp3/ (dostęp: 14.04.2019).
Audiodeskrypcja: Portyk Zachęty, https://zacheta.art.pl/pl/mediateka-i-publikacje/ audiodeskrypcja-portyk-zachety?filters=eyJhY3RpdmUiOjEsI mlkIjp7InZhbHVlIjoiMTY5NyIsIm9wZXJhdG9yIjoiIT0ifSwibWVkaW EiOiIzMyJ9/ (dostęp: 14.04.2019).
Audiodeskrypcja: Wejścia do budynku, https://zacheta.art.pl/pl/mediateka- -i-publikacje/audiodeskrypcja-wejscia-do-budynku?filters=eyJhY3Rpd mUiOjEsImlkIjp7InZhbHVlIjoiODg5NiIsIm9wZXJhdG9yIjoiIT0ifSwi bWVkaWEiOiIzMyJ9/ (dostęp: 14.04.2019).
Audiodeskrypcja: Zachęta na zewnątrz, https://zacheta.art.pl/pl/mediateka-i- -publikacje/audiodeskrypcja-zacheta-na-zewnatrz/ (dostęp: 14.04.2019).
Audio Description Coalition, 2009, Standards for Audio Description and Code of Professional Conduct for Describers, http://www.audiodescriptioncoalition. org/adc_standards_090615.pdf/ (dostęp: 14.04.2019).
Bańko M., 2014, Lead, Poradnia Językowa PWN, https://sjp.pwn.pl/poradnia/ haslo/b-lead-b;3271.html/ (dostęp: 14.04.2019).
Basista A., Nowakowski A., 2012, Jak czytać architekturę, Kraków.
Bolińska M., 2014, Z obrazu na słowo. Kilka uwag o technice audiodeskrypcji, „Studia Socialia Cracoviensia”, 10(1), s. 169–180.
Chmiel A., Mazur I., 2009, Percepcja filmu a ogólnoeuropejskie standardy audiodeskrypcji – polski wkład w projekt „Pear Tree”, „Przekładaniec”, 20: „O przekładzie audiowizualnym”, s. 138–158.
Chmiel A., Mazur I., 2011, Audiodeskrypcja jako intersemiotyczny przekład audiowizualny – percepcja produktu i ocena jakości, [w:] Przekład jako produkt i kontekst jego odbioru, I. Kasperska, A. Żuchelkowska (red.), Poznań, s. 13–30.
Dąmbska-Prokop U. (red.), 2000, Mała encyklopedia przekładoznawstwa, Częstochowa.
Drabik L., Kubiak-Sokół A., Sobol E., Wiśniakowska L. (oprac.), 2006, Słownik języka polskiego PWN, Warszawa.
Gabryś-Cichacz K. i in., 2008, Słownik sztuki, Kraków.
Golik-Gryglas M. (oprac.), b.d., Audiodeskrypcja w sztukach plastycznych, http://www.audiodeskrypcja.pl/sztukiplastyczne.html/ (dostęp: 14.04.2019).
Independent Television Comission, 2000, ITC guidance on standards for audio description, http://www.google.pl/?gws_rd=ssl#q=Guidance+On+ +Standards+for+Audio+Description+download/ (dostęp: 14.04.2019).
Jakobson R., 2009, O językoznawczych aspektach przekładu, tłum. L. Pszczółkowska, [w:] Współczesne teorie przekładu. Antologia, P. Bukowski, M. Heydel (red.), Kraków, s. 43–49.
Jerzakowska B., 2013a, Ekfraza poetycka a audiodeskrypcja, „Polonistyka”, 5, s. 10–13.
Jerzakowska B., 2013b, Podobieństwa i różnice w polskiej i zagranicznej audiodeskrypcji malarstwa. Na przykładzie porównania opisów obrazów Pabla Picassa „Panny z Avignon” i „Dziewczyna z mandoliną”, „Socjolingwistyka”, XXVII, s. 169–177.
Karaszewska K. 2014, Audiodeskryptor i tłumacz – analogie i rozbieżności, „Między oryginałem a przekładem”, R. XX, 23(1), s. 97–106.
Kielar B. Z., 2003, Zarys translatoryki, Warszawa.
Kirenko J., Gindrich P., 2007, Odkrywanie niepełnosprawności wzrokowej w nauczaniu włączającym, Lublin.
Kubalska-Sulkiewicz K., Bielska-Łach M., Manteuffel-Szaroty A. (red.), 2002, Słownik terminologiczny sztuk pięknych, Warszawa.
Lukszyn J. (red.), 1998, Tezaurus terminologii translatorycznej, Warszawa.
Makota J., 1964, O klasyfikacji sztuk pięknych. Z badań nad estetyką współczesną, Kraków.
Mazur I., 2014, Projekt ADLAB i funkcjonalizm w przekładzie – w stronę strategii audiodeskrypcyjnych, „Przekładaniec”, 28, s. 11–22.
Mocarz-Kleindienst M., 2014, Miejsce przekładu filmowego w badaniach translatorycznych, „Rocznik Przekładoznawczy. Badania nad teorią, praktyką i dydaktyką przekładu”, 9, s. 173–180.
Ossowski S., 1958, U podstaw estetyki, Warszawa.
Rybczyński W., 2014, Jak działa architektura. Przybornik humanisty, tłum. K. Kopczyńska, Kraków.
Sękowska Z., 1985, Pedagogika specjalna. Zarys, Warszawa.
Szarkowska A., 2009, Przekład audiowizualny w Polsce – perspektywy i wyzwania, „Przekładaniec”, 20: „O przekładzie audiowizualnym”, s. 8–25.
Szarkowska A., Kunstler I., b.d., Audiodeskrypcja w kinie, teatrze i muzeum. Wprowadzenie do działań praktycznych, [w:] Audiodeskrypcja w teorii i praktyce, czyli jak mówić o tym, czego nie można zobaczyć. Podręcznik do nauki audiodeskrypcji, M. Trzeciakiewicz (red.), s. 65–107, http://docplayer. pl/5334175-Audiodeskrypcja-w-teorii-i-praktyce.html/ (dostęp: 14.04.2019).
Szymańska B., 2012, Audiodeskrypcja – milowy krok w stronę dostępności kultury dla osób z niepełnosprawnością wzroku, „Wiadomości o Równości”, 1, s. 24–31, https://issuu.com/wiadomosci_o_rownosci/docs/ wiadomosci_o_rownosci/ (dostęp: 14.04.2019).
Szymańska B., b.d., Rekomendacje dotyczące udostępniania instytucji muzealnych osobom z niepełnosprawnością wzroku i tworzenia audiodeskrypcji do dzieł plastycznych, http://nimoz.pl/upload/muzea_bez_ barier/Rekomendacje_dotyczace_audiodeskrypcji_w_muzeach.pdf/ (dostęp: 14.04.2019).
Szymańska B., Strzymiński T. (oprac.), 2010, Standardy tworzenia audiodeskrypcji do produkcji audiowizualnych, Białystok, http://avt.ils.uw.edu. pl/files/2010/12/AD-_standardy_tworzenia.pdf/ (dostęp: 14.04.2019).
Śmiechowska-Petrovskij E., 2016, Kultura haptyczno-werbalna. Osoby niewidzące i sztuki wizualne – między doświadczeniem poznawczym a estetycznym. Sztuka/twórczość dostępna. Osoby z niepełnosprawnościami i chorobą psychiczną w kręgu recepcji i ekspresji sztuki, Warszawa.
Tryuk M., 2009, Co to jest tłumaczenie audiowizualne?, „Przekładaniec”, 20: „O przekładzie audiowizualnym”, s. 26–39.
Zachęta – Mediateka i publikacje – Rodzaj – Audiodeskrypcja, https://zacheta. art.pl/pl/mediateka-i-publikacje?media_audiodeskrypcja=on&sort =alfabetycznie/ (dostęp: 14.04.2019).
Żórawska A., Więckowski R., Kunstler I., Butkiewicz U. (oprac.), 2012, Audiodeskrypcja – zasady tworzenia, http://dzieciom.pl/wp-content/uploads/ /2012/09/Audiodeskrypcja-zasady-tworzenia.pdf/ (dostęp: 14.04.2019).
Downloads
Published
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 479
Number of citations: 0