Some comments on translating as a culturally contingent ac-tion on the example of idioms with ethnic labels
DOI:
https://doi.org/10.12775/RP.2006.014Keywords
translation, idiom, ethnic label, false friendsAbstract
It has always been clear to any participant of any communicative situation that there is a need for the translator and interpreter. This need for translation activities has also been found in the Bible. Translations played also an important role in Greek and Latin literature or culture. In each language we may find numerous ethnic labels that apart from presenting the meaning representative for a particular nation, also fulfill certain other functions. We frequently impute to other people certain forms of behaviour that may be evaluated as prejudices. The translation of such lexical units is especially difficult because they tend to be semantically different in various languages. In this article the author aims at the discussion of problems connected with the translation of idioms with ethnic labels in different European languages.References
Bartmiński, J. 1996, Stereotyp jako przedmiot lingwistyki, [w:] Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej, red. M. Basaj, T. Rytel, t. 4, Lublin, s. 25–53.
Cambridge 2003, Version 1.0, University Press.
Czochralski, J. 2004, Faktoren, die die interkulturelle Verständigung erschweren, [w:] Sprachwissen in der Hochschulgermanistik. Interkulturelle Kommunikation. Referate von den Konferenzen in Karpacz 2001, in Słubice 2002, red. U. Engel, s. 349–353.
Dobrovol’skij, D. O., Piirainen, E. 1997, Symbole in Sprache und Kultur: Studien zur Phraseologie aus kultursemiotischer Perspektive, Studien zur Phraseologie und Parömiologie 8, Bochum.
Duden 2003, Die CD-ROM basiert auf der 5., neu bearbeiteten und erweiterten Auflage der Buchausgabe – 2003, Bibliographisches Institut & N. A. Brockhaus AG, Mannheim 2003.
Eismann, W. 1994, Nationales Stereotyp und sprachliches Klischee. Deutsche und Slawen im Lichte ihrer Phraseologie und Parömiologie, [w:] Europhras 92. Tendenzen der Phraseologieforschung, red. B. Sandig, Studien zur Phraseologie und Parömiologie 1, Bochum, s. 81–107.
Koller, W. 1972, Grundprobleme der Übersetzungstheorie. Unter besonderer Berücksichtigung schwedisch-deutscher Übersetzungsfälle, Bern–München.
Komenda, B. 2003, Sekundäre Bedeutungen von Nationalitäts- und Länderbezeichnungen im Deutschen und Polnischen. Unter besonderer Berücksichtigung der semantischen Gebrauchstheorie, [w:] Danziger Beiträge zur Germanistik, red. A. Kątny, t. 9, Frankfurt am Main.
Longman 2000, Longman Dictionary of Contemporary English (3rd Edition), Pearson Education Limited, Software developed by Opti Média Paris.
Łotman, J., Uspieński, B. 1977, O semiotycznym mechanizmie kultury, [w:] Semiotyka kultury, red. E. Janus, M. R. Mayenowa, Warszawa, s. 147–170.
Mounin, G. 1967, Die Übersetzung. Geschichte, Theorie, Anwendung, München.
Neubert, A. 1985, Text und Translation, Übersetzungswissenschaftliche Beiträge 8, Lipsk.
Neubert, A. 1990, Übersetzen als „Aufhebung“ des Ausgangstextes, [w:] Übersetzungswissenschaft. Ergebnisse und Perspektiven: Festschrift für Wolfram Wills zum 65. Geburtstag, red. R. Arntz, Tübinger Beiträge zur Linguistik 354, Tübingen, s. 31–39.
Nord, Ch. 1995, Textanalyse und Übersetzen:theoretische Grundlagen, Methode und didaktische Anwendung einer übersetzungsrelevanten Textanalyse, Heidelberg.
Nycz, M. 2002, Etnonimia – stereotyp – przekład, [w:] Język stereotyp przekład, red. E. Skibińska, M. Cieński, Dolośląskie Wydawnictwo Edukacyjne, Wrocław, s. 169–177.
Pisarkowa, K. 1976, Konotacje semantyczne nazw narodowości, Zeszyty Prasoznawcze, XVII/1, s. 5–26.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych. Biblia Tysiąclecia, Wydanie trzecie poprawione (1990), Wydawnictwo Pallottinum, Poznań–Warszawa.
Pławski, M. 20051, Czy tłumaczenia muszą być tak, jak kobiety (i mężczyźni) wierne – kilka uwag o (nie)przetłumaczalności, [w:] Kulturowe i językowe źródła nieprzekładalności, Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej przez Wydział Filologiczny Wszechnicy Mazurskiej w Olecku w dniach 31 maja i 1 czerwca 2004 r., Studia Językoznawcze Wszechnicy Mazurskiej, red. K. Hejwowski, Olecko, s. 235–244.
Pławski, M. 20052, Zu einigen Aspekten der Phraseologieforschung aus kognitiver Sicht, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Biznesu w Pile, Seria Filologia, Filologia Germańska 1, red. J. Grabarek, t. 1, Piła, s. 123–132.
PWN – Słownik języka polskiego PWN (2004). Wersja 1.0, Wydawnictwo Naukowe PWN SA.
Risku, H. 1998, Translatorische Kompetenz: kognitive Grundlagen des Übersetzens als Expertentätigkeit, Studien zur Translation 5, Tübingen.
Snell-Hornby, M. 1988, Translation Studies. An Integrated Approach, Amsterdam/Filadelfia.
Wills, W. 1977, Übersetzungswissenschaft. Probleme und Methoden, Stuttgart.
Wojtasiewicz, O. A. 1996, Wstęp do teorii tłumaczenia, Warszawa.
Zalewski, R. 2003, Tłumacz wobec frazeologicznych porównań kolorystycznych, [w:] Między oryginałem a przekładem. Stereotyp a przekład, red. U. Kropiwiec, M. Filipowicz-Rudek, J. Konieczna-Twardzikowa, Kraków, s. 331–342.
Internet:
http://kiosk.onet.pl/art.html?DB=162&ITEM=1011879
http://planetpotato.blogs.com/planet_potato_an_irish_bl/2005/04/ doing_business_.html
Downloads
Published
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 406
Number of citations: 0
