Urbanonyms as a translational difficulty – from the perspective of translation didactics
DOI:
https://doi.org/10.12775/RP.2021.014Keywords
proper names, chrematonyms, microtoponyms, urbanonyms, text function, translation onomastics, paratranslation activity, transfer, transliteration, translation, recommendationds to translatorsAbstract
This article is devoted to proper names denoting objects of urban space, which are variously classified by specialists in onomastics (especially chrematonomastics) as well as translation onomastics. The first part of the article presents selected approaches to the description of the urban onomasticon and different divisions, which – in the author’s opinion – can be used at different stages of the translation process.
The second part contains the reflections of specialists in Translation Studies concerning proper names, including the names of urban objects. In the discussion of selected concepts, the text functions of this group of onyms are noted. Attention is also drawn to various methods and techniques of their transmission in the translated text.
The third part of the article brings readers closer to the project of a research group of linguists from Yekaterinburg, whose goal was to systematise the principles of transmitting the names of urban objects in English. Discussing this project, the author notes quite new phenomena and trends in the actual translation and paratranslation activities. Along with them, possible and popular solutions as well as the expansion of the scope of application of certain techniques (primarily English transliteration) in the media discourse and in the information space are outlined. The last part of the article presents didactic suggestions: the author provides specific examples of urban onomasticon-related translation difficulties, which were discussed during classes in translation from Russian into Polish. At the same time, the author offers a certain sequence of exercises that are an introduction to the problems with proper names in translation.
References
Czeczott J., 2017, Petersburg. Miasto snu, Wołowiec.
Interaktywna mapa metra w Sankt-Petersburgu, http://www.metro.spb.ru/uploads/img/map/metromap2020.jpg (dostęp: 2.04.2021).
Teatr Maryjski – w haśle Teatr Opery i Baletu im. Siergieja Kirowa, Encyklopedia PWN online, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Teatr-Opery-i-Baletu-im-Siergieja-Kirowa;3985895.html (dostęp: 5.04.2021).
Teatr Maryjski – w artykule prasowym, https://www.muratorplus.pl/inwestycje/inwestycje-publiczne/teatr-maryjski-w-petersburgu-slynny-teatr-opery-i-baletu- w-nowej-siedzibie-aa-RLck-Q2cr-XVoj.html (dostęp: 5.04.2021).
Teatr Maryjski (dla budowli w Petersburgu w Rosji) – zob. Uchwała KSNG nr 7/2016 z dnia 19 października 2016 r. (dostęp: 5.04.2021).
Улица Рубинштейна – w tekście prasowym, https://www.vedomosti.ru/economics/articles/2019/12/04/817884-sankt-peterburg-1999-2019 (dostęp: 5.04.2021).
Rubinstein, Rubinsztejn, https://www.rmfclassic.pl/encyklopedia/rubinstein-anton-g.html (dostęp: 5.04.2021).
Rubinsztajn – artykuł Daniela Grinberga w „Białostockich Tekach Historycznych”, https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/2173/1/BTH_5_2007_Grinberg.pdf (dostęp: 5.04.2021).
Дизайн-завод «Флакон» – tekst prasowy, https://www.kommersant.ru/doc/3931660 (dostęp: 5.04.2021).
Антикафе Local Time («Локал Тайм»), http://antikafe.com/antikafe/antikafe-localtime (dostęp: 5.04.2021).
Антикафе & Коворкинг Хорошая Республика, http://www.goodrepublic.ru/ (dostęp: 5.04.2021).
Арт-кафе «Рукав», http://art-rukav.ru/cafe oraz https://www.instagram.com/caferukav/ (dostęp: 5.04.2021).
Клуб Газгольдер, http://gazgolder.com/ (dostęp: 5.04.2021).
Strona internetowa merostwa Moskwy, https://www.mos.ru/city/projects/design/ (dostęp: 1.03.2021).
Zmiany wprowadzone na XXXI posiedzeniu Komisji (21 marca 2007 roku), http:// ksng.gugik.gov.pl/nazew_pol_zm_2007-03-21.php.
Uchwała KSNG nr 7/2016 z dnia 19 października 2016 r. dotycząca zmian w polskich nazwach budowli świata, http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/protokol_ksng/uchwala_2016-7.pdf.
Zmiany egzonimów przyjęte na 111 posiedzeniu Komisji w dniu 2 grudnia 2020 roku, http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/zmiany_egzonimow/zmiany_egzonimow_ na_111_posiedzeniu.pdf.
Bijak U., 2017, Transonimizacja, czyli „wędrówki nazw”, „Folia onomastica Croatica”, 26, s. 1–14.
Bozhko Ye.M., Ilʹner A.O., Korneyeva L.I., 2018, Kompromissnyy podkhod k peredache urbanonimov (na primere Yekaterinburga), „Voprosy onomastiki”, t. 15, № 2, s. 223–238 [Божко Е.М., Ильнер А.О., Корнеева Л.И., 2018, Компромиссный подход к передаче урбанонимов (на примере Екатеринбурга), «Вопросы ономастики», т. 15, № 2, c. 223–238].
Cieślikowa A., 2011, Jakie korzyści daje onomastyce chrematonimia?, [w:] Chrematonimia jako fenomen współczesności, M. Biolik, J. Duma (red.), Olsztyn, s. 113–123.
Data K., 2016, Kulturowe uwarunkowania nazw ulic – tradycja i zmiana, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Język a Kultura”, t. 26, s. 81–93.
Dunaj B., Mycawka M., 2012, Kilka uwag o klasyfikacjach nazw własnych, [w:] W komunikacyjnej przestrzeni naw własnych i pospolitych: księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Robertowi Mrózkowi, I. Łuc, M. Pogłódek (red.), Katowice, s. 165–175.
Duplenskiy N., 2015, Pisʹmennyy perevod. Rekomendatsii perevodchiku, zakazchiku i redaktoru, 3-ya redaktsiya, Moskva [Дупленский Н., 2015, Письменный перевод. Рекомендации переводчику, заказчику и редактору, 3-я редакция, М.], http://www.russian-translators.ru/perevodchesky-opit/practika/01/ (dostęp 1.03.2021).
Fernandes L., 2006, Translation of Names in Children’s Fantasy Literature: Bringing the Young Reader into Play, „New Voices in Translation Studies”, 2, s. 44–57.
Gałkowski A., 2011, Chrematonomastyka jako autonomizująca się subdyscyplina nauk onomastycznych, [w:] Chrematonimia jako fenomen współczesności, M. Biolik, J. Duma (red.), Olsztyn, s. 181–193, (online): https://www.academia.edu/6258869/Artur_Ga%C5%82kowski_Chrematonomastyka_jako_autonomizuj% C4%85ca_si%C4%99_subdyscyplina_nauk (dostęp: 2.04.2021).
Gałkowski A., 2012a, Propozycje a rozstrzygnięcia terminologiczno-pojęciowe dotyczące chrematonimii, [w:] W komunikacyjnej przestrzeni naw własnych i pospolitych: księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Robertowi Mrózkowi, I. Łuc, M. Pogłódek (red.), Katowice, s. 187–200.
Gałkowski A., 2012b, Terminologia onomastyczna. Aktualizowana lista podstawowych haseł terminologii onomastycznej w języku polskim, https://onomastyka.uni.lodz.pl/strona-glowna/terminologia-polska (dostęp: 2.04.2021).
Gałkowski A., 2018a, Definicja i zakres chrematonimii, „Folia Onomastica Croatica”, 27, s. 1–14.
Gałkowski A., 2018b, Onomastyka translatoryczna a translatoryka onomastyczna, [w:] Onomastyka – neohumanistyka – nauki społeczne, U. Bijak, H. Górny, M. Magda-Czekaj (red.), Kraków, s. 129–138.
Hejwowski K., 2004, Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Warszawa.
Hejwowski K., 2015, Iluzja przekładu, Katowice.
Kartushina Ye.A., 2017, Mnogoyazychiye v yazykovom landshafte gorodskoy sredy (na primere goroda Khel’sinki), „Vestnik Vyatskogo gosudarstvennogo universiteta”, s. 71–75 [Картушина Е.А., 2017, Многоязычие в языковом ландшафте городской среды (на примере города Хельсинки), „Вестник Вятского государственного университета”, с. 71–75], https://cyberleninka.ru/article/n/mnogoyazychie-v-yazykovom-landshafte-gorodskoy-sredy-na-primere-goroda-helsinki (dostęp: 20.03.2021).
Kozłowska Z., Szczęsny A., 2018, Tłumaczenie pisemne na język polski. Kompendium, Warszawa.
Lewicki R., 2017, Zagadnienia lingwistyki przekładu, Lublin.
Lista ICOS kluczowych terminów onomastycznych, 2018, A. Gałkowski, U. Bijak (tłum. i oprac.), Grupa Terminologiczna ICOS International Council of Onomastic Sciences, Łódź–Kraków, http://onomastyka.uni.lodz.pl/wp-content/uploads/2019/03/Lista-ICOS-kluczowych-termin%C3%B3w-onomastycznych. pdf (dostęp: 2.04.2021).
Nikitina TG., 2019, Gorodskoye onomasticheskoye prostranstvo: dialog nominatora i interpretatora, „Kommunikativnyye issledovaniya”, t. 6, № 1, s. 137–151 [Никитина Т.Г., 2019, Городское ономастическое пространство: диалог номинатора и интерпретатора, „Коммуникативные исследования”, т. 6, № 1, c. 137–151].
Puzey G., 2016, Linguistic Landscapes, [w:] The Oxford Handbook of names and naming, C. Hough (red.), with assistance from D. Izdebska, Oxford University Press, s. 395–421.
Razumov R.V., Goryayev S.O., 2019, Urbanonimicheskaya terminologiya: sistemy i problemy, „Nauchnyy dialog”, № 9, s. 130–145 [Разумов Р.В., Горяев С.О., 2019, Урбанонимическая терминология: системы и проблемы, „Научный диалог”, № 9, c. 130–145].
Remchukova Ye.N., Sokolova T.P., 2019, «Svoye» i «chuzhoye» v kommunikativnom prostranstve rossiyskogo goroda, „Kommunikativnyye issledovaniya”, t. 6, № 1, s. 31–50 [Ремчукова Е.Н., Соколова Т.П., 2019, «Свое» и «чужое» в коммуникативном пространстве российского города, „Коммуникативные исследования”, т. 6, № 1, c. 31–50].
Sandnes B., 2016, Names and Language Contact, [w:] The Oxford Handbook of names and naming, C. Hough (red.), with assistance from D. Izdebska, Oxford University Press, s. 540–553.
Shmelëva T.V., 2019, Polikodovostʹ gorodskogo onomastikona, „Kommunikativnyye issledovaniya”, t. 6, № 1, s. 51–66 [Шмелёва Т.В., 2019, Поликодовость городского ономастикона, „Коммуникативные исследования”, т. 6, № 1, c. 51–66].
Suprun V.I., 2011, Razmyshleniya nad onomasticheskoy terminologiyey, „Izvestiya VGPU”, № 8, s. 133–138 [Супрун В.И., 2011, Размышления над ономастической терминологией, „Известия ВГПУ”, № 8, c. 133–138].
Szczęsny A., 2011, Embarras de choix – nazwy własne jako odwieczny problem w dydaktyce tłumaczenia pisemnego. Między normą a uzusem (na przykładzie tekstów polskich i rosyjskich), „Rocznik Przekładoznawczy. Studia nad Teorią, Praktyką i Dydaktyką Przekładu”, 6, s. 193–210.
Szczęsny A., 2017, Tradycja, tłumaczenie czy transkrypcja? O mikrotoponimach i antroponimach z perspektywy dydaktyki tłumaczenia, „Komunikacja Specjalistyczna”, 13, s. 61–78.
Szczęsny A., 2019, Trudnosti peredachi imën sobstvennykh. Mikrotoponimy v kinoperevode s tochki zreniya didaktiki [Трудности передачи имён собственных. Микротопонимы в кинопереводе с точки зрения дидактики], [w:] Język rosyjski jako obcy. Dydaktyka przekładu, słowniki i pomoce naukowe, D. Muszyńska- Wolny, P. Michałowski, D. Urbanek (red.), Warszawa, s. 83–98.
Świtała-Cheda M., 2015, Nazwy wybranych form ochrony przyrody – podobieństwa i różnice, [w:] Mikrotoponimy i makrotoponimy w komunikacji i literaturze, A. Gałkowski, R. Gliwa (red.), Łódź, s. 183-192.
Włoskowicz W., 2021, Uzus toponimiczny. Zarys teorii na przykładzie polskiej toponimii Huculszczyzny, Kraków.
Yermolovich D.I., 2001, Imena sobstvennyye na styke yazykov i kulʹtur, Moskva [Ермолович Д.И., 2001, Имена собственные на стыке языков и культур, М.].
Yermolovich D.I., 2005, Imena sobstvennyye: teoriya i praktika mezhʹʹyazykovoy peredachi, Moskva [Ермолович Д.И., 2005, Имена собственные: теория и практика межъязыковой передачи, М.].
Zagidullina M.V., Krayeva S.S., 2019, Perevod antroponimov v mediadiskurse: didakticheskiy aspekt, „Vestnik Chelyabinskogogosudarstvennogo universiteta”, № 10(432), Filologicheskiye nauki, Vyp. 118, s. 64–72 [Загидуллина М.В., Краева С.С., 2019, Перевод антропонимов в медиадискурсе: дидактический аспект, „Вестник Челябинского государственного университета”, № 10(432), Филологические науки, Вып. 118, c. 64–72].
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 2101
Number of citations: 0
