Okulograficzne spojrzenie na trudności translacyjne

Monika Płużyczka

doi:10.12775/RP.2013.004

Autor

Monika Płużyczka Uniwersytet Warszawski, Warszawa

DOI:

https://doi.org/10.12775/RP.2013.004

Słowa kluczowe

okulografia, tłumaczenie a vista, dydaktyka tłumaczenia

Abstrakt

Ostatnia dekada, charakteryzująca się gwałtownym postępem technologicznym, otworzyła przed translatoryką nowe perspektywy badań, a wraz z nimi nowe możliwości poznawcze. Jedną z takich innowacji jest okulografia, która umożliwia badanie ruchów gałek ocznych. W niniejszym artykule przedstawiono część wyników eksperymentu naukowego, obejmującego analizy okulograficzne procesu tłumaczenia a vista. Eksperyment składał się z trzech części: po pierwsze obejmował analizę poznawczych możliwości okulografii w translatoryce i ocenę perspektyw badawczych; po drugie analizę procesów postrzegania i przetwarzania informacji; po trzecie eksplikację relewancji translatorycznej i analizę translodydaktyczną. Uwagi przedstawione w artykule dotyczą wybranych aspektów trzeciego etapu eksperymentu, tzn. analizy trudności translacyjnych probantów uwidocznionych na mapach cieplnych, ujęcia obszarów problematycznych w ramy kategorialne oraz skonfrontowania ich z błędamipopełnianymi przez studentów. Tym samym autorka wskazała na niektóre z możliwości zastosowania okulografii w procesie dydaktycznym.

Bibliografia

Brady, M., 1989, „Case studies in sight translation”, [w:] The Theoretical and Practical Aspects of Teaching Interpretation, J. Dodds (red.), s. 141–243.

Göpferich, S., Jääskeläinen, R., 2009, „Process research into the development of translation competence: Where are we, and where do we need to go?”, [w:] Process Research into Translation Competence. Special Issue of Across Languages and Cultures, 10 (2), S. Göpferich, R. Jääskeläinen (red.), s. 169–191.

Grucza, S., 2011, „Lingwistyka antropocentryczna a badania okulograficzne”, [w:] Lingwistyka Stosowana/Applied Linguistics/Angewandte Linguistik, 4, s. 147–162.

Grucza, S., 2012, „The Investigation of Translation Competences and Translation Processes”, [w:] Vestnik MGLU, Moskiewski Państwowy Uniwersytet Lingwistyczny, Moskwa (w druku).

Płużyczka, M., 2009a, Psycholingwistyczne aspekty dydaktyki translacji tekstów specjalistycznych (na materiale rosyjskich tekstów prawnych), Warszawa, niepublikowana rozprawa doktorska.

Płużyczka, M., 2009b, „Dydaktyka translacji tekstów specjalistycznych –aspekt metodyczny”, [w:] Publikacja jubileuszowa II. W kręgu problematyki technolektalnej, Warszawa, KJS UW, s. 285–312.

Płużyczka, M., 2009c, „Dydaktyka translacji – rozważania terminologiczne”, [w:] Przegląd Glottodydaktyczny, 26, S. Grucza (red.), Warszawa, s. 195–200.

Płużyczka, M., 2011a, „Eye-Tracking-Analysen in der Translationswissenschaft. Zum Stand der Forschung”, [w:] Kwartalnik Neofilologiczny, LVIII, 4, s. 473–484.

Płużyczka, M., 2011b, „Okulograficzne wsparcie badań nad procesem tłumaczenia a vista”, [w:] Lingwistyka Stosowana/Applied Linguistics/Angewandte Linguistik, 4, s. 180–189.

Płużyczka, M., 2011c, „Wybrane trudności translacyjne a proces translodydaktyczny”, [w:] O nauczaniu i uczeniu się języka dla potrzeb zawodowych, Lublin, s. 88–97.

Płużyczka, M., 2012a, „Eye-tracking Support of Translation Processes Analysis”, [w:] Vestnik MGLU, Moskiewski Państwowy Uniwersytet Lingwistyczny, Moskwa (w druku).

Płużyczka, M., 2012b, „Na co patrzy, a co widzi tłumacz a vista? Translatoryczne możliwości poznawcze okulografii”, [w:] Lingwistyka Stosowana/ Applied Linguistics/Angewandte Linguistik, 5, s. 65–74.

Weber, W.K., 1990, „The Importance of Sight Translation in an Interpreter Training Program”, [w:] American Translators Association Scholarly Monograph Series 4. Interpreting – Yesterday, Today and Tomorrow, D.&M. Bowen (red.), State University of New York, Binghamton N.Y., s. 44–52.

http://www.rosbalt.ru/moscow/2011/03/28/833118.html

http://dobrebadania.pl/slownik-badawczy.html?s=1

http://tvp.info/informacje/polska/podwyzki-dla-naukowcow-za-dwa-lata/4275578

http://gams.uni-graz.at/fedora/get/container:tc/bdef:Container/get

http://eyetracking.pl/

http://www.gramota.ru/slovari/dic

http://www.ozhegov.org/words/37978.shtml