Przekład audiowizualny jako wyzwanie dla współczesnego tłumacza. Narzędzia oraz metody wykorzystywane w procesie translatorycznym
DOI:
https://doi.org/10.12775/RP.2012.007Słowa kluczowe
przekład audiowizualny, audiodeskrypcja, proces tłumaczeniaAbstrakt
Niniejszy artykuł w ujęciu diachronicznym przedstawia w sposób szczegółowy metody translatoryczne wykorzystywane w przekładzie audiowizualnym, takie jak dubbing, wersję lektorską oraz napisy, z równoczesnym uwzględnieniem technik pobocznych, wśród których należy wymienić audiodeskrypcję, komentarz, nadpisy w operze, podpisy dla niesłyszących oraz tłumaczenie symultaniczne, obserwowane w programach prowadzonych na żywo czy też wywiadach telewizyjnych. Tekst ma charakter porównawczy i zawiera szereg odniesień do przekładu audiowizualnego stosowanego w Hiszpanii oraz w Polsce.
Bibliografia
Avila, A., 1997, El doblaje, Madrid, Catedra.
Ballester Casado A., 1995a, La politica del doblaje en Espana (numero monografico de Eutopias), 94, Valencia, Episteme.
Ballester Casado A., 1995b, „The Politics of Dubbing. Spain: A Case Study”, [w:] Translation and the manipulation of discourse. Selected papers of the CETRA research seminars in Translation Studies 1992–3, P. Jansen (red.), Lovaina, The Leuven Research Center for Translation, Communication and Cultures, s. 125–132.
Belczyk, A., 2007, Tłumaczenie filmów, Wilkowice, Wydawnictwo dla Szkoły.
Bogucki, Ł., 2004, A Relevance Framework for Constraints on Cinema Subtitling, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu w Łodzi.
Bogucki, Ł., 2009, Tłumaczenie wspomagane komputerowo, Warszawa, PWN.
Bueno Garcia, A., 2000, Publicidad y Traduccion, Soria, Vertere.
Bunuel, L., 1982, Mon dernier soupir, Paris, Robert Laffont.
Danan, M., 1991, „Dubbings as an Expression of Nationalism”, Meta, 36, s. 606–614.
Dąbska-Prokop, U. (red.), 2000, Teoria i praktyka tłumaczenia: dzieje i perspektywy, Częstochowa, Edukator.
Delabastita, D., 1990, „Translation and the Mass Media”, [w:] Translation, History, Culture, S. Bassnett, Lefevere (red.), Londyn–Pinters, s. 97–109.
Diaz Cintas, J., 2003, „Audiovisual Translation in the Third Millennium”, [w:] G. Anderman, M. Rogers, Translation Today: Trends and Perspectives, Clevedon, Multilingual Matters, s. 192–204.
Długosz, K., 2004, „Mój Shrek myśli po polsku”, Tygodnik Przegląd, nr 27, s. 1–4.
Dries, J., 1995, „Breaking Eastern European Barriers”, „Sequentia”, vol. II, nr 4, 6.
Gambier, Y., 2003, „Screen Transadaptation: Perception and Reception”, The Translator, 9 (2), s. 171–189.
Gambier, Y., 2004, „La traducion audiovisuelle: un genre en expansion”, Meta, 49/1, s. 1–11.
Gauthier, G., 1979, Initiation la semiologie de l’image, Paris, Les cahiers de l’audiovisuel.
Garcarz, M., 2007, Przekład slangu w filmie. Telewizyjne przekłady filmów amerykańskich na język polski, Kraków.
Gomery, D., 1980, „Economic Struggle and Hollywood Imperialism: Europe converts to Sound”, Yale French Studies, 60, s. 158–161.
Gottlieb, H., 1998, „Subtitling”, [w:] Routledge Encyclopedia of Translation Studies, M. Baker (red.), London–New York, Routledge, s. 244–248.
Henrykowski, M., 1982, Słowo w filmie, Warszawa, PWN.
Ivarsson, J., Carroll, M., 1998, Subtitling, Simirshamn TransEdit HB.
Izard Martinez, N., 1992, La traduccio cinematografi ca, Barcelona, Centre d´Investigacio de la Comunicacio.
Jakobson, R., 1963, Essais de linguistique generale, Paris, Minuit.
Loska, K., 2007, „Benshi jako współautor filmu”, Kwartalnik Filmowy, 57, s. 59–65.
Luyken, G.M. i in., 1991, Vaincre les barrieres linguistiques a la television. Doublage et sous-titrage pour le public europeen, Manchester, Institut Europeen de la Communication.
Pieńkos, J., 2003, Podstawy przekładoznawstwa, od teorii do praktyki, Kraków, Kantor Wydawniczy Zakamycze 2003.
Szarkowska, A., 2008, „Przekład audiowizualny w Polsce – perspektywy i wyzwania”, Przekładaniec, nr 20, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Tabakowska, E., 2002, „Bariery kulturowe są zbudowane z gramatyki”, [w:] Przekład, język, kultura, R. Lewicki (red.), Lublin, s. 25–34.
Tomaszkiewicz, T., 2008, Przekład audiowizualny, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Vincendeau, G., 1988, Hollywood Babel, Screen, s. 30–41.
Whitman-Lisnen, C., 1992, Through the Dubbing Glass, Frankfurt am Main: Peter Lang.
Woźniak, M., 2008, „Jak rozmawiać z kosmitami? Kilka uwag o tłumaczeniu lektorskim telewizyjnych filmów fantastyczno-naukowych (na przykładzie Star Trek)”, Przekładaniec, nr 20, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1775
Liczba cytowań: 0
