Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Rocznik Przekładoznawczy

Wybrane aspekty przekładu aforyzmów na język niemiecki na przykładzie Myśli nieuczesanych Stanisława Jerzego Leca
  • Strona domowa
  • /
  • Wybrane aspekty przekładu aforyzmów na język niemiecki na przykładzie Myśli nieuczesanych Stanisława Jerzego Leca
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Nr 1 (2005) /
  4. Teoria i praktyka przekładu

Wybrane aspekty przekładu aforyzmów na język niemiecki na przykładzie Myśli nieuczesanych Stanisława Jerzego Leca

Autor

  • Paweł Bąk Instytut Filologii Germańskiej Uniwersytetu Rzeszowskiego.

DOI:

https://doi.org/10.12775/RP.2005.002

Słowa kluczowe

Stanisław Jerzy Lec, tłumaczenie, aforyzm, metafora, przekład literacki

Abstrakt

The paper outlines the problem of German translation of some aphorisms by Stanisław Jerzy Lec rendered by Karl Dedecius. the study focuses mainly on aphorisms referring to dead as well as to lexical metaphors and puns. The concept of metaphor is in the paper recognized not only as a phenomenon of the language or literature but also as a phenomenon of general linguistics. Moreover, the author analyses some remarkable strategies applied by Dedecius in order to create analogous puns in the target language. As a result of the differences between Polish and German, the translator open changes the form of the original aphorisms. Such changes are usually defined as obligatory transposition. Karl Dedecius does not translate literally and he open employs his own interpretations or comments to reach the effect of conciseness of the text in the target language. Many of the modifications are the effect of conscious decisions taken by the translator. Dedecius’s creative translation is based on facultative transposition. Such a translation conveys more true sense of the original text than a literal one. Dedecius also succeeds in rendering Lec’s puns into German. However, the translator sometimes tends to provide direct interpretations, whereas the original aphorisms make the reader search for their meaning and interpretation.

Biogram autora

Paweł Bąk - Instytut Filologii Germańskiej Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Doktor, germanista, adiunkt w Instytucie Filologii Germańskiej Uniwersytetu Rzeszowskiego. Główne obszary badawcze: przekładoznawstwo, zagadnienia przekładu literackiego (w szczególności przekład metafory), tłumaczenie tekstów użytkowych, lingwistyka tekstu, badania nad metaforą (metafora w tekstach literackich, prasowych oraz w komunikacji codziennej). Tłumacz przysięgły języka niemieckiego, tłumaczeniem zajmuje się zawodowo od 1998 roku.

Bibliografia

Literatura źródłowa

Lec, S. J. (1996): Myśli nieuczesane odczytane z notesów i serwetek po trzydziestu latach, Warszawa. (L1996)

Lec, S. J. (1998): Widziałem szkic do nicości. Wiersze, aforyzmy, prozy, fraszki, Kraków. (L1998)

Lec, S. J. (19704): Letzte unfrisierte Gedanken. Aphorismen, München. (LvD1970)

Lec, S. J. (19963): Sämtliche unfrisierte Gedanken: dazu Prosa und Gedichte, Wien. (LvD1996)

Literatura cytowana

Albrecht, J., 1973, Linguistik und Übersetzung, Tübingen.

Balowski, M., 1992, Struktura językowa aforyzmów (na materiale polskim i czeskim), Opole.

Balowski, M., 1999, „O tak zwanej literaturze aforystycznej, czyli aforyzm, sentencja, maksyma, złota myśl...”, [w:] Rozprawy Komisji Językowej XXV, red. J. Cygan, J. Miodek, Wrocław, s. 33–40.

Barańczak, S., 2004, Ocalone w tłumaczeniu, Kraków. Bąk, P., 2005, „Zur Transposition in der Wiedergabe metaphorischer Syntagmen, [w:] M. Wierzbicka i in., Moderne Deutsche Texte, Frankfurt/M. i in., s. 67–79.

Duden, 2001, Duden – Deutsches Universalwörterbuch, Mannheim–Leipzig– Zürich–Wien.

Debatin, B., 1995, Die Rationalität der Metapher: Eine sprachphilosophische und kommunikationstheoretische Untersuchung, Berlin–New York.

Engel, U. i in. (red.), 1999, Deutsch-polnische kontrastive Grammatik, Heidelberg.

Krupka, P., 1976, Der polnische Aphorismus. Die „Unfriesierten Gedanken“ von Stanisław Jerzy Lec und ihr Platz in der polnischen Aphoristik, München.

Krysztofiak, M., Kaszyński, S. H., 2004, „O sposobach tłumaczenia aforyzmów”, [w:] Werte und Wertungen: Sprach-, litertur- und kulturwissenscha liche Skizzen und Stellungnahmen. Festschri für Eueniusz Tomiczek, red. I. Bartoszewicz i in., Wrocław, s. 382–389.

Lakoff, G., Johnson, M., 1980, Metaphors We live by, Chicago–London.

Lipiński, K., 1989, „Über die Sonderstellung der literarischen Übersetzung”, [w:] Studien zur kontrastiven Linguistik und literarischen Übersetzung, red. A. Kątny, Frankfurt/M. i in., s. 211–220.

NDR 4. Interview mit Karl Dedecius „Talk auf 4” audycja z dnia 20.02.1998.

Orzechowski, K. (red.), 1984, Żądło i miód mądrości. Antologia aforyzmu polskiego, Wrocław–Warszawa–Kraków.

Schreiber, M., 1993, Übersetzung und Bearbeitung. Zur Differenzierung und Abgrenzung des Übersetzungsbegriffs, Tübingen.

Snell-Hornby, M. (red.), 1988, Translation Studies. An integrated approach, Amsterdam–Philadelphia.

Vinay J.-P., Darbelnet, J., 1958, Stylistique comparée du français et de l‘anglais. Méthode de traduction, Paris.

Weinrich, H., 1976, Sprache in Texten, Stuttgart.

Rocznik Przekładoznawczy

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2005-10-15

Numer

Nr 1 (2005)

Dział

Teoria i praktyka przekładu

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 1129
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Stanisław Jerzy Lec, tłumaczenie, aforyzm, metafora, przekład literacki
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa