Kazimierz Ślaski jako pionier badań historycznych nad Pomorzem Zachodnim
Przyczynek do życiorysu polskiego historyka oraz badań zachodnich w latach 1945-1956
DOI:
https://doi.org/10.12775/RH.2021.06Słowa kluczowe
historiografia, Kazimierz Ślaski, polityka naukowa, pomorzoznawstwoAbstrakt
Artykuł poświęcony jest omówieniu życia i działalności Kazimierza Ślaskiego w latach 1945-1956, jednego z pierwszych polskich badaczy Pomorza Zachodniego po II wojnie światowej. Na podstawie analizy licznych źródeł archiwalnych prześledzono jego karierę, załamaną pozbawieniem pracy na uniwersytecie w Toruniu w 1949 r. i kilkuletnie poszukiwania drogi powrotu do pracy do instytucji naukowej, które przyniosły efekt dopiero w okresie odwilży w 1956 r.
Bibliografia
Akademicki Szczecin XVI-XXI wiek, red. P. Niedzielski, W. Tarczyński, Szczecin 2016.
Boradyn Z., Chmielarz A., Piskunowicz H., Armia Krajowa na Nowogródczyźnie i Wileńszczyźnie (1941-1945), Warszawa 1997.
Borzyszkowski J., Ślaski Kazimierz Ludwik, w: Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. IV, Gdańsk 1997.
Chlebowski C., Wachlarz. Monografia wydzielonej organizacji dywersyjnej Armii Krajowej, wrzesień 1941 – marzec 1943, Warszawa 1985.
Chmielewski Z., Historiografia zachodniopomorska 1945-1985, Szczecin 1989.
Czaja R., Zakład Historii Średniowiecznej, w: Instytut Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (1945-2011). Dzieje zakładów i główne kierunki badań, Toruń 2011.
Deutsche Ostforschung und polnische Westforschung im Spannungsfeld von Wissenschaft und Politik. Disziplinen im Vergleich, t. I, Osnabrück-Poznań 2002.
Dobrowolska A., Jeszcze o Pomorzu Zachodnim, Przegląd Zachodni 1956, nr 9-10.
Dobrowolska A., O przemianach etnicznych Pomorza Zachodniego, Przegląd Zachodni 1955, nr 9-10.
Górska-Gołaska K., Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, w: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk 1953-2003, Warszawa 2003.
Górska-Gołaska K., Ślaski Kazimierz (1912-1990), w: Polski słownik biograficzny, t. L (2014-2015).
Górska-Gołaska K., Wachowiak B., Kazimierz Ślaski 1912-1990, w: Wybitni historycy wielkopolscy, wyd. 2, Poznań 2010.
Hackmann J., Gerard Labudas Konzeption der Geschichte Pommerns, Jahrbuch für die Geschichte Mittelund Ostdeutschlands 41, 1993.
Hackmann J., Ostpreußen und Westpreußen in deutscher und polnischer Sicht. Landeshistorie als beziehungsgeschichtliches Problem, Wiesbaden 1996.
Historia na Uniwersytecie Poznańskim. Od Seminarium Historycznego do Instytutu Historii (1919-2019), Poznań 2019.
Instytut Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (1945-2011). Dzieje zakładów i główne kierunki badań, red. J. Kłaczkow, Toruń 2011.
Jurek T., Wprowadzenie, w: Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w Średniowieczu <http://www.slownik.ihpan.edu.pl/intro.php>.
Kazimierz Tymieniecki. W pięćdziesiątą rocznicę śmierci mistrza nauk mediewistycznych, red. J. Nikodem, Poznań 2019.
Krzoska M., Für ein Polen an Oder und Ostsee. Zygmunt Wojciechowski (1900–1955) als Historiker und Publizist, Osnabrück 2003.
Kulecka A., Rutkowski T.P., Oczami agenta. Środowiska naukowe i archiwalne w doniesieniach TW „Zyg” – Zygmunt Kolankowski, Warszawa 2012.
Labuda G., Moja naukowa droga do Szczecina, w: Gerard Labuda: Doktor Honoris Causa Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin, 2003.
Labuda G., Udział Wielkopolski w zagospodarowaniu ziem zachodnich, w: Polska myśl zachodnia w Poznaniu i Wielkopolsce, jej rozwój i realizacja w wiekach XIX i XX, Poznań 1980.
Labuda G., Uwagi dyskusyjne w sprawie przemian etnicznych Pomorza Zachodniego, Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza 1, 1955, z. 1.
Labudowa A., Wspomnienie o losach Wielopolskich, w: Pro memoria. Gerard Labuda (1916-2010), Gdańsk-Wejherowo 2011.
Migdalski P., The Beginnings of Polish interest in the early medieval past of Kołobrzeg (until the end of the 1950s), Przegląd Zachodni 2020 Specjal Issue.
Migdalski P., Od Wydawcy, w: E. Rymar, Słownik historyczno-geograficzny Nowej Marchii w średniowieczu, t. I, Chojna – Wodzisław Śląski 2016.
Migdalski P., Słowiańszczyzna Północno-Zachodnia w historiografii polskiej, niemieckiej i duńskiej, Wodzisław Śląski 2019.
Migdalski P., When did the first Polish rulers take the Pomerania? The history of certain paradigm in the Polish historiography, w: Poland, Pomerania and Their Neighbours’ Shaping of Medieval European Civilisation (10th-12th Centuries), Wrocław 2020.
Młynarczyk-Tomczyk A., Obchody „polskiego tysiąclecia” (1957-1966/67), Kielce 2019.
Mroczko M., Polska myśl zachodnia 1918-1939 (Kształtowanie i upowszechnienie), Poznań 1986.
Nauka w Wielkopolsce. Przeszłość i teraźniejszość. Studia i materiały, red. G. Labuda, Poznań 1973.
Noszczak B., Antymilenium. Konflikt państwa z Kościołem na tle obchodów tysiąclecia chrztu Polski (1956-1966/1967), Warszawa 2020.
Noszczak B., „Sacrum” czy „profanum”? Spór o istotę obchodów milenium polskiego (1949-1966), Warszawa 2002.
Pamiętnik VII Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich we Wrocławiu 19-22 września 1948, t. 1, Referaty, Warszawa 1948.
Piotrowski B., O Polskę nad Odrą i Bałtykiem. Myśl zachodnia i badania niemcoznawcze Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań 1987.
Polska historiografia bałtycka. Najpilniejsze potrzeby badawcze, organizacyjne i wydawnicze, Gdańsk-Szczecin 1949.
Pomorze Zachodnie – nasza ziemia ojczysta, red. K. Ślaski, Poznań 1960.
Powstanie i pierwsze dziesięć lat Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945-1956. Wybór źródeł, wyd. H. Duczkowska-Moraczewska, Toruń 1995.
Powszechne Zjazdy historyków Polskich w Polsce Ludowej, dokumenty i materiały, wyd. T.P. Rutkowski, Toruń 2014.
Rębkowski M., Badania milenijne na Pomorzu Zachodnim. Przebieg, znaczenie, skutki, Przegląd Archeologiczny 65, 2017.
Romanow Z., Wakacyjne Studium Pomorzoznawcze w Koszalinie w latach 1958-1962, Słupskie Studia Historyczne 20, 2014.
Rutkowski T.P., Historiografia i historycy w PRL, Warszawa 2019.
Rutkowski T.P., Nauki historyczne w Polsce 1944-1970. Zagadnienia polityczne i organizacyjne, Warszawa 2007.
Rutkowski T.P., Polskie Towarzystwo Historyczne w latach 1945-1958. Zarys dziejów, Toruń 2009.
Siemiński P., Profesora Alfreda Wielopolskiego (1905−1996) wkład w rozwój pisarstwa naukowego, Przegląd Zachodniopomorski 34, 2019, z. 2.
Sikora F., O Karolu Buczku jako twórcy Słownika historyczno-geograficznego ziem polskich w średniowieczu z garścią wspomnień o nim, w: Karol Buczek (1902-1983). Człowiek i uczony, Kraków-Bydgoszcz 2004.
Sokołowska J., Kazimierz Ślaski. Historyk i archiwista, Poznań 2010, niepublikowana praca magisterska napisana na UAM, przechowywana w Archiwum PAN, Oddział w Poznaniu.
Szultka Z., Kazimierz Ślaski (1912-1990), Rocznik Słupski 1990/1991.
Ślaska K., Dzieje Orłowa (kronika rodzinna), w: Trzy pamiętniki pomorskie. Aniela z Dembińskich Borne, Katarzyna Ślaska, Maria Wicherkiewiczowa, opr. J. Borzyszkowski, Gdańsk 1982.
Ślaski K., Dzieje polskości na Pomorzu Zachodnim, Przegląd Zachodni 1948, nr 7-8.
Ślaski K., Dzieje szkoły (1924-1939), w: Pięćdziesięciolecie VIII Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 1974.
Ślaski K., Dzieje ziemi kołobrzeskiej do czasów jej germanizacji, Toruń 1948.
Ślaski K., Granica wielkopolsko-pomorska w okresie wczesnego feudalizmu, Przegląd Zachodni 1954, nr 1-2.
Ślaski K., Lasy jako czynnik zmienności krajobrazu nadmorskiego, Jantar 7, 1949.
Ślaski K., Na szlaku Krzywoustego, w: Pomorze Zachodnie, cz. 1, wyd. 2, Poznań 1949.
Ślaski K., Pomorskie szlaki handlowe w XII i XIII wieku, Przegląd Zachodni 1948, nr 3.
Ślaski K., Podania zachodnio-pomorskie jako materiał badań wczesnodziejowych, Przegląd Zachodni 7, 1951, nr 1-2.
Ślaski K., Podziały terytorialne Pomorza w XII-XIII wieku, Poznań 1960.
Ślaski K., Polskość Pomorza Zachodniego w świetle źródeł XVI-XVIII w., w: Szkice z dziejów Pomorza. Pomorze nowożytne, Warszawa 1959, s. 34-74.
Ślaski K., Przemiany etniczne na Pomorzu Zachodnim w rozwoju dziejowym, przedmowa Z. Wojciechowski, Poznań 1954.
Ślaski K., Słowianie zachodni na Bałtyku w VII-XIII wieku, Gdańsk 1970.
Ślaski K., Stosunki krajów skandynawskich z południowo-wschodnim wybrzeżem Bałtyku od VI do XII wieku, Przegląd Zachodni 1952, nr 5-6.
Ślaski K., Tysiąclecie polsko-skandynawskich stosunków kulturalnych, Wrocław 1977.
Ślaski K., W sprawie przemian etnicznych na Pomorzu Zachodnim, Przegląd Zachodni 4, 1956, nr 3-4.
Ślaski K., W uporczywej walce, w: Pomorze Zachodnie, cz. 1, wyd. 2, Poznań 1949.
Ślaski K., Zasięg lasów Pomorza w ostatnim tysiącleciu, Przegląd Zachodni 1951, nr 5-6.
Ślaski K., Związki kulturalne i społeczne dawnego Pomorza Zachodniego z Rzecząpospolitą, Przegląd Zachodni 1950, nr 5-6.
Ślaski K., Zwycięstwo stosunków feudalnych na Pomorzu Zachodnim (1124-1295), w: Historia Pomorza, t. I, cz. 2, Poznań 1969.
Ślepowroński T., Polska i wschodnioniemiecka historiografia Pomorza Zachodniego (1945-1970): instytucje – koncepcje – badania, Szczecin 2008.
Wachowiak B., Kazimierz Ślaski (1912-1990), Zapiski Historyczne 56, 1991, z. 2-3.
Węcowski P., Między nauką a polityką, między historią a archeologią. Kierownictwo Badań nad Początkami Państwa Polskiego (1949-1953), w: Marxismus a medievistika: společné osudy?, Praha 2020 (Colloquia mediaevalia Pragensia 22).
Wierzbicki A., Jak powstało państwo polskie? Hipoteza podboju w historiografii polskiej XIX i XX wieku, Warszawa 2019.
Winnicka H., Ślaski Kazimierz, w: Słownik historyków polskich, Warszawa 1994.
Włodarczyk E., Gerarda Labudy związki ze Szczecinem, w: Pro Memoria. Gerard Labuda (1916-2010), Gdańsk-Wejherowo 2011.
Zbigniew Wielgosz (1929-2017). Historyk mediewista, badacz i popularyzator historii regionalnej, red. V. Julkowska, Poznań-Kościan 2019.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 527
Liczba cytowań: 0
