Zapiski biograficzne i historyczne Grzegorza ze Stawiszyna (1481-1540) oraz ich kontynuacja
DOI:
https://doi.org/10.12775/RH.2020.09Klíčová slova
XVI wiek, Uniwersytet Krakowski, Kraków, Grzegorz ze Stawiszyna, humanizm, uniwersytecka kultura historyczna, zapiski autobiograficzne, zapiski historyczneAbstrakt
Grzegorz ze Stawiszyna (1481-1540), filozof i teolog, był profesorem i trzykrotnym rektorem Uniwersytetu Krakowskiego, jednym z najważniejszych przedstawicieli humanizmu. Posiadał obszerną bibliotekę, którą darował uniwersytetowi. Pozostawił ciekawe zapiski autobiograficzne i historyczne, które obejmują wybrane wydarzenia z historii Polski i Krakowa z lat 1295-1540. Dodano do nich następnie dwie kontynuacje obejmujące wydarzenia z lat 1482-1552. Są one ważnym źródłem do dziejów kultury historycznej krakowskiego środowiska uniwersyteckiego. Artykuł zawiera ich krytyczną edycję.
Reference
Baczkowski K., Między czeskim utrakwizmem a rzymską ortodoksją, czyli walka Jagiellonów z Maciejem Korwinem o koronę czeską w latach 1471-1479, Oświęcim 2014.
Barycz H., Arciszewski Jakób, w: Polski słownik biograficzny, t. I, Kraków 1935.
Barycz H., Aurifaber (Lubart) Stanisław, w: Polski słownik biograficzny, t. Kraków 1935.
Barycz H., Biel Stanisław, w: Polski słownik biograficzny, t. II, Kraków 1936.
Barycz H., Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego w epoce humanizmu, Kraków 1935.
Barycz H., Rozwój nauki w Polsce w dobie Odrodzenia, w: Odrodzenie w Polsce, t. II: Historia nauki, cz. 1, Warszawa 1956.
Białłowicz-Krygierowa Z., Posągi memoratywne Przemysła II i Ryksy w dawnej Kaplicy Królewskiej katedry w Poznaniu, w: Przemysł II. Odnowienie Królestwa Polskiego, Poznań 1997.
Bieniak J., Zarębowie i Nałęcze a królobójstwo w Rogoźnie, Warszawa 2018.
Birkenmajer A., Biem Marcin, w: Polski słownik biograficzny, t. II, Kraków 1936.
Birkenmajer L.A., Mikołaj Kopernik, cz. 1: Studia nad pracami Kopernika oraz materiały biograficzne, Kraków 1900.
Biskup M., Górski K., Kazimierz Jagiellończyk. Zbiór studiów o Polsce drugiej połowy XV wieku, Warszawa 1987.
Biskup M., Trzynastoletnia wojna z Zakonem Krzyżackim, wyd. 2, Oświęcim 2019. Bogucka M., Bona Sforza, Warszawa 1989.
Bogucka M., Hołd Pruski, Warszawa 1982.
Bogucka M., Kazimierz Jagiellończyk i jego czasy, Kraków 2009.
Bruździński A., Kanonicy regularni od pokuty na ziemiach polskich, Kraków 2003.
Buchwald-Pelcowa P., Cenzura w dawnej Polsce. Między prasą drukarską a stosem, Warszawa 1997.
Bukowski W., Z najstarszych dziejów skarbowości Uniwersytetu Krakowskiego. Rachunki dziekanów Wydziału Sztuk z lat 1458-1470, w: Fontes et historia. Prace dedykowane Antoniemu Gąsiorowskiemu, Poznań 2007.
Burbianka M., Andrzej Winkler. Drukarz wrocławski XVI w., Roczniki Biblioteczne 4, 1960.
Callier E., Powiat kaliski w XVI stuleciu. Szkic geograficzno-historyczny, Poznań 1887.
Catalogus manuscriptorum medii aevi Latinorum, qui in Bibliotheca Jagellonica Cracoviae asservantur, t. V, Cracoviae 1993; t. VIII, Cracoviae 2004.
Czamańska I., Mołdawia i Wołoszczyzna wobec Polski, Węgier i Turcji w XIV i XV wieku, Poznań 1996.
Czerkawski J., Arystotelizm na Wydziale Sztuk Uniwersytetu Krakowskiego w XVI i XVII w., w: Nauczanie filozofii w Polsce w XV-XVIII wieku, Wrocław 1978.
Das dargestellte Ich. Studien zu Selbstzeugnissen des späteren Mittelalters und der Frühen Neuzeit, red. S. Schmolinsky, K. Arnold, U.M. Zahnd, Bochum 1999.
Dąbrowski J., Władysław I Jagiellończyk na Węgrzech (1440-1444), Warszawa 1922.
Drelicharz W., Idea zjednoczenia królestwa w średniowiecznym dziejopisarstwie polskim, Kraków 2012.
Dróżdż P., Orsza 1514, Warszawa 2000.
Duczmal M., Izabela Jagiellonka królowa Węgier, Warszawa 2000.
Dzieje Kalisza, red. W. Rusiński, Poznań 1977.
Ego-Dokumente. Annäherung an den Menschen in der Geschichte, red. W. Schulze, Berlin 1996.
Estreicher K., Bibliografia polska, t. XVI, Kraków 1898; t. XXVII, Kraków 1929; t. XXIX, Kraków 1933; t. XXXII, Kraków 1933.
Estreicher K., Collegium Maius. Dzieje gmachu, Kraków 1968 (Zeszyty Naukowe UJ 170, Prace z historii sztuki, z. 6).
Estreicher S., Sądownictwo rektora krakowskiego w wiekach średnich, Rocznik Krakowski 4, 1900.
Friedberg H., Grzegorz ze Stawiszyna, w: Słownik pracowników książki polskiej, Warszawa-Łódź 1972.
Garbacik J., Elżbieta Rakuszanka, w: Polski słownik biograficzny, t. VI, Kraków 1948.
Garbacik J., Jan I Olbracht, w: Polski słownik biograficzny, t. X, Wrocław 1962-1964.
Gasidło W., Wokół konfesji świętego Jana z Kęt w kolegiacie św. Anny w Krakowie, Kraków 2003.
Gorzkowski A., Paweł z Krosna. Humanistyczne peregrynacje krakowskiego profesora, Kraków 2000.
Grzegorz z Szamotuł, w: Polski słownik biograficzny, t. IX, Wrocław 1960-1961.
Hajdukiewicz L., Jakub z Kleparza, w: Polski słownik biograficzny, t. X, Wrocław 1964.
Hajdukiewicz L., Usowicz A., Grzegorz ze Stawiszyna, w: Polski słownik biograficzny, t. IX, Wrocław 1960-1961.
Herbst S., Bitwa pod Sokalem 2 VIII 1519, w: tegoż, Potrzeba historii czyli o polskim sposobie życia, t. II, Warszawa 1978.
Herbst S., Najazd tatarski 1512, w: tegoż, Potrzeba historii czyli o polskim sposobie życia, t. II, Warszawa 1978.
Historia nauki polskiej, t. VI: Dokumentacja bio-bibliograficzna. Indeks biograficzny tomu I i II, opr. L. Hajdukiewicz, Wrocław 1974.
Jan L., Václav II. Král na stříbrném trůnu, Praha 2015.
Janecke G., Autobiographie als soziale Praxis. Beziehungskonzepte in Selbfehzeugnissen des 15. und 16. Jahrhunderts im deutschsprachigen Raum, Köln-Weimar-Wien 2002.
Janeczek S., Jeszcze raz o „początkach nowożytnego arystotelizmu chrześcijańskiego”, Roczniki Filozoficzne 56, 2008, nr 1.
Juda M., Przywileje drukarskie w Polsce, Lublin 1992.
Kaczmarczyk C., Catalogus diplomatum pergameneorum Universitatis Jagellonicae Cracoviensis, Cracoviae 1953.
Katalog poloników XVI wieku Biblioteki Jagiellońskiej, t. I-II, red. M. Malicki, E. Zwinogrodzka, Warszawa-Kraków 1992-1994.
Kolankowski L., Zygmunt August wielki książę Litwy do roku 1548, Lwów 1913.
Kolendo J., Pierwsza wydana w Polsce książka o historii Rzymu. Traktat De Romanorum magistratibus Pomponiusa Laetusa i komentarz do niego pióra Stanisława Aichlera, Meander 61, 2006, z. 3-4.
Kołodziejczyk D., The Crimean Khanate and Poland-Lithuania. International Diplomacy on the European Periphery (15th-18th Century). A Study of the Peace Treaties followed by an Annoteted Edition of Relevant Documents, Leiden-Boston 2011 (The Ottoman Empire and its Heritage, 47).
Kowalczyk M., Grunwald w tradycji kaznodziejsko-kronikarskiej z końca XV wieku, Analecta Cracoviensia 19, 1987.
Krukowski J., Nauczyciele szkół parafialnych Krakowa w XVI wieku, Kraków 2007.
Kuczyński S. K., Polskie herby ziemskie. Geneza, treści, funkcje, Warszawa 1993.
Labuda G., Święty Stanisław biskup krakowski, patron Polski. Śladami zabójstwa-męczeństwa-kanonizacji, Poznań 2000.
Lewandowski I., Historiografia rzymska, Poznań 2007.
Machaj D., Sądownictwo rektorów krakowskich XVI wieku, Czasopismo Prawno-Historyczne 66, 2012, z. 1.
Maciszewska M., Klasztor bernardyński w społeczeństwie polskim 1453-1530, Warszawa 2001.
Maráz K., Václav III, w: Čeští králové, Praha 2008.
Markowski M., Astronomica et astrologica Cracoviensia ante annum 1550, Firenze 1990 (Instituto Nazionale di Studi sul Rinascimento. Studi e Testi, 20).
Markowski M., Pierwsi bakałarze i doktorzy teologii Uniwersytetu Krakowskiego, Przegląd Tomistyczny 6-7, 1997.
Markowski M., Pierwsi doktorzy medycyny Uniwersytetu Krakowskiego w świetle źródeł rękopiśmiennych, Przegląd Tomistyczny 6-7, 1997.
Matyjak E., Dzieje Stawiszyna od czasów najdawniejszych do schyłku lat siedemdziesiątych XVI wieku, Stawiszyn 1991.
Mikuła M., Grzegorz z Szamotuł, w: Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, t. I, Kraków 2015.
Murawiec W., Jan z Kapistrano. Kaznodzieja podróżujący i reformator, Studia Franciszkańskie 3, 1988.
Noga Z., Krakowska rada miejska w XVI wieku. Studium o elicie władzy, Kraków 2003.
Noga Z., Z dziejów jednego procesu. Kamienica Pod Modrym Lwem w Krakowie i jej właściciele w XVI wieku, w: Dom w mieście średniowiecznym i nowożytnym, Wrocław 2004.
Ożóg K., Przemysł II, w: Piastowie. Leksykon biograficzny, Kraków 1999.
Pajewski J., Węgierska polityka Polski w połowie XVI wieku (1540-1571), Kraków 1932.
Palacz R., Z problematyki badań nad filozofią przyrody w XV wieku, Studia Mediewistyczne 11, 1970.
Pańków S., Konopnicki Jan, w: Polski słownik biograficzny, t. XIII, Wrocław 1967.
Papée F., Jan Olbracht, Kraków1999.
Pietrzyk Z., Poczet rektorów Uniwersytetu Jagiellońskiego 1400-2000, Kraków 2000.
Plewczyński M., Obertyn 1531, Warszawa 1994.
Plewczyński M., Wojny i wojskowość polska XVI wieku, t. I, Zabrze 2011.
Plewczyński M., Wojny Jagiellonów z wschodnimi i południowymi sąsiadami Królestwa Polskiego w XV wieku, Siedlce 2005.
Pociecha W., Barbara Radziwiłłówna, w: Polski słownik biograficzny, t. I, Kraków 1935.
Pociecha W., Barbara Zapolya, w: Polski słownik biograficzny, t. I, Kraków 1935.
Potkowski E., Warna 1444, Warszawa 1990.
Przybyszewski B., Barbara Zapolya królowa Polski 1512-1515, Łańcut 2000.
Rybicki P., Odrodzenie, w: Historia nauki polskiej, t. I, Wrocław 1970.
Selbstzeugnisse im polnischen und deutschen Schrifttum im Spätmittelalter und in der Frühen Neuzeit (15.-18. Jahrhundert), red. R. Skowrońska, H. Flachenecker, R. Czaja, S. Roszak, J. Tandecki, Toruń 2014.
Sołtykowicz J., O stanie Akademii Krakowskiej od założenia jej w roku 1347 aż do teraźniejszego czasu krótki wykład historyczny, Kraków 1810.
Sowina U., Kraków wobec zarazy z 1543 roku w świetle rachunków miejskich, w: Epidemie w dziejach Europy. Konsekwencje społeczne, gospodarcze i kulturowe, Kraków 2016.
Spieralski Z., Kamieniecki Mikołaj, w: Polski słownik biograficzny, t. XI, Wrocław 1964-1965.
Spieralski Z., Kampania obertyńska 1531 roku, Warszawa 1962.
Sroka S. A., Władysław I Łokietek, w: Piastowie. Leksykon biograficzny, Kraków 1999.
Starzyński M., Il re, il vescovo ed il predicatore. Giovanni da Capestrano a Cracovia 1453-1454, Archivum Franciscanum Historicum 104, 2011.
Szelińska W., Marcin zwany Kułab (Kułap) z Tarnowca, w: Polski słownik biograficzny, t. XIX, Wrocław 1974.
M. Ściebora, Drukarstwo krakowskie za panowania Zygmunta Augusta i Stefana Batorego, w: Cracovia litterarum. Kultura umysłowa i literacka Krakowa i Małopolski w dobie Renesansu, Wrocław 1991.
Tazbir J., Sprawa Weiglowej w świetle źródeł archiwalnych, w: Historia i współczesność, Warszawa 1987.
Tęgowski J., Pierwsze pokolenia Giedyminowiczów, Poznań-Wrocław 1999.
Torjai-Szabó I., János Zsigmond, w: Biographisches Lexikon zur Geschichte Südosteuropas, t. II, München 1976, <https://www.biolex.ios-regensburg.de/BioLexViewlist.php>.
Torjai-Szabó I., Szapolyai János, w: Biographisches Lexikon zur Geschichte Südosteuropas, t. IV, München 1981, <https://www.biolex.ios-regensburg.de/BioLexViewlist.php>.
Walawender A., Kronika klęsk elementarnych w Polsce i w krajach sąsiednich w latach 1450-1586, t. I-II, Kraków 1932-1935.
Wielkopolski słownik biograficzny, Warszawa-Poznań 1981.
Wijaczka J., Albrecht von Brandenburg Ansbach (1490-1568). Ostatni mistrz zakonu krzyżackiego i pierwszy książę „w Prusiech”, Olsztyn 2010.
Wisłocki W., Incunabula typograhica Bibliothecae Universitatis Jagellonicae Cracoviensis inde ab inventa arte imprimendi usque ad a. 1500, Cracoviae 1900.
Wiszniewski M., Historia literatury polskiej, t. IV, Kraków 1842.
Włodarek A., Architektura średniowiecznych kolegiów i burs Uniwersytetu Krakowskiego, Kraków 2000.
Wojciechowski Z., Zygmunt Stary (1506-1548), wyd. 2, Warszawa 1979.
Zathey J., Lewicka-Kamińska A., Hajdukiewicz L., Historia Biblioteki Jagiellońskiej, t. I, Kraków 1966.
Zdanek M., Arciszewski Jakub, w: Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, t. I, Kraków 2015.
Zdanek M., Jan z Toszka, w: Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, t. I, Kraków 2015.
Zdanek M., Uniwersytet Krakowski wobec własnej przeszłości w XV-XVI wieku, Kraków 2017 (Historia et monumenta Universitatis Jagellonicae 6).
Zwiercan M., Marcin Kołaczek z Pokrzywnicy, w: Polski słownik biograficzny, t. XIX, Wrocław 1974.
Zwiercan M., Zainteresowania historyczne społeczności Uniwersytetu Krakowskiego w XV wieku, w: Literatura i kultura późnego średniowiecza w Polsce, Warszawa 1993.
Stahování
Publikováno
Jak citovat
Číslo
Sekce
Stats
Number of views and downloads: 571
Number of citations: 0
