Wokół „frankfurckiego wesela” 1479 roku
Orszak weselny towarzyszący królewnie Zofii Jagiellonce do Brandenburgii
DOI:
https://doi.org/10.12775/RH.2021.04Klíčová slova
Brandenburgia, Jagiellonowie, Hohenzollernowie, Zofia Jagiellonka, Kazimierz JagiellończykAbstrakt
W dniu 14 II 1479 r. we Frankfurcie nad Odrą odbył się ślub Zofii, córki króla polskiego Kazimierza Jagiellończyka i Elżbiety Rakuskiej, z margrabią brandenburskim Fryderykiem Hohenzollernem, młodszym synem elektora Albrechta Achillesa. Frankfurckie wesele Zofii było wynikiem dynastycznej polityki króla, która miała mu zjednać sojuszników w krajach niemieckich w rywalizacji z królem Węgier Maciejem Korwinem o koronę czeską po śmierci Jerzego z Podiebradów (1471). Odnaleziony w Archiwum Skarbu Koronnego rejestr dostojników i dworzan, którzy mieli towarzyszyć królewnie w orszaku weselnym, pozwala wzbogacić wiedzę na temat politycznych, organizacyjnych i finansowych aspektów mariaży królewskich córek. Artykuł zawiera krytyczną edycję tego źródła.
Reference
Baczkowski K., O rzekomym kongresie w Villach w lipcu 1470 r., Studia Historyczne 23, 1980.
Baczkowski K., Polska i jej sąsiedzi za Jagiellonów, Kraków 2012.
Baczkowski K., Sprawa posagu Jadwigi Jagiellonki księżnej bawarskiej, w: Miasta, ludzie, instytucje, znaki. Księga jubileuszowa prof. Bożeny Wyrozumskiej, Kraków 2008.
Baczkowski K., Stanowisko kurii rzymskiej wobec jagiellońskiej ekspektatywy na tron czeski po Jerzym z Podiebradów, Nasza Przeszłość 76, 1991.
Baczkowski K., Stosunek leopoldyńskiej linii Habsburgów do walki o tron węgierski po śmierci Albrechta II, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 1178, Prace Historyczne, z. 119, 1995.
Baczkowski K., Walka Jagiellonów z Maciejem Korwinem o koronę czeską w latach 1471-1479, Kraków 1980, wyd. 2 jako: Między czeskim utrakwizmem a rzymską ortodoksją, czyli walka Jagiellonów z Maciejem Korwinem o koronę czeską w latach 1471-1479, Oświęcim 2014.
Baczkowski K., Walka o Węgry w latach 1490-1492. Z dziejów rywalizacji habsbursko-jagiellońskiej w basenie środkowego Dunaju, Kraków 1995.
Baczkowski K., Wokół projektów mariaży dynastycznych Jagiellonów w końcu XV wieku, Studia Historyczne 32, 1989.
Baczkowski K., Z polsko-saskich powiązań politycznych w XV w., w: Niemcy-Polska w średniowieczu, Poznań 1986.
Bauer T.A., Feiern unter den Augen der Chronisten. Die Quellentexte zur Landshuter Fürstenhochzeit von 1485, München 2008.
Bieniak J., Oporowski Jan, w: Polski słownik biograficzny, t. XXIV (1979).
Bieniak J., Służewski Maciej h. Sulima (zm. 1501), w: Polski słownik biograficzny, t. XXXIX (1999-2000).
Biskup M., Die dynastische Politik der Jagiellonen um das Jahr 1475 und ihre Ergebnisse, Österreichische Osthefte 18, 1976.
Biskup M., Wokół „landshuckiego wesela” 1475 r., w: M. Biskup, K. Górski, Kazimierz Jagiellończyk. Zbiór studiów o Polsce drugiej połowy XV w., Warszawa 1987.
Biskup M., Górski K., Kazimierz Jagiellończyk. Zbiór studiów o Polsce drugiej połowy XV w., Warszawa 1987.
Boniecki A., Herbarz polski, t. I-XVI, Warszawa 1899-1913. Borkowska U., Dynastia Jagiellonów w Polsce, Warszawa 2011.
Borkowska U., Pacta matrimonialia domu Jagiellonów, Roczniki Humanistyczne 48, 2000.
Bukowski W., Krąg rodzinny Jana Długosza, w: Jan Długosz (1415-1480). Życie i dzieła, Kraków 2016.
Caro J., Dzieje Polski, t. IV-V, Warszawa 1897-1899.
Czwojdrak B., Młodowiccy herbu Działosza. Przyczynek do dziejów szlachty w ziemi przemyskiej w XV w., w: Mieszczanie, wasale, zakonnicy, Gdańsk 2004 (Studia z dziejów średniowiecza 10).
Dembiński P., Stanisław Imbir z Objezierza, w: Polski słownik biograficzny, t. XLII (2003).
Duczmal A., Jagiellonowie. Leksykon biograficzny, Kraków 1996.
Fedorowicz K., Dostojnicy i urzędnicy świeccy województwa krakowskiego w l. 1374-1506, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. VIII, Kraków 1898.
Gawęda S., Próba osadzenia Fryderyka Hohenzollerna na tronie polskim a sprawa Pomorza Zachodniego, w: Mediaevalia. W 50 rocznicę pracy naukowej Jana Dąbrowskiego, Warszawa 1960.
Gąsior A., Stufungen bildlicher Repräsentation: Die Darstellungen des Markgrafen Friedrich d. Ä. von Brandenburg-Ansbach und seiner Gemahlin Sophie von Polen, w: Hofkultur der Jagiellonendynastie und verwandter Fürstenhäuser, Ostfieldern 2010.
Gąsiorowski A., Itinerarium Władysława Jagiełły 1386-1434, wyd. 2, Warszawa 2015.
Gąsiorowski A., Leszczyński Rafał, w: Polski słownik biograficzny, t. XVII (1972).
Gąsiorowski A., Maciej z Bnina, w: Polski słownik biograficzny, t. XIX (1974).
Gąsiorowski A., Opaliński (Opaleński) Piotr z Opalenicy, w: Polski słownik biograficzny, t. XXIV (1979).
Gąsiorowski A., Starostowie wielkopolskich miast królewskich w dobie jagiellońskiej, Warszawa-Poznań 1981.
Górczak Z., Kariery majątkowe rodzin aspirujących do kręgu elity możnowładztwa wielkopolskiego w drugiej połowie i początkach XVI w., Poznań 2013.
Górczak Z., Rozwój majątków możnowładztwa wielkopolskiego w drugiej połowie XV i początkach XVI wieku, Poznań 2007.
Górski K., Czasy Kazimierza Jagiellończyka 1466-1492 – Lata konfliktów dyplomatycznych (1466-1492), w: Historia dyplomacji polskiej, t. I, Warszawa 1982.
Grabarczyk T., Jazda zaciężna Królestwa Polskiego w XV wieku, Łódź 2015.
Grabski A. F., Zapomniana relacja z podróży do Polski w latach 1474-1475, w: Europa – Słowiańszczyzna – Polska, Poznań 1970.
Grygiel R., Jurek T., Doliwowie z Nowego Miasta nad Wartą, Dębna i Biechowa. Dzieje rezydencji i ich właścicieli, Łódź 1996.
Jurek T., Sepieński Jan, w: Polski słownik biograficzny, t. XXXVI (1995).
Kiryk F., Kurozwęcki Piotr z Kurozwęk zw. Lubelczyk, w: Polski słownik biograficzny, t. XVI (1971).
Laberschek J., Plechów w średniowieczu i w XVI wieku (do 1576 r.), w: Plechów. Historia majątku ziemskiego, Kraków 2016.
Możejko B., Czynsz gdański w polityce Kazimierza Jagiellończyka i jego synów (1468-1516), Gdańsk 2004.
Nalewajek A., Dworzanie królewicza Jana Olbrachta w latach 1487-1492. Przyczynek do badań nad karierami rodów szlacheckich w czasach jagiellońskich, Średniowiecze Polskie i Powszechne 10 (14), 2018.
Nowak Z.H., Współpraca polityczna państw unii polsko-litewskiej i unii kalmarskiej w latach 1411-1425, Toruń 1996.
Papée F., Chodecki Andrzej, w: Polski słownik biograficzny, t. III (1937).
Papée F., Chodecki Mikołaj, w: Polski słownik biograficzny, t. III (1937).
Papée F., Królewskie córy, w: Studia i szkice z czasów Kazimierza Jagiellończyka, Warszawa 1907.
Papée F., Zabiegi o czeską koronę, w: Studia i szkice z czasów Kazimierza Jagiellończyka, Warszawa 1907.
Pieradzka K., Lubrański Grzegorz, w: Polski słownik biograficzny, t. XVIII (1973).
Pietkiewicz K., Wielkie Księstwo Litewskie pod rządami Aleksandra Jagiellończyka. Studia nad dziejami państwa i społeczeństwa na przełomie XV i XVI w., wyd. 2, Oświęcim 2014.
Pietras T., Oporowscy herbu Sulima. Kariera rodziny możnowładczej w późnośredniowiecznej Polsce, Łódź 2013.
Piotrowicz K., Długosz Janusz, w: Polski słownik biograficzny, t. V (1939-1946).
Pociecha W., Chodecki Otto, w: Polski słownik biograficzny, t. III (1937).
Pociecha W., Chodecki Stanisław (zm. 1474), w: Polski słownik biograficzny, t. III (1937).
Pociecha W., Chodecki Stanisław (zm. 1529), w: Polski słownik biograficzny, t. III (1937).
Prochaska A., Królowie Kazimierz Jagiellończyk i Jerzyk Czeski, Przegląd Historyczny 17, 1913.
Rozbiór krytyczny Annalium Poloniae Jana Długosza z lat 1445-1480, t. II, opr. S. Gawęda, K. Pieradzka, J. Radziszewska, Wrocław 1965.
Rutkowska G., Podróże polskich królowych w XV wieku, w: Samotrzeć, w kompanii czy z orszakiem? Społeczne aspekty podróżowania w średniowieczu i w czasach nowożytnych, Warszawa 2012.
Senkowski J., Materiały archiwalne do historii polskiej siły zbrojnej w drugiej połowie XV wieku, przechowywanych w Archiwum Głównym Akta Dawnych w Warszawie, Studia i Materiały do Historii Sztuki Wojennej 1, 1954.
Seyboth R., „Hetten wir doinnen und hieaussen fruntsachaft von Polan und Beheim”. Die Beziehungen der fränkischen Hohenzollern zu den Jagiellonen im 15. und frühen 16. Jahrhundert, w: Hofkultur der Jagiellonendynastie und verwandter Fürstenhäuser, Ostfieldern 2010.
Sikora F., Pieniążek Mikołaj, w: Polski słownik biograficzny, t. XXXVI (1981).
Skibniewska J., Dwór królewski Aleksandra Jagiellończyka w latach 1501-1506, Lublin 2015.
Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, cz. I-V, Wrocław-Kraków 1980-2019.
Słownik historyczno-geograficzny województwa płockiego w średniowieczu, z. 1-4, Wrocław 1980 – Warszawa 2000.
Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. I-V, Wrocław 1982 – Poznań 2019.
Słownik historyczno-geograficzny ziemi wieluńskiej w średniowieczu, opr. R. Rosin, Warszawa 1963.
Sperka J., Szafrańcowie herbu Stary Koń. Z dziejów kariery i awansu w późnośredniowiecznej Polsce, Katowice 2001.
Starnawska M., Mnisi – rycerze – szlachta. Templariusze i joannici na pograniczu wielkopolsko-brandenbursko-pomorskim, Kwartalnik Historyczny 99, 1992.
Sułkowska-Kurasiowa I., Polska kancelaria królewska w latach 1447-1506, Wrocław 1967.
Szczegóła H., Koniec panowania piastowskiego nad środkową Odrą, Poznań 1968.
Szweda A., Ród Grzymałów w Wielkopolsce, Toruń 2001.
Szybkowski S., Kujawska szlachta urzędnicza w późnym średniowieczu (1370-1501), Gdańsk 2006.
Szybkowski S., Studia z genealogii i prozopografii polskiej szlachty późnośredniowiecznej, Gdańsk 2003.
Szymczakowa A., Szlachta sieradzka w XV wieku. Magnifici et generosi, Łódź 1998.
Tresp U., „Geborene aus konigklichem stamme zu Polen”. Die Anbahnung und Vorbereitung der Leipziger Hochzeit zwischen Barbara von Polen und Herzog Georg von Sachsen 1496, w: Hofkultur der Jagiellonendynastie und verwandter Fürstenhäuser, Ostfieldern 2010.
Tresp U. (Mitarbeit von A. Gąsior), Eine „famose und grenzlos mächtige Generation”. Dynastie und Heiratspolitik der Jagiellonen im 15. und zu Beginn des 16. Jahrhunderts, Jahrbuch für Europäische Geschichte 8, 2007.
Turska K., Ubiory w inwentarzu ślubnej wyprawy królewny Anny Jagiellonki z 1491 r., w: Ubiory w Polsce, Warszawa 1994.
Turska K., Wyprawy ślubne dwóch Jagiellonek: Jadwigi (1475) i Katarzyny (1562), Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 40, 1992.
Wachowiak B., Dzieje Brandenburgii-Prus na progu czasów nowożytnych (1500-1701), Poznań 2001.
Wachowiak W., Pomorze Zachodnie w schyłkowej epoce feudalizmu (1464-1815), w: Historia Pomorza, t. II, cz. 1, Poznań 1976.
Wdowiszewski Z., Genealogia Jagiellonów, Warszawa 1968.
Wiesiołowski J., Marcin Poniecki – awanturnik i poeta późnośredniowieczny, Rocznik Leszczyński 6, 1982.
Wiesiołowski J., Poniecki Marcin Ściborzyc, w: Polski słownik biograficzny, t. XXVII (1982)
Wółkiewicz E., Biskup, zamek i szlachta. Stoszowie w służbie biskupów wrocławskich, w: Rody na Śląsku, Rusi Czerwonej i w Małopolsce: średniowiecze i czasy nowożytne. Stan badań, metodologia, nowe ustalenia, Rzeszów 2010.
Zientara B., Pomorze Zachodnie terenem rywalizacji Polski i Brandenburgii, w: Historia Pomorza, t. I, cz. 2, Poznań 1972.
Stahování
Publikováno
Jak citovat
Číslo
Sekce
Licence
Tato práce je licencována pod Mezinárodní licencí Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0.
Stats
Number of views and downloads: 1719
Number of citations: 0
