Kaszubski Uniwersytet Ludowy w XXI stuleciu – ciągłość i zmiana

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę częściowego podsumowania ostatnich dwóch dekad funkcjonowania Kaszubskiego Uniwersytetu Ludowego (KUL) w Wieżycy koło Szymbarku. Czteroosobowy zespół autorski, związany z tą placówką pozaformalnej edukacji dorosłych, stara się wyłowić z bogatej i wielowątkowej działalności tej instytucji te komponenty, które występują w niej w sposób ciągły w całym okresie XXI wieku, stanowiąc de facto o jej tożsamości. Do takich aspektów „długiego trwania” zaliczają oni: podstawy ideowe i aksjologiczne, bazę, środowisko lokalne i region, elementy metodyczno-programowe zarówno te grundtvigiańskie – wypracowane w łonie wszystkich uniwersytetów ludowych (UL) na bazie koncepcji „szkoły dla życia”, jak i te swoiste, właściwe własnemu środowisku edukacyjnemu – wypracowane na bazie kumulowania własnych doświadczeń w tym zakresie, współpracę międzynarodową itp. Autorzy ukazują też podstawowe kierunki zmian, jakich Kaszubski Uniwersytet Ludowy doświadczył w latach 2001–2020. Związane one były z nowymi wyzwaniami społecznymi, politycznymi i gospodarczymi, na które należało szybko odpowiedzieć skuteczną ofertą edukacyjną wychodzącą naprzeciw oczekiwaniom otoczenia społecznego placówki, ale też ze zmianą stosunków własnościowych i sytuacji prawnej KUL-u. Niewątpliwie istotną zmianą było pojawienie się 1 stycznia 2018 roku w przedstawianej w szkicu placówce nowego lidera i wiążące się z tym pewne przemodelowanie wizji jej funkcjonowania w przyszłości. Z artykułu wyłania się obraz Kaszubskiego Uniwersytetu Ludowego jako wartościowego podmiotu pozaformalnej edukacji dorosłych, aktywnie i skutecznie działającego na rzecz edukacyjnego wsparcia i  rozwoju społeczności wiejskich (i  małomiasteczkowych) Kaszub i Pomorza. Przez lata zdobył on uznanie dalece wykraczające poza region, w którym prowadzi swoją działalność.