Bezradność wobec życia – dramat starości w cieniu samobójstwa
DOI:
https://doi.org/10.12775/RA.2017.018Słowa kluczowe
starość, samobójstwo, list pożegnalny, andragogikaAbstrakt
Artykuł koncentruje się na rekonstrukcji ostatnich dni życia ludzi w podeszłym wieku, którzy podjęli próbę samobójczą. Materiał źródłowy wykorzystany do analizy obejmował listy pożegnalne oraz wypowiedzi osób, które miały kontakt z samobójcą w ostatnim okresie życia. Przyjęty sposób operacjonalizacji danych to rekonstrukcja, której celem było odtwarzanie stanów emocjonalnych, zachowań czy wypowiedzi poszczególnych osób, w ostatnim okresie przed zamachem. Na podstawie omówienia sześciu przypadków zaprezentowano różnorodne konteksty subiektywnego postrzegania bezradności, jako osobistego doświadczenia człowieka starego. Tekst prezentuje analizę czynników ryzyka oraz mechanizmy zachowań suicydalnych, uwzględniając różnorodną ich specyfikę w ujęciu poszczególnych teorii samobójstw. Materiał źródłowy dostarcza wiedzy o niezwykle osobistej sferze życia i śmierci człowieka. Na jego podstawie możliwa jest eksploracja zorientowana na interpretację bezradności, w jakiej znalazł się człowiek przed zamachem samobójczym. Na podstawie zebranych informacji opisano także zmiany nastroju obserwowane w okresie poprzedzającym samobójstwo.
Bibliografia
Beck A. T. (1986), Hopelessness as a predicator of eventual suicide, „Annals of the New York Academy of Science” vol. 487, p. 90–96.
Baumeister R. F. (1990), Suicide as escape form self, „Psychological Review” vol. 97/1, p. 90–113.
Bednarski L., Urbanek A. (2012), Śmierć samobójcza – perspektywa kryminalistyczna i pedagogiczna, Wydawnictwo Impuls, Kraków.
Compton M. T., Thompson N.J., Kaslow N. J. (2005), Social environment factors associated with suicide attempt among low-income African Americans: The protective role o family relationships and social support, „Social Psychiatry & Psychiatric Epidemiology”, vol. 40, p. 175–185.
Dubas E. (2013), Starość znana i nieznana – wybrane refleksje nad współczesną starością, „Rocznik Andragogiczny” nr 20, s. 135–152.
Durkheim E. (1897), Suicide: A study in sociology, Routledge, London.
Franks R., Burnett D. O., Evans R.R. (2012), Risk Factors and Prevention Strategies for Siucide Among the Eldery, „Alabama Counseling Association Journal” vol. 38/2, p. 32–42.
Goldblatt M. J., Ronningstam E., Schechter M., Herbstman B., Maltsberger J. T. (2016), Suicide as escape from psychotic Panic, „Bulletin of the Menninger Clinic” vol. 80/2, p. 131–145.
Greenleee K., Hyde P. S. (2014), Suicide and Depression in Older Adults: Greater Awarness Can Prevent Tragedy, „Journal of the American Society on Aging” vol. 38/3, p. 23–26.
Hawton K., Harriss L. (2006), Deliberate self-harm in people aged 60 years and over: characteristics and outcome of 20-year kohort, „International Journal of Geriatric Psychiatry” vol 21, p. 572–581.
Hołyst B. (1983), Samobójstwo – przypadek czy konieczność, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Hołyst B. (2002), Suicydologia, Wydawnictwo Lexis Nexis, Warszawa.
Hochard K. D., Heym N., Townsend E. (2017), Investigating the Interaction Between Sleep Symptoms of Arousal and Acquired Capability in Predicting Suicidality, „Suicide and Life-Threatening Behavior” vol. 47/3, p. 370–381.
Joiner T. E. (2005), Why people die by suicide, Harvard University Press, Cambridge MA.
Kennedy G. J. (2000). Geriatric Mental Health Care: A treatment guide for professionals, The Guilford Press, New York.
Leach M. M. (2006), Cultural diversity and suicide: Ethnic, religious, gender, and sexual orientation perspectives, The Haworth Press, New York.
Mościcki E. K. (2001), Epidemiology of completed and attempted suicide: toward a framework for prevention, „Clinical Neuroscience Research” vol. 1, p. 310–323.
Nordentoft M. (2007), Prevention of suicide and attempted suicide in Denmark. Epidemiological studies of suicide and intervention studies in selected risk groups, „Doctor of Medical Science” October vol. 5, p. 306–369
Oquendo M.A., Currier D., Lius S., Hasin D., Grant B., Blanco C. (2010), Increased risk for suicidal behavior in co-mordib bipolar disorder and alcohol use disorders, „Journal of Clinical Psychiatry” vol. 71/7, p. 902–909.
Ringel E. (1987), Gdy życie traci sens. Rozważania o samobójstwie, tłum. E. Kaźmierczak, Wydawnictwo Glob, Szczecin.
Rodziński P., Rutkowski K., Ostachowska A. (2017), Progresja myśli samobójczych do zachowań samobójczych w świetle wybranych modeli suicydologicznych, „Psychiatria Polska” nr 51/3, s. 515–530.
Rogers J. R., Bromely J. L., McNally J., Lester D. (2007), Content analysis of suicie notes as a test of the motivational component of the existential-constructivist model of suicie, „Journal of Counseling & Development” vol. 85, p. 182–188.
Salvatore T. (2016)., Suicide Risk in Older Adults: A Growing Challenge for Law Enforcement, „FBI Law Enforcement Bulletin” vol. 2/11, p. 2–6 .
Sawyer P., Williams B.R. (2012), Counseling older adults at risk of suicide: recognizing barriers, reviewing strategies, and exploring opportunities for intervention, „Alabama Counseling Association” vol. 38/2, p. 80–103.
Shneidman E.S. (1993), Suicide as psychache: A clinical approach to self-destructive behavior, Lason Aronson, Lanham MD.
Stanley I. H., Hom M.A., Rogers M. L., Hagan C.R., Joiner T.E. (2016), Understanding suicide among older adults: a review of psychological an sociological theories of suicide, „Aging & Mental Health” vol. 20/2, p. 113–122.
Van Orden K. A., Witte T.K., Cukrowicz K. C., Braithwaite S.R., Selby E.A. (2010), The interpersonal theory of suicide, „Psychological Review” vol. 117(2), p. 575–600.
Zajdel K. (2013), Jakość życia nauczycieli emerytów i rencistów, „Rocznik Andragogiczny” nr 20, s. 237–252.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 794
Liczba cytowań: 0
