Związek między percepcją choroby a poziomem duchowości i czynnikami wpływającymi na nią u pacjentów po udarze mózgu

Abstrakt

Wstęp. Udar mózgu może powodować trwałe uszkodzenie mózgu, długotrwałą niepełnosprawność, a nawet śmierć. Chociaż objawy odczuwane przez pacjentów w wyniku udaru mogą się różnić, ważne jest określenie poziomu postrzegania choroby i duchowości pacjentów.

Cel. Niniejsze badanie miało na celu ocenę związku między postrzeganiem choroby przez pacjentów po udarze a ich poziomem duchowości, a także czynników wpływających na ten związek.

Materiał i metody. To opisowe badanie objęło 350 pacjentów po udarze hospitalizowanych na oddziale neurologii szpitala klinicznego i badawczego w okresie od czerwca do października 2022 r. Dane zbierano przy użyciu Indywidualnego Formularza Identyfikacyjnego, Skali Postrzegania Choroby (Illness Perception Scale) oraz Skali Dobrostanu Duchowego (Spiritual Well-Being Scale). Dane z badania przeanalizowano za pomocą programu SPSS, stosując test Shapiro–Wilka do oceny normalności dla wartości procentowych, średnich i odchyleń standardowych. Zmienne dwukategorialne analizowano za pomocą testu U Manna–Whitneya, natomiast zmienne z więcej niż dwiema kategoriami oceniano za pomocą testu H Kruskala–Wallisa.

Wyniki. Średni wiek uczestników wynosił 62,9 lat; 56,9% stanowili mężczyźni, 83,4% było w związkach małżeńskich, 31,1% ukończyło szkołę podstawową, 61,4% cierpiało na choroby przewlekłe, 93,1% doświadczało udaru po raz pierwszy, a 64,3% miało udar niedokrwienny. Większość pacjentów doświadczała problemów z równowagą i zgłaszała modlitwę jako główny mechanizm radzenia sobie z wyzwaniami związanymi z udarem. Uczestnicy wykazali wysoki poziom dobrostanu duchowego (123,77±5,56). Obserwowano słabą pozytywną korelację między wynikami Skali Dobrostanu Duchowego a każdym z następujących wymiarów Skali Postrzegania Choroby: typ choroby, czas trwania (ostra vs. przewlekła), konsekwencje, kontrola osobista, kontrola leczenia, spójność choroby i reprezentacje emocjonalne (p<0,05).

Wnioski. Biorąc pod uwagę fizyczne, społeczne i psychologiczne wyzwania, z jakimi borykają się pacjenci po udarze w naszym badaniu, uważa się, że radzenie sobie z tymi trudnościami przyczynia się do wzrostu poziomu dobrostanu duchowego. Uczestnicy wykazywali zarówno wysoki lęk i negatywne postrzeganie choroby, jak i podwyższony poziom dobrostanu duchowego. (PNN 2025;14(3):103–110)