Ocena snu w chorobie Parkinsona – narzędzie oceny
DOI:
https://doi.org/10.15225/PNN.2024.13.3.6Słowa kluczowe
choroba Parkinsona, skala oceny snu w chorobie Parkinsona (PDSS-2), zaburzenia snuAbstrakt
W chorobie Parkinsona (PD) występują przede wszystkim zaburzenia ruchowe, jednak jej integralną część stanowią także objawy pozaruchowe. Najczęstsze z nich to: zaburzenia snu i nastroju, objawy czuciowe, zaburzenia autonomiczne i upośledzenie funkcji poznawczych. Do objawów pozaruchowych towarzyszących PD szczególnie wraz z postępem choroby należą zaburzenia snu osiągające różny poziom nasilenia. Niestety do objawów tych przywiązuje się zbyt małą wagę, chociaż mogą one przysparzać pacjentom wiele problemów jak objawy ruchowe i znacząco upośledzać funkcjonowanie i jakość życia. Niestety jak dotąd w badaniach polskich można znaleźć pojedyncze prace badawcze na ten temat, nieco więcej w piśmiennictwie zagranicznym. W oparciu o dostępną literaturę przedstawione zostało narzędzie oceny snu — skala Parkinson’s Disease Sleep Scale 2 (PDSS-2), jako propozycja zastosowania jej w praktyce klinicznej. (PNN 2024;13(3):124–127)
Bibliografia
Kubera M. Neurobiologia snu — wstęp. Kosmos. 2020;69(3):399.
Hollsten I., Foldbo B.M., Kousgaard Andersen M.K., Nexøe J. Insomnia in the elderly: reported reasons and their associations with medication in general practice in Denmark. Scand J Prim Health Care. 2020;38(2):210–218.
Rémi J., Pollmächer T., Spiegelhalder K., Trenkwalder C., Young P. Sleep-Related Disorders in Neurology and Psychiatry. Dtsch Arztebl Int. 2019;116(41):681–688.
Walacik-Ufnal E. Zastosowanie terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu bezsenności. Psychiatria. 2015;12(2):90–98.
Aarsland D., Larsen J.P., Tandberg E., Laake K. Predictors of nursing home placement in Parkinson’s disease: a population-based, prospective study. J Am Geriatr Soc. 2000;48(8):938–942.
Wardas J., Kosmowska B. Zaburzenia fazy snu REM jako wczesny marker choroby Parkinsona. Kosmos. 2020;69(3):509–521.
Kumar S., Bhatia M., Behari M. Sleep disorders in Parkinson’s disease. Mov Disord. 2002;17(4):775–781.
Stefani A., Högl B. Sleep in Parkinson’s disease. Neuropsychopharmacology. 2020;45(1):121–128.
Sobów T., Sławek J. (Red.), Zaburzenia poznawcze i psychiczne w chorobie Parkinsona i w innych zespołach parkinsonowskich. Continuo, Wrocław 2006.
Arnulf I., Leu S., Oudiette D. Abnormal sleep and sleepiness in Parkinson’s disease. Curr Opin Neurol. 2008;21(4):472–477.
Muntean M.L., Benes H., Sixel-Döring F. et al. Clinically relevant cut-off values for the Parkinson’s Disease Sleep Scale-2 (PDSS-2): a validation study. Sleep Med. 2016;24:87–92.
Högl B., Arnulf I., Comella C. et al. Scales to assess sleep impairment in Parkinson’s disease: critique and recommendations. Mov Disord. 2010;25(16):2704–2716.
Chaudhuri K.R., Pal S., DiMarco A. et al. The Parkinson’s disease sleep scale: a new instrument for assessing sleep and nocturnal disability in Parkinson’s disease. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2002;73(6):629–635.
Uemura Y., Nomura T., Inoue Y., Yamawaki M., Yasui K., Nakashima K. Validation of the Parkinson’s disease sleep scale in Japanese patients: a comparison study using the Pittsburgh Sleep Quality Index, the Epworth Sleepiness Scale and Polysomnography. J Neurol Sci. 2009;287(1–2):36–40.
Buysse D.J., Reynolds III C.F., Monk T.H., Berman S.R., Kupfer D.J. The Pittsburgh Sleep Quality Index: a new instrument for psychiatric practice and research. Psychiatry Res. 1989;28(2):193–213.
Martinez-Martin P., Visser M., Rodriguez-Blazquez C. et al. SCOPA-sleep and PDSS: two scales for assessment of sleep disorder in Parkinson’s disease. Mov Disord. 2008;23(12):1681–1688.
Johns M.W. A new method for measuring daytime sleepiness: the Epworth sleepiness scale. Sleep. 1991;14(6):540–545.
Hobson D.E., Lang A.E., Martin W.R., Razmy A., Rivest J., Fleming J. Excessive daytime sleepiness and sudden-onset sleep in Parkinson disease: a survey by the Canadian Movement Disorders Group. JAMA. 2002;287(4):455–463.
Hoddes E., Zarcone V., Smythe H., Phillips R., Dement W.C. Quantification of sleepiness: a new approach. Psychophysiology. 1973;10(4):431–436.
Trenkwalder C., Kohnen R., Högl B. et al. Parkinson’s disease sleep scale — validation of the revised version PDSS-2. Mov Disord. 2011;26(4):644–652.
Suzuki K., Miyamoto T., Miyamoto M. et al. Evaluation of cutoff scores for the Parkinson’s disease sleep scale-2. Acta Neurol Scand. 2015;131(6):426–430.
Martinez-Martin P., Wetmore J.B., Rodríguez-Blázquez C. et al. The Parkinson’s Disease Sleep Scale-2 (PDSS-2): Validation of the Spanish Version and Its Relationship With a Roommate-Based Version. Mov Disord Clin Pract. 2019;6(4):294–301.
Arnaldi D., Cordano C., De Carli F. et al. Parkinson’s Disease Sleep Scale 2: application in an Italian population. Neurol Sci. 2016;37(2):283–288.
Kovács N., Horváth K., Aschermann Z. et al. Independent validation of Parkinson’s disease Sleep Scale 2nd version (PDSS-2). Sleep Biol Rhythms. 2016;14:63–73.
Martínez-Martín P., Salvador C., Menéndez-Guisasola L. et al. Parkinson’s Disease Sleep Scale: validation study of a Spanish version. Mov Disord. 2004;19(10):1226–1232.
Suzuki K., Miyamoto M., Miyamoto T. et al. Nocturnal disturbances and restlessness in Parkinson’s disease: using the Japanese version of the Parkinson’s disease sleep scale-2. J Neurol Sci. 2012;318(1–2):76–81.
Su W., Huang P., Ma X. et al. Evaluation of Nocturnal Symptoms in Chinese Parkinson’s Disease Patients Based on the PDSS-2 Scale: A Multicenter Cross-Sectional Study. J Parkinsons Dis. 2023;13(6):1061–1071.
Doi T., Honda I., Nakajima M., Tamaoki M., Hirayama M. Relationship Between Sleep Quality and Constipation Severity in Patients With Parkinson Disease: A Cross-sectional Study. J Neurosci Nurs. 2023;55(6):211–216.
Montanaro E., Romagnolo A., Fabbri M. et al. Association between sleep disorders and cognitive dysfunctions in non-demented patients with advanced Parkinson’s disease. J Neurol. 2022;269(3):1538–1545.
Schaeffer E., Vaterrodt T., Zaunbrecher L. et al. Effects of Levodopa on quality of sleep and nocturnal movements in Parkinson’s Disease. J Neurol. 2021;268(7):2506–2514.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 401
Liczba cytowań: 0