Sprawność funkcjonalna pacjentów po neurochirurgicznym i wewnątrznaczyniowym leczeniu niepękniętych tętniaków wewnątrzczaszkowych
DOI:
https://doi.org/10.15225/PNN.2024.13.3.4Słowa kluczowe
tętniak mózgu, zabieg neurochirurgiczny klasyczny i wewnątrznaczyniowy, funkcjonowanie fizyczneAbstrakt
Wstęp. Podejmowane metody leczenia tętniaków naczyniowych mózgu: neurochirurgiczne klipsowanie tętniaka i wewnątrznaczyniowa embolizacja wiążą się z ryzykiem trudnych dla pacjenta powikłań, w tym zaburzeń wydolności funkcjonalnej. Określenie tych zaburzeń pozwoli na zaplanowanie opieki nad pacjentem i lepszą jakość funkcjonowania po operacji.
Cel. Ocena i porównanie sprawności funkcjonalnej pacjentów po klasycznym i wewnątrznaczyniowym leczeniu niepękniętych tętniaków wewnątrzczaszkowych.
Materiał i metody. Badanie przeprowadzono w Oddziale klinicznym Neurochirurgii i Neurotraumatologii z udziałem 94 chorych (70,2% kobiet; 29,8% mężczyzn) po wewnątrznaczyniowej embolizacji tętniaka wewnątrzczaszkowego (75,5%) oraz tradycyjnym zabiegu neurochirurgicznym klipsowania tętniaka (24,5%). Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, analizę dokumentacji medycznej, obserwację. Wykorzystano standaryzowane narzędzia w postaci skal: Skala Wydolności Funkcjonalnej (SWF), Wskaźnik Funkcjonalny „Repty” (WFR), modified Rankin Scale (mRS), Numerical Rating Scale (NRS).
Wyniki. Ogółem po zabiegach według skali SWF 75,5% chorych było samowystarczalnych, według wskaźnika WFR 73,4% samodzielnych oraz według skali mRS 80,9% sprawnych (dla wszystkich skal p<0,001). Średnia wartość SWF po zabiegu klasycznym wynosiła 35,8 pkt., po wewnątrznaczyniowym 43,7 pkt., (p<0,001). Pogorszenie funkcjonowania fizycznego było istotnie zależne od dolegliwości bólowych (p<0,005), wieku i powikłań (p<0,05).
Wnioski. Chorzy leczeni metodą wewnątrznaczyniową odczuwali lżejsze dolegliwości bólowe, występowało u nich mniej powikłań oraz charakteryzowali się lepszym funkcjonowaniem fizycznym, niż pacjenci leczeni metodą neurochirurgiczną. (PNN 2024;13(3):112–118)
Bibliografia
Knap D., Partyka R., Zbroszczyk M. i wsp. Tętniaki mózgu — współczesne metody leczenia wewnątrznaczyniowego. Pol Przegl Neurol. 2010;6(1):22–26.
Piętkowska B., Snarska K.K., Dziekońska M. Ocena stanu zdrowia pacjentów z niepękniętymi tętniakami mózgu po zastosowaniu terapii interwencyjnej. Pielęg Neurol Neurochir. 2014;3(1):15–24.
Khosla A., Brinjikji W., Cloft H., Lanzino G., Kallmes D.F. Age-related complications following endovascular treatment of unruptured intracranial aneurysms. AJNR Am J Neuroradiol. 2012;33(5):953–957.
Zarzecka A. Ocena odległa chorych po przebytym krwawieniu podpajęczynówkowym z powodu pękniętego tętniaka, leczonych za pomocą embolizacji wewnątrznaczyniowej. Rozprawa doktorska, Uniwersytet Medyczny, Poznań 2012.
Brinjikji W., Zhu Y.Q., Lanzino G. et al. Risk Factors for Growth of Intracranial Aneurysms: A Systematic Review and Meta-Analysis. AJNR Am J Neuroradiol. 2016;37(4):615–620.
Brown R.D. Jr, Broderick J.P. Unruptured intracranial aneurysms: epidemiology, natural history, management options, and familial screening. Lancet Neurol. 2014;13(4):393–404.
World Medical Association. Declaration of Helsinki. Medical Research Involving Human Subjects. Geneva 2013.
Department of Health, Education, and Welfare, National Commission for the Protection of Human Subjects of Biomedical and Behavioral Research. The Belmont Report. Ethical principles and guidelines for the protection of human subjects of research. J Am Coll Dent. 2014;81(3):4–13.
Jabłońska R., Bielewicz M. Ocena wyników postępowania terapeutycznego chorych leczonych endowaskularnie z powodu tętniaka mózgu. Pielęg Neurol Neurochir. 2020;9(1):3–11.
Ślusarz R., Biercewicz M., Smarszcz B., Szewczyk M., Rosińczuk J., Śniegocki M. Application of the functional capacity scale in the early assessment of functional efficiency in patients after aneurysm embolization: Preliminary reports. Adv Clin Exp Med. 2017;26(6):981–986.
Ślusarz R., Królikowska A., Jabłońska R., Beuth W. Wybrane problemy pielęgnacyjne występujące u chorego we wczesnym okresie po leczeniu operacyjnym tętniaka śródczaszkowego. Pielęg Chir Angiol. 2008;3:102–109.
Ślusarz R., Kubiatowska M., Szrajda J., Haor B., Józwicka M. Ocena wydolności funkcjonalnej pacjentów przed zabiegiem neurochirurgicznym i po jego wykonaniu. Probl Pielęg. 2010;18(4):379–383.
Dybciak G. Ocena intensywności opieki pielęgniarskiej związanej z terapią przeciwbólową u pacjentów hospitalizowanych z powodu tętniaka mózgu. Doniesienia wstępne. Pielęg Neurol Neurochir. 2013;2(1):27–32.
Acewicz A., Richter P.S. Postępowanie z niepękniętymi tętniakami mózgu. Terapia. 2013;21(4):8–11.
Lorencowicz R., Jasik J., Czerwińska N., Turowski K., Przychodzka E. Wpływ leczenia neurochirurgicznego na wydolność funkcjonalną. Zdrowie i Dobrostan. 2014;3:29–41.
Ślusarz R., Smarszcz B., Śniegocki M. Ocena czynnościowa pacjentów po embolizacji tętniaków wewnątrzczaszkowych. Pielęg Chir Angiol. 2014;8(2):87–88.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 41
Liczba cytowań: 0