Ocena ryzyka demencji wśród mężczyzn w podeszłym wieku jako element oceny geriatrycznej
DOI:
https://doi.org/10.15225/PNN.2023.12.4.1Słowa kluczowe
demencja, mężczyźni w podeszłym wieku, ocena geriatryczna, skala NOSGERAbstrakt
Wstęp. Demencja, jedna z głównych przyczyn pogorszenia funkcji poznawczych wśród osób starszych, staje się coraz większym problemem, stanowiącym znaczne obciążenie dla rodzin i społeczeństwa w miarę wydłużania się średniej długości życia na całym świecie.
Cel. Celem badań była ocena ryzyka wystąpienia demencji wśród mężczyzn w podeszłym wieku jako elementu oceny geriatrycznej.
Materiał i metody. Badania przeprowadzono w grupie 192 mężczyzn w podeszłym wieku objętych opieką instytucjonalną na terenie centralnej i wschodniej Polski. Materiał badawczy zebrano przy użyciu skali NOSGER (Pielęgniarska Skala Obserwacji Pacjentów Geriatrycznych). Skala ta pozwala opiekunom osób starszych na szybką i łatwą ocenę stanu psychicznego, umysłowego i socjalnego pacjenta. Skala obejmuje sześć obszarów: pamięć; instrumentalne aktywności codziennego życia; aktywności codziennego życia; nastroje i emocje; zachowania socjalne; zachowanie destrukcyjne, zakłócające, asocjalne.
Wyniki. Badani mężczyźni w skali NOSGER uzyskali wynik na poziomie średniej 70,42±17,66 pkt. Najlepsze wyniki badani uzyskali w zakresie zachowań zakłócających (7,68±2,46 pkt.). Największe deficyty badani wykazywali w zakresie instrumentalnych aktywności codziennego życia (16,03±4,42 pkt.).
Wnioski. Badana grupa mężczyzn w podeszłym wieku wykazywała umiarkowane ryzyko wystąpienia demencji. W obszarach istotnych dla diagnozowania tego rodzaju zmian (pamięć, emocje, zachowania zakłócające) pacjenci funkcjonowali na dość dobrym poziomie. Największe deficyty stwierdzono jedynie w zakresie funkcjonowania fizycznego, związane to było z ograniczeniem sprawności funkcjonalnej spowodowanej istniejącymi chorobami oraz ograniczeniami związanymi z wiekiem. Analizowane zmienne socjodemograficzne nie wpływały istotnie na ryzyko wystąpienia demencji w badanej grupie mężczyzn. (PNN 2023;12(4):151–156)
Bibliografia
Larson E.B., Yaffe K., Langa K.M. New insights into the dementia epidemic. N Engl J Med. 2013;369(24):2275–2277.
James S.L., Abate D., Abate K.H. et al. Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 354 diseases and injuries for 195 countries and territories, 1990–2017: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2017. Lancet. 2018;392(10159):1789–1858.
Burns A., Iliffe S. Dementia. BMJ. 2009;338:b75.
Kim M.Y., Jung M., Noh Y. et al. Impact of Statin Use on Dementia Incidence in Elderly Men and Women with Ischemic Heart Disease. Biomedicines. 2020;8(2):30.
Namioka N., Hanyu H., Hatanaka H., Fukasawa R., Sakurai H., Iwamoto T. Comprehensive geriatric assessment in elderly patients with dementia. Geriatr Gerontol Int. 2015;15(1):27–33.
Daly J.M., Bay C.P., Levy B.T., Carnahan R.M. Caring for people with dementia and challenging behaviors in nursing homes: A needs assessment geriatric nursing. Geriatr Nurs. 2015;36(3):182–191.
Brunner C., Spiegel R. Eine Validierungsstudie mit der NOSGER (Nurses’ Observation Scale for Geriatric Patients), einem neuen Beurteilungsinstrument für die Psychogeriatrie. Zeitschrift für Klinische Psychologie. 1990;19(3):211–229.
Spiegel R., Brunner C., Ermini-Fünfschilling D. et al. A new behavioral assessment scale for geriatric out- and in-patients: the NOSGER (Nurses’ Observation Scale for Geriatric Patients). J Am Geriatr Soc. 1991;39(4):339–347.
Tremmel L., Spiegel R. Clinical experience with the NOSGER (Nurses’ Observation Scale for Geriatric Patients): Tentative normative data and sensitivity to change. Int J Geriatr Psychiatry. 1993;8(4):311–317.
Wahle M., Häller S., Spiegel R. Validation of the NOSGER (Nurses’ Observation Scale for Geriatric Patients): reliability and validity of a caregiver rating instrument. Int Psychogeriatr. 1996;8(4):525–547.
Thomas P., Peix R., Hazif-Thomas C. L’échelle NOSGER. Nurse’s Observation Scale for Geriatric Patients. La Revue de Gériatrie. 2009;34:677–679.
Fidecki W., Wysokiński M., Ślusarz R. Wybrane właściwości psychometryczne skali NOSGER (Nurses’ Observation Scale for Geriatric Patients) w odniesieniu do polskiej populacji pacjentów geriatrycznych. Gerontol Pol. 2020;2(28):99–104.
Długosz-Mazur E., Bojar I., Strzemecka J., Gustaw K. Niefarmakologiczne metody postępowania u chorych z otępieniem. Med Og Nauk Zdr. 2013;19(4):458–462.
Aggarwal H., Chaware S., Aggarwal H. A Critical Study on the Impact of Dementia on Older People Undergoing Treatment in Care Homes. Cureus. 2022;14(10):e30056.
Krahn G.L., Walker D.K., Correa-De-Araujo R. Persons with disabilities as an unrecognized health disparity population. Am J Public Health. 2015;105(Suppl 2):S198–206.
Karczewska B., Bień B. Dementia in the aging population of Poland: challenges for medical and social care. Health Prob Civil. 2019;13(3):161–169.
Wysokiński M., Fidecki W., Gębala S. Ocena samodzielności osób starszych hospitalizowanych na oddziałach internistycznych. Gerontol Pol. 2013;21(3):89–97.
Fidecki W., Wrońska I., Wysokiński M. et al. An Attempt at Evaluating the Risk of Dementia in Elderly People under Long-term Care. J Neurol Neurosurg Nurs. 2014;3(3):116–120.
Fidecki W., Wysokiński M., Skupiński K. et al. Elements of the comprehensive geriatric assessment of seniors staying in social welfare homes. Gerontol Pol. 2016;24(1):26–31.
Głowacka M., Brudzińska I., Kornatowski T. et al. Functional ability of elderly people living in their home environment according to the NOSGER. Gerontol Pol. 2017;25(4):242–247.
Fidecki W., Wysokiński M., Wrońska I. et al. Assessment of Neurogeriatric Patients by Means of the NOSGER. J Neurol Neurosurg Nurs. 2017;6(1):20–25.
Fidecki W., Wysokiński M., Ptaszek M. i wsp. Ocena sprawności funkcjonalnej mężczyzn w podeszłym wieku. Geriatria. 2018;12(4):185–192.
Bujnowska-Fedak M.M., Kumięga P., Sapilak B.J. Ocena sprawności funkcjonalnej osób starszych w praktyce lekarza rodzinnego w oparciu o wybrane skale testowe. Fam Med Prim Care Rev. 2013;15(2):76–79.
Matthews F.E., Dening T., UK Medical Research Council Cognitive Function and Ageing Study. Prevalence of dementia in institutional care. Lancet. 2002;360(9328):225–226.
Jóźwiak A. Otępienie u osób w wieku starszym. Geriatria. 2008;2:237–246.
Villafañe J.H., Pirali C., Dughi S. et al. Association between malnutrition and Barthel Index in a cohort of hospitalized older adults article information. J Phys Ther Sci. 2016;28(2):607–612.
Starczewska M., Prociak L., Markowska A., Augustyniuk K., Grochans E. Ocena sprawności funkcjonalnej osób w podeszłym wieku. Probl Pielęg. 2018;26(3):222–227.
Wysokiński M., Lenartowicz H., Fidecki W., Przylepa K., Jędrzejewska A. Assessment of functional capacity of elderly patients hospitalized in the departments of lung diseases. J Educ Health Sport. 2018;8(11):397–406.
Barczak A., Gabryelewicz T. Rozpoznawanie otępienia i postępowanie z pacjentami — rekomendacje. Aktualn Neurol. 2021;21(2):65–75.
Mazurek M., Papuć E., Rejdak K. Demencja — problemy diagnostyczne i terapeutyczne. Wiad Lek. 2018;71(6):1235–1238.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 227
Liczba cytowań: 0