Emocje związane ze śmiercią wśród pielęgniarek pracujących w oddziale intensywnej terapii
DOI:
https://doi.org/10.15225/PNN.2023.12.1.3Słowa kluczowe
śmierć, intensywna opieka, pielęgniarkiAbstrakt
Wstęp. Pielęgniarki pracujące w oddziałach intensywnej terapii często spotykają się ze śmiercią swoich pacjentów, która to wpływa na ich stan emocjonalny, który wpływa nie tylko na ich pracę ale też życie osobiste.
Cel. Celem pracy jest przedstawienie najczęściej występujących emocji wobec śmierci u pielęgniarek opiekujących się pacjentami w zagrożeniu życia.
Materiał i metody. Badanie przekrojowe przeprowadzono na grupie 108 pielęgniarek pracujących w oddziale intensywnej terapii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie. Respondenci wypełniali autorski kwestionariusz oparty o standardowe narzędzie Skala Uczuć, w którym zaznaczali natężenie poszczególnych emocji przeżywanych w związku ze śmiercią. Dane opracowano w oparciu o instrukcję autorów narzędzia i korzystając z możliwości pakietu Statistica 12 przedstawiono występujące zależności.
Wyniki. Najczęściej występującą emocją w związku ze śmiercią, w zakresie emocji podstawowych, jakie towarzyszyły badanym był strach (x̅=4,45) oraz smutek (x̅=4,08). W podkategoriach emocji podstawowych, najczęściej deklarowanymi uczuciami były: smutek (x̅=5,69), żal (x̅=5,43) oraz niepokój (x̅=4,71). Nie ujawniono korelacji występujących emocji zarówno z wiekiem badanych jak też ich deklarowanym doświadczeniem zawodowym (p>0,05). Jedynie poziom gniewu występował istotnie częściej w grupie badanych, którzy rzadziej doświadczali śmierci w swojej pracy tj. mniej niż 10 zgonów (p=0,03).
Wnioski. Trudne doświadczenie śmierci dla pielęgniarek pracujących w oddziale intensywnej terapii najczęściej wyzwalało u nich strach i smutek. Konieczne jest więc dalsze prowadzenie badań, aby określić dokładne postawy wobec śmierci wśród personelu medycznego stykającego się ze śmiercią by zmniejszyć negatywny ich wpływ na pracę oraz życie osobiste opiekunów osób umierających. (PNN 2023;12(1):17–23)
Bibliografia
Peker Ş., Yıldırım S., Arıkan H.C., Kocatepe V., Ünver V. Effect of Emotional State of Nurses Working in Intensive Care on Their Attitudes Toward Death. Omega (Westport). 2021;83(4):692–705.
Dadfar M., Abdel-Khalek A.M., Lester D. Validation of the Farsi version of the Death Obsession Scale among nurses. Int J Nurs Sci. 2018;5(2):186–192.
Almeida-Santos K.K., Almeida-Mestre G., Soares-Silva J., Silva M.G., Rosendo-Silva R.A., Souza-Silva R. Comparison of the level of Fear of Death among Nursing and Pedagogy students. Enferm Clin (Engl Ed). 2022;32(6):423–430.
Skrzypińska K. Pogląd na świat a poczucie sensu i zadowolenie z życia. Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2002.
Barnett M.D., Reed C.M., Adams C.M. Death Attitudes, Palliative Care Self-efficacy, and Attitudes Toward Care of the Dying Among Hospice Nurses. J Clin Psychol Med Settings. 2021;28(2):295–300.
Sawin K.J., Montgomery K.E., Dupree C.Y., Haase J.E., Phillips C.R., Hendricks-Ferguson V.L. Oncology Nurse Managers’ Perceptions of Palliative Care and End-of-Life Communication. J Pediatr Oncol Nurs. 2019;36(3):178–190.
Huang Y.L., Yates P., Thorberg F.A., Jo Wu C.J. Influence of social interactions, professional supports and fear of death on adults’ preferences for life-sustaining treatments and palliative care. Int J Nurs Pract. 2022;28(4):e12940.
Wojczyk M., Dębska G. Thanatic attitudes of nurses working in the intensive care unit. Nursing Problems. 2022;30(1–2):24–28.
Kolonko J., Gałuszka A., Zalewska-Puchała J., Ryś B. Śmierć pacjenta widziana z perspektywy personelu medycznego. W: Krajewska-Kułak E., Nyklewicz W., Lewko J., Łukaszuk C. (Red.), W drodze do brzegu życia. Tom 2, Akademia Medyczna w Białymstoku, Białystok 2007;329–336.
Sleziona M., Krzyżanowski D. Postawy pielęgniarek wobec umierania i śmierci pacjenta. Piel Zdr Publ. 2011;1(3):217–223.
Gómez-Urquiza J.L., Albendín-García L., Velando-Soriano A. et al. Burnout in Palliative Care Nurses, Prevalence and Risk Factors: A Systematic Review with Meta-Analysis. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(20):7672.
Kolushev I., Punchik B., Digmi D. et al. Ageism, Aging Anxiety, and Death and Dying Anxiety Among Doctors and Nurses. Rejuvenation Res. 2021;24(5):366–374.
Nyklewicz W., Krajewska-Kułak E. Śmierć a emocje pielęgniarek — doniesienie wstępne. Probl Pielęg. 2008;16(3):248–254.
Pérez-de la Cruz S. Attitudes of health science students towards death in Spain. Int J Palliat Nurs. 2021;27(8):402–409.
Zhang J., Tao H., Mao J., Qi X., Zhou H. Correlation between nurses’ attitudes towards death and their subjective well-being. Ann Palliat Med. 2021;10(12):12159–12170.
Pehlivan S., Lafçı D., Vatansever N., Yıldız E. Relationship Between Death Anxiety of Turkish Nurses and Their Attitudes Toward the Dying Patients. Omega (Westport). 2020;82(1):128–140.
Gaworska-Krzemińska A., Kujawska L., Żuralska R., Książek J., Grabowska H. Postawy i emocje towarzyszące pielęgniarkom w opiece nad pacjentem umierającym. W: Krajewska-Kułak E., Szczepański M., Łukaszuk C., Lewko J. (Red.), Problemy terapeutyczno-pielęgnacyjne od poczęcia do starości. Tom 2, Akademia Medyczna w Białymstoku, Białystok 2007;173–180.
Üstükuş A., Eskimez Z. The effect of death anxiety in nurses on their approach to dying patients: A cross-sectional study. Perspect Psychiatr Care. 2021;57(4):1929–1936.
Kraitenberger S., Goldezweig G., Aviv A., Shaulov A., Braun M. Attitudes toward death and death acceptance among hemato-oncologists: An Israeli sample. Palliat Support Care. 2021;19(5):587–591.
Fernández-Martínez E., Martín-Pérez I., Liébana-Presa C., Martínez-Fernández M., López-Alonso A.I. Fear of death and its relationship to resilience in nursing students: A longitudinal study. Nurse Educ Pract. 2021;55:103175.
Chang W.P., Lin Y.K. Influence of basic attributes and attitudes of nurses toward death on nurse turnover: A prospective study. Int Nurs Rev. 2022.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 17
Liczba cytowań: 0