Upadki jako częsty problem u osób starszych z chorobami neurologicznymi
DOI:
https://doi.org/10.15225/PNN.2022.11.3.6Słowa kluczowe
choroba Alzheimera, osoby starsze, upadki, choroba Parkinsona, udar mózguAbstrakt
Zgodnie z definicją WHO upadek określany jest jako zdarzenie, w wyniku którego osoba przypadkowo znalazła się na ziemi, podłodze lub innym niższym poziomie. Upadek może powodować poważne obrażenia fizyczne, a w następstwie prowadzić do śmierci. Schorzenia neurologiczne m.in. takie jak choroba Parkinsona, udary mózgu czy otępienie ze względu na swój przebieg istotnie podnoszą ryzyko wystąpienia tego niebezpiecznego zdarzenia. Jednym z ważnych problemów na jaki należy zwrócić uwagę w tych schorzeniach, niestety niezbyt często zauważanych są właśnie upadki. Celem pracy jest przedstawienie problemu upadków w grupie osób starszych z towarzyszącymi wybranymi schorzeniami neurologicznymi (z chorobą Parkinsona, udarem mózgu, chorobą Alzheimera), możliwości ich oceny i prewencji na podstawie analizy dostępnej literatury tematu. Zgodnie z literaturą tematu upadki stanowią częsty problem w chorobach neurologicznych, a w szczególności w chorobie Parkinsona, udarach i chorobie Alzheimera. Częstość upadków jakich doznają pacjenci w ciągu roku od wystąpienia choroby jest duża i wzrasta wraz z postępem choroby. Występowanie upadków wpływa negatywnie na jakość życia pacjentów, może wiązać się z instytucjonalizacją i zależnością od opiekuna. Zapobieganie upadkom jest ważnym elementem życia pacjentów z chorobami neurologicznymi. Zwiększenie świadomości u pacjentów jak i ich opiekunów jest niezbędne, aby mogli oni zatroszczyć się o swoje zdrowie i w pełni świadomie zapobiegać upadkom. Pielęgniarka pełni istotną rolę w profilaktyce upadków, ponieważ przygotowuje pacjenta do życia z istniejącym problem, do samopielęgnacji i samoopieki oraz zapewnia pacjentowi bezpieczne warunki w środowisku opieki. (PNN 2022;11(3):137–141)
Bibliografia
World Health Organization. Falls. Retrieved March 11, 2022, from https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/falls
Berry S.D., Miller R.R. Falls: epidemiology, pathophysiology, and relationship to fracture. Curr Osteoporos Rep. 2008;6(4):149–154.
Bloem B.R., Grimbergen Y.A., Cramer M., Willemsen M., Zwinderman A.H. Prospective assessment of falls in Parkinson’s disease. J Neurol. 2001;248(11):950–958.
Paul S.S., Sherrington C., Canning C.G., Fung V.S., Close J.C., Lord S.R. The relative contribution of physical and cognitive fall risk factors in people with Parkinson’s disease: a large prospective cohort study. Neurorehabil Neural Repair. 2014;28(3):282–290.
Allen N.E., Schwarzel A.K., Canning C.G. Recurrent falls in Parkinson’s disease: a systematic review. Parkinsons Dis. 2013;2013:906274.
Rudzińska M., Bukowczan S., Stożek J. et al. Causes and consequences of falls in Parkinson disease patients in a prospective study. Neurol Neurochir Pol. 2013;47(5):423–430.
Brola W., Czernicki J., Fudala M. Zapobieganie upadkom po udarze mózgu. Zeszyty Metodyczno-Naukowe AWF w Katowicach. 2006;20:153–161.
Czernuszenko A., Członkowska A. Upadki chorych po przebytym udarze mózgu. Praca poglądowa. Magazyn Lekarza Rodzinnego. 2004;1(4):16–21.
Domka E., Myjkowska E., Kwolek A. Ocena częstości występowania powikłań u pacjentów rehabilitowanych z powodu udaru mózgu. Neurol Neurochir Pol. 2005;39(4):300–309.
Mizukami S., Arima K., Abe Y. et al. Falls are associated with stroke, arthritis and multiple medications among community-dwelling elderly persons in Japan. Tohoku J Exp Med. 2013;231(4):299–303.
Allan L.M., Ballard C.G., Rowan E.N., Kenny R.A. Incidence and prediction of falls in dementia: a prospective study in older people. PLoS One. 2009;4(5):e5521.
Taylor M.E., Lord S.R., Delbaere K., Mikolaizak A.S., Close J.C. Physiological fall risk factors in cognitively impaired older people: a one-year prospective study. Dement Geriatr Cogn Disord. 2012;34(3–4):181–189.
Welmerink D.B., Longstreth W.T. Jr, Lyles M.F., Fitzpatrick A.L. Cognition and the risk of hospitalization for serious falls in the elderly: results from the Cardiovascular Health Study. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2010;65(11):1242–1249.
Gleason C.E., Gangnon R.E., Fischer B.L., Mahoney J.E. Increased risk for falling associated with subtle cognitive impairment: secondary analysis of a randomized clinical trial. Dement Geriatr Cogn Disord. 2009;27(6):557–563.
Pietraszkiewicz A., Pietraszkiewicz F., Mazur A. Wpływ otępienia na ryzyko upadków u pacjentów po udarze mózgu. Gerontol Pol. 2018;26:288–293.
Szot P., Golec J., Szczygieł E. Przegląd wybranych testów funkcjonalnych, stosowanych w ocenie ryzyka upadków u osób starszych. Gerontol Pol. 2008; 16(1):12–17.
Rosendahl E., Lundin-Olsson L., Kallin K., Jensen J., Gustafson Y., Nyberg L. Prediction of falls among older people in residential care facilities by the Downton index. Aging Clin Exp Res. 2003;15(2):142–147.
Harris D.M., Duckham R.L., Daly R.M. et al. Development of a Parkinson’s disease specific falls questionnaire. BMC Geriatr. 2021;21(1):614.
O’Malley N., Clifford A.M., Conneely M., Casey B., Coote S. Effectiveness of interventions to prevent falls for people with multiple sclerosis, Parkinson’s disease and stroke: an umbrella review. BMC Neurol. 2021;21(1):378.
Kozak-Putowska D., Iłżecka J., Piskorz J., Wójcik G., Nalepa D. Kinezyterapia w chorobie Parkinsona. Med Og Nauk Zdr. 2015;21(1):19–23.
Gao Q., Leung A., Yang Y. et al. Effects of Tai Chi on balance and fall prevention in Parkinson’s disease: a randomized controlled trial. Clin Rehabil. 2014;28(8):748–753.
Liu H.H., Yeh N.C., Wu Y.F., Yang Y.R., Wang R.Y., Cheng F.Y. Effects of Tai Chi Exercise on Reducing Falls and Improving Balance Performance in Parkinson’s Disease: A Meta-Analysis. Parkinsons Dis. 2019;2019:9626934.
Parkinson’s Foundation. New Exercise Recommendations for the Parkinson’s Community and Exercise Professionals. Retrieved March 11, 2022, from https://www.parkinson.org/blog/awareness/exercise-recommendations
de Natale E.R., Paulus K.S., Aiello E. et al. Dance therapy improves motor and cognitive functions in patients with Parkinson’s disease. NeuroRehabilitation. 2017;40(1):141–144.
Volpe D., Signorini M., Marchetto A., Lynch T., Morris M.E. A comparison of Irish set dancing and exercises for people with Parkinson’s disease: a phase II feasibility study. BMC Geriatr. 2013;13:54.
Edbom-Kolarz A., Marcinkowski J.T. Upadki osób starszych — przyczyny, następstwa, profilaktyka. Hygeia Public Health. 2011;46(3):313–318.
Borzym A. Upadki osób w podeszłym wieku — przyczyny, konsekwencje i zapobieganie. Psychogeriatria Polska. 2009;6(2):81–88.
Dega W., Milanowska K. (Red.), Rehabilitacja medyczna. PZWL, Warszawa 1983.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 705
Liczba cytowań: 0