Jakość życia pacjentów z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa

Abstrakt

Wstęp. Bóle kręgosłupa dotyczą ludzi w różnym wieku i z różnych środowisk pracowniczych, są też trudnym problemem powodującym ograniczenia w życiu zawodowym, społecznym i rodzinnym, powodując obniżenie jakości życia.
Cel. Określenie jakości życia u chorych z chorobą zwyrodnieniową kręgosłupa przed zabiegiem operacyjnym, poprzez ocenę nasilenia dolegliwości bólowych i nastroju.
Materiał i metody. Badaniem objęto 90. pacjentów z rozpoznaną chorobą zwyrodnieniową kręgosłupa, przed zabiegiem operacyjnym, hospitalizowanych w Klinice Neurochirurgii USK w Białymstoku. Badania przeprowadzono w oparciu o kwestionariusz konstrukcji własnej sporządzony dla potrzeb pracy oraz standaryzowane narzędzia badawcze i wskaźnik BMI.
Wyniki. Badaniem objęto 40 (44,4%) kobiet i 50 (55,6%) mężczyzn w średnim wieku 48,5±12,3 lat (18–78 lat). Średnia wartość wskaźnika masy ciała (BMI) wynosiła 26,8±4,6 kg/m2 (16,3–38 kg/m2). Dolegliwości bólowe kręgosłupa dotyczyły najczęściej odcinka lędźwiowego (58;64,4%) i szyjnego (39;43,3%). Stopień odczuwania dolegliwości bólowych według opisowej skali VAS wynosił średnio 57,8±23,3%. Najsilniejsze dolegliwości bólowe odczuwały osoby, wśród których choroba bardzo wpłynęła na absencję w pracy i wskazujące na obniżenie jakości życia. Zaburzenia depresyjne występowały u 37 (41,11%) badanych, i miały charakter łagodny i umiarkowanie ciężki. Średnie nasilenie dolegliwości bólowych u osób bez depresji wynosiło 52,83±20,86%, a z depresją 64,86±25,12% (p=0,015). Nie wykazano wpływu choroby i współistnienia depresji na wykonywanie obowiązków zawodowych, jakość życia, obecność w pracy czy ograniczenie kontaktu z innymi. Jednakże osoby z depresją istotnie częściej oceniały aktualny stan zdrowia jako zły (p=0,011).
Wnioski.
1. Dolegliwości bólowe kręgosłupa częściej obejmowały jeden lub dwa odcinki kręgosłupa, a stopień odczuwanego bólu powodował pogorszenie jakości życia poprzez wzrost nieobecności w pracy, nasilenie zaburzeń depresyjnych, ograniczenie kontaktów społecznych oraz trudności w wykonywaniu czynności fizjologicznych.
2. Zaburzenia depresyjne częściej występowały u osób ze zmianami w odcinku szyjnym i lędźwiowym kręgosłupa, mieszkańców dużych miast, żonatych, przebywających na rencie i nie palących papierosów a narażonych na stres. Osoby te miały częściej wykonywane badania diagnostyczne, zwiększała się także ilość hospitalizacji oraz wydłużał się jej czas. (PNN 2014;3(3):107–115)