Ocena wpływu bólu na codzienne funkcjonowanie pacjentów ze zdiagnozowanym zespołem bólowym kręgosłupa

Abstrakt

Wstęp. Zespół bólowy kręgosłupa to jeden z najczęstszych problemów zdrowotnych współczesnego społeczeństwa. Ostre zespoły bólowe dolnego odcinka kręgosłupa występują u 28 osób na 1000 mieszkańców. Choroba dotyka częściej mężczyzn pomiędzy 25 a 64 rokiem życia. W populacji 100 tys. mieszkańców na ostry zespół bólowy szyjnego odcinka kręgosłupa cierpi 107 mężczyzn i 64 kobiety. Najczęściej ból pojawia się pomiędzy 50 a 54 rokiem życia. Ponadto zespoły bólowe kręgosłupa stanowią bardzo poważy problem ekonomiczny dla współczesnego społeczeństwa, ponieważ są statystycznie najczęstszą u mężczyzn i drugą, co do częstości u kobiet, przyczyną absencji w pracy, a w 20% są wskazaniem do przyznania renty inwalidzkiej z powodu trwałej niezdolności do pracy.
Cel. Ocena wpływu nasilenia dolegliwości bólowych na codzienne funkcjonowanie pacjentów ze zdiagnozowanym zespołem bólowym kręgosłupa.
Materiał i metody. Badaniem objęto 187 pacjentów ze zdiagnozowanym zespołem bólowym kręgosłupa w wieku od 20 do 83 lat. Badania przeprowadzono w kwietniu i w maju 2013 r. Wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego oraz przeprowadzono analizę statystyczną.
Wyniki. Najtrudniejsze dla ankietowanych w codziennym funkcjonowaniu było zaakceptowanie ustawicznych bodźców bólowych (100%), ciągła sztywność pleców lub szyi (96,33%), radzenie sobie z bólem, gdy wykonywane obowiązki wymagały długiego siedzenia lub stania (99,47%) oraz wykonywanie codziennych czynności domowych (100%). Ból kręgosłupa w mniejszym lub większym stopniu spowodował u badanych utratę kontroli nad ważnymi sferami codziennego życia, średnio od 3,34 do 6,37 w skali od 1 do 10 punktów. Do kłopotów z długim przeby­waniem w pozycji siedzącej przyznali się wszyscy badani. Średni ubytek sprawności fizycznej w badanej grupie wynosił 39,30±18,09 pkt. (Me=37; zakres od 7 do 88 pkt). Na podstawie wartości średniej ± 1 SD stwierdzono, że 16,58% (n=31) badanych miało lekką niesprawność, zaś 65,78% (n=123) umiarkowaną i 17,64% (n=33) ciężką.
Wnioski. 1. Przewlekły ból kręgosłupa ma destrukcyjny wpływ na codzienne funkcjonowanie pacjentów ze zdiagnozowanym zespołem bólowym kręgosłupa. 2. Najtrudniejsze dla ankietowanych w codziennym funkcjonowaniu było zaakceptowanie ustawicznych bodźców bólowych. 3. Średnia siła negatywnego oddziaływania bólu kręgosłupa na codzienne funkcjonowanie wahała się od 6,25 do 6,49 w skali od 1 do 10 punktów. 4. Wszyscy badani przyznali, że ból kręgosłupa w mniejszym lub większym stopniu spowodował utratę kontroli nad ważnymi sferami codziennego życia. 5. Zaledwie nieco ponad jedna czwarta badanych (25,13%) z powodu bólu nie miała większych problemów z wykonywaniem codziennych obowiązków w pracy. 6. Dla ponad trzech czwartych (77,01%) respondentów dolegliwości bólowe podczas siedzenia na krześle przez kilka godzin stanowiły istotny problem w codziennym funkcjonowaniu. 7. Przeprowadzona analiza statystyczna wykazała istotny związek pomiędzy nasileniem dolegliwości bólowych kręgosłupa a obniżeniem sprawności fizycznej. (PNN 2014;3(4):157–168)