Witamina D a wybrane schorzenia układu nerwowego
DOI:
https://doi.org/10.15225/PNN.2015.4.2.6Słowa kluczowe
witamina D, schorzenia układu nerwowegoAbstrakt
Zainteresowanie rolą witaminy D w organizmie człowieka znacznie wzrosło w ostatnim dziesięcioleciu. Faktem
udokumentowanym przez wiele badań naukowych jest deficyt witaminy D, uważany za jeden z poważniejszych
problemów zdrowotnych u dzieci, młodzieży oraz osób w średnim i podeszłym wieku. Skutki niedoboru witaminy D
w okresie prenatalnym mogą wpływać na stan zdrowia w późniejszym wieku i mieć związek z występowaniem
chorób o charakterze przewlekłym i postępującym. W dzisiejszych czasach witamina D postrzegana jest bardziej
jako hormon i mówi się o jej działaniu plejotropowym. Oprócz klasycznego wpływu na gospodarkę wapniowo-fosforanową witamina D znajduje zastosowanie w profilaktyce i leczeniu schorzeń układu sercowo-naczyniowego,
metabolicznych, nowotworów, czy autoimmunologicznych. Biorąc pod uwagę doniesienia naukowe dotyczące niektórych chorób układu nerwowego wskazywane jest istnienie związku ich występowania z deficytem witaminy D.
Dlatego też witamina ta może być postrzegana jako potencjalny „kandydat” do wspomagania profilaktyki i leczenia
także tych schorzeń. Należy jednak podkreślić, że nie wszystko w tej kwestii jest do końca pewne i wyjaśnione;
wymagane są jeszcze dalsze badania w tym obszarze. (PNN 2015; 4(2):85–90)
Bibliografia
Stumpf W.E., Sar M., Reid F.A. et al. Target cells for 1,25-dihydroxyvitamin D3 in intestinal tract, stomach, kidney, skin, pituitary, and parathyroid. Science. 1979;206 (4423):1188–1190.
Brumbaugh P.F., Haussler D.H. Nuclear and cytoplasmic receptors for 1,25-dihydroxycholecalciferol in intestinal mucosa. Biochemical Biophysical Research Communications. 1973;51(1):74–80.
Brumbaugh P.F., Haussler D.H., Bressler R. et al. Radioreceptor assay for 1 alpha, 25-dihydroxyvitamin D3. Science. 1974;183:1089–1091.
Garcion E., Wion-Barbot N., Montero-Menei CN. New clues about vitamin D functions in the nervous system. Trends Endocrinology & Metabolism. 2002;13(3):100–105.
Hyppönen E., Läärä E., Reunanen A. et al. Intake of vitamin D and risk of type 1 diabetes: a birth-cohort study. Lancet. 2001;358(3):1500–1503.
Dong J.Y., Zhang W., Chen J.J. et al. Vitamin D intake and risk of type 1 diabetes: a meta-analysis of observational studies. Nutrients. 2013;5(9):3551–3562. doi:10.3390/nu5093551.
Song Y., Wang L., Pittas A.G. Blood 25-hydroxy vitamin D levels and incident type 2 diabetes: a meta-analysis of prospective studies. Diabetes Care. 2013;36(5):1422–1428.doi:10.2337/dc12-0962.
Talaei A., Mohamadi M., Agdi Z. The effect of vitamin D on insulin resistance in patients with type 2 diabetes. Diabetology & Metabolic Syndrome. 2013;5:8. doi: 10.1186/1758-5996-5-8.
Hong Q., Xu J., Xu S. et al. Associations between serum 25-hydroxyvitamin D and disease activity, inflammatory cytokines and bone loss in patients with rheumatoid arthritis. Rheumatology. 2014;53(11):1994–2001. doi: 10.1093/rheumatology/keu173.
Kostoglou-Athanassiou J., Athanassiou A., Lyraki A. et al. Vitamin D and rheumatoid arthritis. Therapeutic Advances Endocrinology & Metabolism. 2012;3(6):181–187. doi: 10.1177/2042018812471070.
Ma Y., Zhang P., Wang F. et al. Association between vitamin D and risk of colorectal cancer: a systematic review of prospective studies. Journal Clinical Oncology. 2011;29(28):3775–3782. doi: 10.1200/JCO.2011.35.7566.
Gandini S., Boniol M., Haukka J. et al. Meta-analysis of observational studies of serum 25-hydroxyvitamin D levels and colorectal, breast and prostate cancer and colorectal adenoma. International Journal Cancer. 2011;128(6):1414–1424. doi: 10.1002/ijc.
Lappe J.M., Gustafson-Travers D., Davies M.K. et al. Vitamin D and calcium supplementation reduces cancer risk: results of a randomized trial. American Journal Clinical Nutrition. 2007;80:1586–1591.
Grace P., Brehm J.M., Alcorn J.F. Vitamin D and asthma. American Journal Respiratory and Critical Care Medicine. 2012;185:124–132.
Devereux G., Wilson A., McNeill G. et al. A case-control study of vitamin D status and asthma in adults. Allergy. 2010;65:666–667.
Judd S.E., Nanes M.S., Ziegler T.R. Optimal vitamin D status attenuates the age-associated increase in systolic blood pressure in white Americans: results from the third National Health and Nutrition Examination Survey. American Journal Clinical Nutrition. 2008;87(1):136–141.
Pfeifer M., Begerow B., Minne H.W. et al. Effects of a short-term vitamin D(3) and calcium supplementation on the blood pressure and parathyroid hormone levels in elderly women. Journal Clinical Endocrinology & Metabolism. 2001;86:1633–1637.
Beveridge L.A., Struthers A.D., Khan F. et al. Effect of vitamin D supplementation on blood pressure: a systematic review and meta-analysis incorporating individual patient data. JAMA Internal Medicine. 2015;16 Mar. doi: 10.1001/jamainternmed.2015.0237.
Siuda J., Boczarska-Jedynak M., Krzystanek E. i wsp. Rozpowszechnienie wybranych chorób neurologicznych w wieku podeszłym. W: Mossakowska M., Więcek A., Błędowski P. (Red.), Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce. Termedia, Poznań 2012;137–154.
Newmark H.L., Newmark L. Vitamin D and Parkinson’s disease — a hypothesis. Movement Disorders. 2007;22(4):461–468.
Evatt M.L., DeLong M.R., Khazi N. et al. Prevalence of vitamin D insufficiency in patients with Parkinson disease and Alzheimer disease. Archives Neurology. 2008;65(10):1348–1352. doi: 10.1001/archneur.65.10.1348.
Knekt P., Kilkkinen A., Rissanen H. et al. Serum vitamin D and the risk of Parkinson Disease. Archives Neurology. 2010;67(7):808–811.
Suzuki M., Yoshioka M., Hashimoto M. et al. 25-hydroxyvitamin D, vitamin D receptor gene polymorphisms, and severity of Parkinson’s disease. Movement Disorders. 2012;27:264–271.
Suzuki M., Yoshioka M., Hashimoto M. et al. Randomized, double-blind, placebo-controlled trial of vitamin D supplementation in Parkinson disease. American Journal Clinical Nutr. 2013;97:1004–1013.
Clifford R.J., Albert M.S., Knopman D.S. et al. Introduction to the recommendations from the National Institute on Ageing-Alzheimer’s Association workgroups on diagnostic guidelines for Alzheimer’s disease. Alzheimers Dementia. 2011;7:257–262.
Barcikowska M. Choroba Alzheimera. W: Rekomendacje Interdyscyplinarnej Grupy Ekspertów Rozpoznawania i Leczenia Otępień (IGERO). Rozpoznawanie i leczenie otępień. Czelej, Lublin 2006;34–51.
Annweiler C., Schott AM., Allali G. et al. Association of vitamin D deficiency with cognitive impairment in older women. Neurology. 2010;74:27–32.
Buell J.S., Dawson-Hughes B., Scott T.M. et al. 25-Hydroxyvitamin D, dementia and cerebrovascular pathology in elders receiving home services. Neurology. 2010;74:18–26.
Littlejohns T.J., Henley W.E., Lang A. et al. Vitamin D and the risk of dementia and Alzheimer disease. Neurology. 2014;83(10):920–928.
Llewelyn D.J., Lang I.A., Langa K.M. et al. Vitamin D and risk of cognitive decline in elderly persons. Archives Internal Medicine. 2010;170(13):1135–1141.
Breitling P.R., Perna L., Müller H. et al. Vitamin D and cognitive functioning in the elderly population in Germany. Experimental Gerontology. 2012;47(1):122–127.
Chei C.L., Roman P., Yin Z.X. et al. Vitamin D levels and cognition in elderly adults in China. Journal American Geriatrics Society. 2014;62(11):2125–2129.
Polman Ch.H., Thompson A.J., Murray T.J., Bowling A.C., Noseworthy J.H. Stwardnienie rozsiane. PZWL, Warszawa 2011.
Anuszewska E. Nowe spojrzenie na witaminę D. Gazeta Farmaceutyczna. 2011;2:32–35.
Kotb M.A., Sayed S.S. Relation between serum vitamin D levels and activity of multiple sclerosis. Egyptian Journal Neurology, Psychiatry & Neurosurgery. 2014;51(1):123–129.
Kragt J.J., van Amerongen B.M., Killestein J. et al. Hogher levels of 25-dihydroxyvitamin D are associated with a lower incidence of multiple sclerosis only in women. Multilpe Sclerosis. 2009;15:9–15.
Munger K.L., Lynn I.L., Hollis B. Serum 25-hydroxyvitamin D levels and risk of multiple sclerosis. JAMA. 2006;296(23):2832–2838.
Magzhanov R.V., Sharafutdinova L.R., Bakhtiyarova K.Z. Seasonal pattern to multiple sclerosis in newborns in Bashkortostan. Saratov Journal Medical Scientific Research. 2013;9(4):697–699.
Willer C., Dyment D.A., Sandovnick A.D. et al. Timing of birth and risk of multiple sclerosis: population based study. British Medical Journal. 2005;330(7483):120. doi:10.1136/bmi.38301.686030.63.
Dudani S.J., Kalhan S., Sharma S.P. Vitamin D and multiple sclerosis: Potential pathophysiolical role and clinical implications. International Journal Applied Basic Medical Research. 2011;1(2):71–74. doi:10.4103/2229-516X.91146.
Goldberg P., Fleming M.C., Pickardt E.H. Multiple sclerosis: Decreased relapse rate through dietary supplementation with calcium, magnesium and vitamin D. Medical Hypotheses. 1986;21:193–200.
Wingerchuk D.M., Lesaux J., Rice G.P. et al. A pilot study of oral calcitriol (1,25-dihydroxyvitamin D₃) for relapsing-remitting multiple sclerosis. Journal Neurology Neurosurgery & Psychiatry. 2005;76(9):1294–1296.
Soilu-Hänninen M., Aivo J., Lindström B.M. et al. A randomised, double blind, placebo controlled trial with vitamin D3 as an add on treatment to interferon β-1b in patients with multiple sclerosis. Journal Neurology Neurosurgery & Psychiatry. 2012;83:565–571. doi:10.1136/jnnp-2011-301876.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 118
Liczba cytowań: 0