Charakterystyka parametrów budowy somatycznej i poziomu sprawności fizycznej seniorów w oparciu o wybrane próby testu Fullertona

Abstrakt

Wstęp. Starzenie się rozumieć należy jednak jako stopniowe pogorszenie funkcji narządów i układów wywołane upływem czasu, co prowadzi do zmniejszenia możliwości adaptacyjnych w sytuacjach stresowych. Moment, w którym rozpoczyna się pogorszenie funkcji narządów, jest indywidualnie zmienny, podobnie jak tempo ich przebiegu. Powiązanie sprawności fizycznej ze zdrowiem to tak zwana koncepcja H-RF (Health-Related Fitness). Odnosi się ona do tych komponentów sprawności, które są efektem korzystnego i niekorzystnego wpływu zwykłej aktywności fizycznej, oraz które mają związek z poziomem stanu zdrowia.
Cel. Celem niniejszego doniesienia jest przedstawienie wyników badań podstawowych parametrów budowy somatycznej oraz wybranych prób sprawności fizycznej słuchaczek Kujawsko-Dobrzyńskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej we Włocławku po 60. roku życia.
Materiał i metody. Materiał badawczy stanowią dane uzyskane z pomiarów somatycznych i prób sprawnościowych przeprowadzonych wśród słuchaczek Kujawsko-Dobrzyńskiego Uniwersytetu Trzeciego wieku przy Wyższej Szkole Humanistyczno-Ekonomicznej we Włocławku. Badania o charakterze przekrojowym przeprowadzono w ramach grantu zespołowego WSHE w listopadzie 2014 r. wśród 30 kobiet. Wiek słuchaczek mieścił się w przedziale od 60 do 75 lat przy średniej wieku 65 lat. Poddana badaniom grupa kobiet uczęszczała na zajęcia Uniwersytetu Trzeciego Wieku przy Wyższej Szkole Humanistyczno-Ekonomicznej, podejmujące działania związane z aktywnością fizyczną seniorów w sferze rekreacji ruchowej o charakterze fitness (15 kobiet) oraz taniec „solo” (15 kobiet). Dopełnieniem zajęć z szeroko pojętej aktywności fizycznej są wykłady i seminaria z zakresu filozofii, pedagogiki, gerontologii oraz nauk przyrodniczych.
Wyniki. Badania wykazały, że średnia wieku badanych słuchaczek to 65 lat, średnia wartość masy ciała wynosi 70,9 kg, a średnia wysokość ciała 159,7 cm. Wskaźnik masy ciała u ponad 63% badanych kobiet mieści się w kategorii nadwagi, a tylko u 17% badanych wskaźnik ten wskazuje na normę. Analiza sprawności fizycznej wskazuje, że średnia wartość siły kończyn górnych w próbie zginania przedramienia wynosi ponad 22 powtórzenia, a średnia wartość siły kończyn dolnych w próbie wstawania z krzesła wynosi 19,13 powtórzeń.
Wnioski. 1. Badane grupy różnią się wiekiem (różnica istotna statystycznie) a nie różnią wskaźnikiem BMI. 2. W obu próbach motorycznych lepsze rezultaty (istotne statystycznie) uzyskały słuchaczki biorące udział w zajęciach fitness, co może wynikać ze zwiększonej aktywności fizycznej o większym natężeniu i intensywności. (PNN 2015;4(2):48–55)