Ocena bólu i lęku związanego z założeniem ramy stereotaktycznej u pacjentów planowanych do biopsji guza mózgu z możliwością modyfikacji farmakologicznej
DOI:
https://doi.org/10.15225/PNN.2016.5.1.4Słowa kluczowe
ból, lęk, biopsja, stereotaksja, rama stereotaktycznaAbstrakt
Wstęp. Wyniki intensywnego rozwoju badań nad patogenezą guzów układu nerwowego pozwalają w coraz pełniejszym stopniu zrozumieć istotę choroby, przyczyniając się do opracowania skutecznych metod leczenia. Pobieranie materiału do badania patomorfologicznego za pomocą biopsji stereotaktycznej jest metodą szeroko stosowaną w diagnostyce guzów mózgu. Przeprowadzane metody diagnostyczne łączą się z odczuwaniem przez pacjenta bólu oraz lęku podczas zabiegu. Modyfikacja farmakologiczna pozwoli zminimalizować ból oraz lęk podczas zakładania ramy stereotaktycznej.
Cel. Celem pracy była ocena porównawcza poziomu odczuwanego bólu oraz lęku u pacjentów podczas założenia ramy stereotaktycznej do biopsji guza mózgu oraz dokonanie oceny skuteczności podawanych środków farmakologicznych przed wykonaniem biopsji stereotaktycznej.
Materiał i metody. Badania zostały przeprowadzona w Klinice Neurochirurgii w 10 Wojskowym Szpitalu Klinicznym z Polikliniką. W przeprowadzonych badaniach uczestniczyła 60-osobowa grupa pacjentów poddanych zabiegom biopsji stereotaktycznej guza mózgu. Narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz ankiet, ocena bólu za pomocą skali VAS oraz ankieta standaryzowana samooceny STAI X-1 oraz STAI X-2.
Wyniki. Po zbadaniu 60-osobowej grupy badawczej zaobserwowano zależność od stosowanej premedykacji, płci oraz poszczególnych grup wiekowych. Nie zaobserwowano zależności odczuwania bólu oraz lęku w stosunku do miejsca zamieszkania oraz wykształcenia.
Wnioski. Na podstawie analizy w przeprowadzonych grupach wiekowych w stosunku do badanych czynników można zauważyć pozytywne efekty stosowania Dormicum w porównaniu do grupy pacjentów bez premedykacji. U osób, u których nie podjęto podawania leków można zauważyć wzrost parametru lęku wraz z wiekiem, a odwrotną sytuację odnotowuje się w grupie badanej z podawanym lekiem Dormicum. Na zmiany w badanych parametrach nie miał wpływu Ketonal. W żadnej z badanych grup nie wykazano zależności między wiekiem a poziomem odczuwania bólu mierzonego w skali VAS. (PNN 2016;5(1):21–27)
Bibliografia
Nowicki A. Pielęgniarstwo onkologiczne. Termedia, Poznań 2009.
Walsh K. Neuropsychologia kliniczna. PWN, Warszawa 1998.
Ząbek M. Zarys neurochirurgii. PZWL, Warszawa 1999.
Rowland L.P., Pedley T.A. Neurologia. Urban & Partner, Wrocław 2012.
Szylberg T., Harat M., Furtak J. Badanie patomorfologiczne w biopsji stereotaktycznej guzów mózgu. Neurol. Neurochir. Pol. 2001;35(5):915–926.
Nowacki P., Tabaka J., Jeżewski D. Diagnostyka glejaków mózgu pobranych drogą biopsji stereotaktycznej wspomaganej optycznym systemem neuronawigacji. Neurol. Neurochir. Pol. 2004;(38)1:3–8.
Moskała M., Adamek D., Gościński I., Kałuża J., Polak J., Krupa M. Techniczne i diagnostyczne problemy występujące podczas biopsji i operacji stereotaktycznych guzów mózgu. Biuletyn Wojsk. Szp. Klin. 1997;3–20.
Lech A., Stępień T., Bierzyńska-Macyszyn G. Biopsja stereotaktyczna — bezpieczeństwo metody na podstawie doświadczeń własnych. Neurol. Neurochir. Pol. 2001;(35)5:907–914.
Moskała M., Adamek D., Gościński I., Kałuża J., Polak J., Krupa M. Operacje stereotaktyczne guzów mózgu w materiale Kliniki Neurotraumatologii CM UJ w Krakowie. Neurol. Neurochir. Pol. 2001;35(5):885–898.
Harat M., Sokal P. Wykorzystanie metody stereotaktycznej w praktyce neurochirurgicznej. Neurol. i Neurochir. Pol. 2001;34(5):973–982.
Moskała M. Współczesne znaczenie biopsji i operacji stereotaktycznych mózgu w neuroonkologii i neurotraumatologii na podstawie badań własnych: rozprawa habilitacyjna. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2001.
Dobrogowski J., Wordliczek J. (Red.), Medycyna bólu. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2004.
Dobrogowski J., Wordliczek J. (Red.), Ból przewlekły. MCKP UJ, Kraków 2002.
Bętkowska-Korpała B., Gierowski J.K. (Red.), Psychologia lekarska w leczeniu chorych somatycznie. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007;69–81.
Kozielecki J. Koncepcje psychologiczne człowieka. Wyd. Akademickie „Żak”, Warszawa 2000;131.
Juczyński Z. Radzenie sobie ze stresem spowodowanym chorobą nowotworową. Biblioteka Psychiatrii Polskiej. 2000;23–43.
Salmon P. Psychologia w medycynie. GWP, Gdańsk 2002.
Pawlak A., Krejca M., Janas-Kozik M., Krupka-Matuszczyk I., Rajewska J., Bochenek A. Ocena lęku i depresji w okresie okołooperacyjnym u pacjentów poddawanych rewaskularyzacji mięśnia sercowego. Psychiatria Polska. 2012;(46)1:63–74.
Perski A., Feleke E., Anderson G. et al. Emotional distress before coronary bypass grafting limits the benefits of surgery. Am Heart J. 1998;136(3):510–517.
Alexander D.A., Naji A.A., Pinion S.B. et al. Randomised trial comparing hysterectomy with endometrial ablation for dysfunctional uterine bleeding: psychiatric and psychosocial aspects. BMJ. 1996;312(7026):280–284.
Książek J., Piotrkowska R., Gaworska-Krzemińska A. Ocena jakości życia pacjentów w teorii i praktyce pielęgniarskiej. Pielęg. Położ. 2005;4:25–26.
Wrześniewski K., Sosnowski T., Jaworowska A., Fecenec D. Inwentarz stanu i cechy lęku STAI: polska adaptacja STAI. Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa 2011.
Meder J. (Red.), Aktualne zasady postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w onkologii. Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa 2011.
Chmura K., Harat M., Litwinowicz A., Podsiadły J., Dobrowolski M., Grabowski P. Techniki znieczulenia stosowane u pacjentów poddanych zabiegom stereotaktycznym, Valetudinaria. 2000;34–36.
Wójcik A. Ocena bólu u pacjentów neurochirurgicznych w dobie zabiegu neurochirurgicznego, praca magisterska pod kierunkiem prof. M. Harata, Toruń 2010.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 92
Liczba cytowań: 0