Ocena wiedzy studentów pielęgniarstwa, położnictwa i opiekunów medycznych na temat postępowania w omdleniach
DOI:
https://doi.org/10.15225/PNN.2016.5.2.1Keywords
omdlenia neurokardiogenne, omdlenia wazowagalne, edukacja, profilaktykaAbstract
Wstęp. Omdlenie określane jest jako stan krótkotrwałej utraty świadomości wraz z obniżeniem tonusu mięśniowego w wyniku niedostatecznego niedotlenienia mózgu. Charakteryzuje się gwałtownym początkiem i samoistnym, całkowitym ustąpieniem. Około 30–40% wszystkich omdleń niejasnego pochodzenia stanowią omdlenia wazowagalne i są najczęstszym typem omdleń wśród dzieci i młodzieży (75–85%) oraz u osób w wieku starszym. Omdlenie należy do częstych objawów, a każda utrata przytomności zawsze budzi niepokój pacjenta i jego bliskich. Silne poczucie choroby, a nawet zagrożenia życia, które towarzyszy omdleniom powoduje obniżenie komfortu i jakości życia. Wiodącą metodą leczenia omdleń wazowagalnych jest edukacja pacjenta i jego rodziny. Dobre wyedukowanie pacjenta pomaga uniknąć sytuacji, które doprowadzają do rozwinięcia się reakcji wazowagalnej, a także pomagają nauczyć się prawidłowego postępowania w momencie pojawienia się objawów prodromalnych. Ogromne znaczenie w edukacji odgrywa pielęgniarka, dlatego tak ważne jest aby znała podstawowe zasady profilaktyki omdleń.
Cel. Celem pracy była ocena wiedzy osób uczących się zawodów medycznych na temat postępowania w omdleniach.
Materiał i metody. Badaniami ankietowymi objęto 133 osoby, w tym 66 (49,6%) studentów pierwszego roku II stopnia na kierunku pielęgniarstwo: (12 studentów niestacjonarnych i 54 — stacjonarnych), 39 (29,3%) studentów pierwszego roku studiów II stopnia na kierunku położnictwo (21 studentów dziennych i 18 — zaocznych) oraz 28 (21,1%) osób uczących się zawodu opiekuna medycznego. Zastosowaną metodą badawczą był sondaż diagnostyczny przeprowadzony z użyciem anonimowego kwestionariusza ankiety.
Wyniki. 75% badanej grupy było świadkiem omdlenia i zdecydowana większość (97,7%) deklaruje, że wie jak pomóc osobie, która zemdlała oraz u której występują objawy prodromalne (98,5%). Aby udzielić pomocy osobie, która zemdlała najwięcej respondentów wskazało odpowiedź: „otwarcie okna” (95,4%) oraz „uniesienie nóg do góry” (92,4%), natomiast wśród 29 osób uzyskano odpowiedź, że osobę, która zemdlała należy napoić szklanką z wodą (21,8%). W przypadku wystąpienia objawów zwiastujących omdlenie najwięcej respondentów poleciłoby opuszczenie dusznego powietrza (93,9%), zmianę pozycji ciała na leżącą lub siedzącą oraz uniesienie kończyn dolnych (75,93%). Najmniej uzyskano odpowiedzi dotyczących prowokowania kaszlu (18,0%), dreptania nogami (9,02%), zgięcie brzucha (9,77%) i zaciskanie pięści (5,26%).
Wnioski. Badana grupa charakteryzowała się dobrą ogólną wiedzą na temat postępowania w omdleniach, przy czym lepszą wiedzą wykazały się osoby z wykształceniem wyższym. W badanej grupie rzadziej wykazywano się wiedzą zachowań w przypadku wystąpienia objawów prodromalnych takich jak stosowanie kaszlu, dreptanie w miejscu oraz napinanie ramion i nadgarstków. (PNN 2016;5(2):40–45)
References
Kułakowski P. Diagnostyka kardiologiczna omdleń — na podstawie standardów Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Standardy Medyczne. 2004;6:638–641.
Moya A., Sutton R., Ammirati F. et al. Gudelines for the diagnosis and management of syncope (version 2009): the Task Force for the diagnosis and Management of Syncope of the European Society of Cardiology (ESC). Eur Heart J. 2009;30(21):2631–2671.
Soteriades E.S., Evans J.C., Larson M.G. et al. Incidence and prognosis of syncope. N Engl J Med. 2002;347:878–885.
Kurpesa M. Omdlenia u młodocianych i młodych dorosłych. Kardiologia po Dyplomie. 2012;1:43–48.
Oko-Łagan J., Kuźma J., Pietrucha B. i wsp. Omdlenia kardiogenne u dzieci. Przegląd Lekarski. 2007;64(3):87–91.
Naranje K.M., Bansal A., Singhi S.C. Fainting attacks in children. Indian J Pediatr. 2012;79(3):362–366.
Lai W.T., Chen M.R., Lin S.M., Hwang H.K. Application of head — up tilt table testing in children. J Formos Med Assoc. 2010;109(9):641–6463.
Lelonek M. Nagła utrata przytomności — praktyczny przewodnik. Terapia. 2011;3(2):6–11.
Urban M., Baran M., Baran A. Omdlenia u dzieci i młodzieży — aktualne aspekty diagnostyczno-terapeutyczne. Klinika Pediatryczna. 2009;17(2):230–235.
Korzeluch W. i wsp. Nawracający stan utraty przytomności w czasie kąpieli u rocznego dziecka — trudności diagnostyczne. Pediatria Polska. 2009;84(5):485–487.
Bilewicz-Wyrozumska T., Lar K., Kucybała M. i wsp. Zdrowie i dobrostan. 2014. Retrieved May 29, 2016, from http://www.neurocentrum.pl/dcten/wpcontent/uploads/Bilewiczwyrozumska_t2p.pdf
Opielak G., Szeszko Ł., Piotrkowicz J., Tsyganok M. Omdlenia w praktyce lekarza Szpitalnego Oddziału Ratunkowego. Nowa Medycyna. 2013;3:104–106.
Stańczyk A., Lelonek M. Omdlenia wazowagalne w grupach kobiet i mężczyzn — wybrane elementy oceny klinicznej a wynik testu pochyleniowego. Polski Przegląd Kardiologiczny. 2004;6(3):269–275.
Rogers C., O’Flynn N. NICE guideline: transient loss of consciousness (blackouts) in adults and young people. British Journal of General Pracive. 2011;1:40–42.
Janiec I., Werner B., Pietrzak R. Omdlenia wazowagalne u dzieci. Nowa Pediatria. 2010;3:84–86.
Wieniawski P., Werner B., Gryszko K. Zastosowanie próby pionizacyjnej w diagnostyce omdleń u dzieci. Nowa Pediatria. 2010;3:87–92.
Brignole M., Ravielle A., Menozzi C., Giani P. Proposed classification for tilt induced vasovagal syncope. Eur J Cardiac Pacing Electrophysiol. 1992;2:180–3.
Stewart J.M. Common Syndromes of Orthostatic Intolerance. Pediatrics. 2013;131(5):968–980.
Wałdoch A., Ereciński J., Gutknecht P. Omdlenia wazowagalne u dzieci i młodzieży — problem diagnostyczny i terapeutyczny. Forum Medycyny Rodzinnej. 2008;2(1):42–48.
Pająk J., Nowak-Majda P., Gardas R., Durmała J., Kargul W. Rola rehabilitacji w leczeniu zespołu wazowagalnego. Ann. Acad. Siles. 2007;61(2):137–139.
Sutton R., Benditt D., Brignole M., Moya A. Omdlenia, diagnostyka i leczenie według wytycznych 2009 European Society of Cardiology. Medycyna Praktyczna. 2010;3:23–27.
Rejdak K. Zaburzenia przytomności — nowe koncepcje w weryfikacji i patogenezie. Neurol Prakt. 2011;11(6):8–13.
Brać-Czarniecka M., Rusek-Zychma M., Roszkowska-Bjanid D., Czarnecko Ł., Machura E., Halkiewicz F. Syncope in children — the author’s own experience. Problem Medycyny Rodzinnej. 2012;14(2):10–13.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 180
Number of citations: 0