Ocena wiedzy studentów pielęgniarstwa, położnictwa i opiekunów medycznych na temat postępowania w omdleniach

Abstract

Wstęp. Omdlenie określane jest jako stan krótkotrwałej utraty świadomości wraz z obniżeniem tonusu mięśniowego w wyniku niedostatecznego niedotlenienia mózgu. Charakteryzuje się gwałtownym początkiem i samoistnym, całkowitym ustąpieniem. Około 30–40% wszystkich omdleń niejasnego pochodzenia stanowią omdlenia wazowagalne i są najczęstszym typem omdleń wśród dzieci i młodzieży (75–85%) oraz u osób w wieku starszym. Omdlenie należy do częstych objawów, a każda utrata przytomności zawsze budzi niepokój pacjenta i jego bliskich. Silne poczucie choroby, a nawet zagrożenia życia, które towarzyszy omdleniom powoduje obniżenie komfortu i jakości życia. Wiodącą metodą leczenia omdleń wazowagalnych jest edukacja pacjenta i jego rodziny. Dobre wyedukowanie pacjenta pomaga uniknąć sytuacji, które doprowadzają do rozwinięcia się reakcji wazowagalnej, a także pomagają nauczyć się prawidłowego postępowania w momencie pojawienia się objawów prodromalnych. Ogromne znaczenie w edukacji odgrywa pielęgniarka, dlatego tak ważne jest aby znała podstawowe zasady profilaktyki omdleń.
Cel. Celem pracy była ocena wiedzy osób uczących się zawodów medycznych na temat postępowania w omdleniach.
Materiał i metody. Badaniami ankietowymi objęto 133 osoby, w tym 66 (49,6%) studentów pierwszego roku II stopnia na kierunku pielęgniarstwo: (12 studentów niestacjonarnych i 54 — stacjonarnych), 39 (29,3%) studentów pierwszego roku studiów II stopnia na kierunku położnictwo (21 studentów dziennych i 18 — zaocznych) oraz 28 (21,1%) osób uczących się zawodu opiekuna medycznego. Zastosowaną metodą badawczą był sondaż diagnostyczny przeprowadzony z użyciem anonimowego kwestionariusza ankiety.
Wyniki. 75% badanej grupy było świadkiem omdlenia i zdecydowana większość (97,7%) deklaruje, że wie jak pomóc osobie, która zemdlała oraz u której występują objawy prodromalne (98,5%). Aby udzielić pomocy osobie, która zemdlała najwięcej respondentów wskazało odpowiedź: „otwarcie okna” (95,4%) oraz „uniesienie nóg do góry” (92,4%), natomiast wśród 29 osób uzyskano odpowiedź, że osobę, która zemdlała należy napoić szklanką z wodą (21,8%). W przypadku wystąpienia objawów zwiastujących omdlenie najwięcej respondentów poleciłoby opuszczenie dusznego powietrza (93,9%), zmianę pozycji ciała na leżącą lub siedzącą oraz uniesienie kończyn dolnych (75,93%). Najmniej uzyskano odpowiedzi dotyczących prowokowania kaszlu (18,0%), dreptania nogami (9,02%), zgięcie brzucha (9,77%) i zaciskanie pięści (5,26%).
Wnioski. Badana grupa charakteryzowała się dobrą ogólną wiedzą na temat postępowania w omdleniach, przy czym lepszą wiedzą wykazały się osoby z wykształceniem wyższym. W badanej grupie rzadziej wykazywano się wiedzą zachowań w przypadku wystąpienia objawów prodromalnych takich jak stosowanie kaszlu, dreptanie w miejscu oraz napinanie ramion i nadgarstków. (PNN 2016;5(2):40–45)