Struktura relacji aktywności fizycznej i wybranych czynników kształtujących stan i samoocenę stanu zdrowia pacjentów w zespole bólowym odcinka lędźwiowego kręgosłupa
DOI:
https://doi.org/10.15225/PNN.2021.10.4.3Słowa kluczowe
płeć, stan zdrowia, zespół bólowy odcinka lędźwiowego kręgosłupa, aktywność fizyczna, samoocena stanu zdrowiaAbstrakt
Wstęp. Zespół bólowy odcinka lędźwiowego kręgosłupa jest jedną z najczęstszych chorób cywilizacyjnych i u znacznego odsetka pacjentów wymaga operacji. Wiąże się to również z szeregiem innych problemów zdrowotnych, przy czym płeć jest ważnym czynnikiem różnicującym stan zdrowia pacjentów.
Cel. Badania własne koncentrowały się na określeniu struktury związku między aktywnością fizyczną a wybranymi czynnikami kształtującymi stan i samoocenę zdrowia pacjentów z zespołem bólowym odcinka lędźwiowego kręgosłupa w zależności od płci.
Materiał i metody. Badaną próbę stanowiło 205 pacjentów hospitalizowanych w Oddziale Neurochirurgii i Neurochirurgii Dziecięcej Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 4 w Lublinie oraz w Oddziale Neurochirurgii, Neurotraumatologii i Neurochirurgii Dziecięcej Szpitala Uniwersyteckiego nr 1 w Bydgoszczy. W badaniu wykorzystano Kwestionariusz Aktywności Fizycznej IPAQ, Wizualną Skalę Analogową VAS, Kwestionariusz do Pomiaru Depresji KPD, autorską ankietę, a także wyniki badań laboratoryjnych stężenia glukozy w surowicy krwi. Analizę wielowymiarowych relacji między zmiennymi przeprowadzono za pomocą modelowania równań strukturalnych SEM za pomocą programu IBM SPSS 25 z rozszerzeniem AMOS.
Wyniki. W podgrupach kobiet i mężczyzn opracowano analogiczne pod względem strukturalnym modele, ale różniące się wartościami wybranych współczynników ścieżkowych, które wyjaśniają wariancje: stężenia glukozy we krwi, BMI, nasilenia objawów depresji oraz samooceny stanu zdrowia. Opracowany model strukturalny wskazuje, że aktywność fizyczna przy pośredniczącym udziale stężenia glukozy we krwi, BMI i depresji wiąże się z samooceną stanu zdrowia. Pośrednie zależności aktywności fizycznej i samooceny stanu zdrowia występują również przy mediującym udziale wskaźnika BMI i stężenia glukozy we krwi oraz wskaźnika BMI i depresji.
Wnioski. Uzyskane dane wskazują, że przy braku przeciwwskazań zdrowotnych istotnym elementem interdyscyplinarnych programów wspierających stan i samoocenę stanu zdrowia pacjentów w zespole bólowym odcinka lędźwiowego kręgosłupa może być regularna aktywność fizyczna, dostosowana do potrzeb i możliwości organizmu. Różnice między mężczyznami i kobietami sugerują, że interwencje zapobiegawcze powinny być dostosowane do płci. (PNN 2021;10(4):153–161)
Bibliografia
Balasubramanya R., Selvarajan S.K. Lumbar Spine Imaging. Retrieved January 18, 2021, from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK553181/.
Xu J., Ding X., Wu J. et al. A randomized controlled study for the treatment of middle-aged and old-aged lumbar disc herniation by Shis spine balance manipulation combined with bone and muscle guidance. Medicine (Baltimore). 2020;99(51):e23812.
Pilśniak J., Ślusarz R. Epidemiology of Traumatic Brain Injuries in its Own Material of Emergency Service Rypin: A Retrospective Study. J Neurol Neurosurg Nurs. 2013;2(1):4–8.
Luan X., Tian X., Zhang H. et al. Exercise as a prescription for patients with various diseases. J Sport Health Sci. 2019;8(5):422–441.
Griffith M.L., Younk L.M., Davis S.N. Visceral Adiposity, Insulin Resistance, and Type 2 Diabetes. Am J Lifestyle Med. 2010;4(3):230–243.
Tekur P., Nagarathna R., Chametcha S., Hankey A., Nagendra H.R. A comprehensive yoga programs improves pain, anxiety and depression in chronic low back pain patients more than exercise: an RCT. Complement Ther Med. 2012;20(3):107–118.
Parrish J.M., Jenkins N.W., Parrish M.S. et al. The influence of cognitive behavioral therapy on lumbar spine surgery outcomes: a systematic review and meta-analysis. Eur Spine J. 2021;30(5):1365–1379.
Kao Y.C., Chen J.Y., Chen H.H., Liao K.W., Huang S.S. The association between depression and chronic lower back pain from disc degeneration and herniation of the lumbar spine. Int J Psychiatry Med. 2021;912174211003760.
Bento T.P.F., Genebra C.V.D.S., Maciel N.M., Cornelio G.P., Simeão S.F.A.P., Vitta A. Low back pain and some associated factors: is there any difference between genders? Braz J Phys Ther. 2020;24(1):79–87.
Azfar S.M., Murad M.A., Azim S.R., Baig M. Frequency of and Various Factors Associated with Stress, Anxiety, and Depression among Low Back Pain Patients. Cureus. 2019;11(9):e5701.
Zhang T.T., Liu Z., Liu Y.L., Zhao J.J., Liu D.W., Tian Q.B. Obesity as a Risk Factor for Low Back Pain: A Meta-Analysis. Clin Spine Surg. 2018;31(1):22–27.
Sierakowska M., Doroszkiewicz H., Kondzior D., Klimaszewska K., Jemieljańczuk Z., Dolińska C. Prevention of the musculoskeletal system’s dysfunction based on the example of Prevention Program of Spinal Pain Syndrome in Nursing Staff. Med Pr. 2019;70(2):189–199.
Duruöz M.T., Turan Y., Gürgan A., Deveci H. Evaluation of metabolic syndrome in patients with chronic low back pain. Rheumatol Int. 2012;32(3):663–667.
Brady S.R.E., Hussain S.M., Brown W.J. et al. Relationships Between Weight, Physical Activity, and Back Pain in Young Adult Women. Medicine (Baltimore). 2016;95(19):e3368.
Rguibi M., Belahsen R. Overweight and obesity among urban Sahraoui women of South Morocco. Ethn Dis. 2004;14(4):542–547.
Rudwaleit M., Märker-Hermann E. Management of nonspecific low back pain. The new national guidelines 2011. Z Rheumatol. 2012;71(6):485–497; quiz 498–499.
Epstein S., Sparer E.H., Tran B.N. et al. Prevalence of Work-Related Musculoskeletal Disorders Among Surgeons and Interventionalists: A Systematic Review and Meta-analysis. JAMA Surg. 2018;153(2):e174947.
Kaljic E., Avdic D., Svraka E. et al. Influence of Motion Therapy in the Prevention of Lumbar Pain Syndrome Relapse. Med Arch. 2018;72(4):267–271.
World Health Organization. Physical activity. Retrieved January 31, 2021, from https://www.who.int/ncds/prevention/physical-activity/en/.
Ono R., Yamazaki S., Takegami M. et al. Gender difference in association between low back pain and metabolic syndrome: locomotive syndrome and health outcome in Aizu cohort study (LOHAS). Spine (Phila Pa 1976). 2012;37(13):1130–1137.
Wang W., Russell A., Yan Y., Global Health Epidemiology Reference Group (GHERG). Traditional Chinese medicine and new concepts of predictive, preventive and personalized medicine in diagnosis and treatment of suboptimal health. EPMA J. 2014;5(1):4.
Rouch I., Achour-Crawford E., Roche F. et al. Seven-year predictors of self-rated health and life satisfaction in the elderly: the PROOF study. J Nutr Health Aging. 2014;18(9):840–847.
Krøll L.S., Hammarlund C.S., Westergaard M.L. et al. Level of physical activity, well-being, stress and self-rated health in persons with migraine and co-existing tension-type headache and neck pain. J Headache Pain. 2017;18(1):46.
Holmberg S.A., Thelin A.G. Predictors of sick leave owing to neck or low back pain: a 12-year longitudinal cohort study in a rural male population. Ann Agric Environ Med. 2010;17(2):251–257.
Osborne A., Blake C., Meredith D. et al. Work-related musculoskeletal disorders among Irish farm operators. Am J Ind Med. 2013;56(2):235–242.
Merrill S.S., Seeman T.E., Kasl S.V., Berkman L.F. Gender differences in the comparison of self-reported disability and performance measures. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 1997;52(1):M19–26.
Verbrugge L.M., Wingard D.L. Sex differentials in health and mortality. Women Health. 1987;12(2):103–145.
Luy M., Minagawa Y. Gender gaps--Life expectancy and proportion of life in poor health. Health Rep. 2014;25(12):12–19.
Caroli E., Weber-Baghdiguian L. Self-reported health and gender: The role of social norms. Soc Sci Med. 2016;153:220–229.
Oksuzyan A., Dańko M.J., Caputo J., Jasilionis D., Shkolnikov V.M. Is the story about sensitive women and stoical men true? Gender differences in health after adjustment for reporting behavior. Soc Sci Med. 2019;228:41–50.
Wong A.Y.L., Karppinen J., Samartzis D. Low back pain in older adults: risk factors, management options and future directions. Scoliosis Spinal Disord. 2017;12:14.
Mu W., Shang Y., Zhang C., Tang S. Analysis of the depression and anxiety status and related risk factors in patients with lumbar disc herniation. Pak J Med Sci. 2019;35(3):658–662.
Ohtori S., Ito T., Yamashita M. et al. Evaluation of low back pain using the Japanese Orthopaedic Association Back Pain Evaluation Questionnaire for lumbar spinal disease in a multicenter study: differences in scores based on age, sex, and type of disease. J Orthop Sci. 2010;15(1):86–91.
Parrish J.M., Jenkins N.W., Massel D.H. et al. The Perioperative Symptom Severity of Higher Patient Health Questionnaire-9 Scores Between Genders in Single-Level Lumbar Fusion. Int J Spine Surg. 2021;15(1):62–73.
Fernández-Puentes C., Sanchez-Sanchez N. How do gender based disparities affect women’s self-rated health and anxiety in the European Union? J Gend Stud. 2021.
Benyamini Y., Leventhal E.A., Leventhal H. Gender differences in processing information for making self-assessments of health. Psychosom Med. 2000;62(3):354–364.
Brzeziński J.M. Metodologia badań psychologicznych. PWN, Warszawa 2019.
Craig C.L., Marshall A.L., Sjöström M. et al. International physical activity questionnaire: 12-country reliability and validity. Med Sci Sports Exerc. 2003;35(8):1381–1395.
Biernat E., Stupnicki R., Gajewski A.K. Międzynarodowy Kwestionariusz Aktywności Fizycznej (IPAQ) — wersja polska. Wychow Fiz Sport. 2007;51(1):47–54.
Wewers M.E., Lowe N.K. A critical review of visual analogue scales in the measurement of clinical phenomena. Res Nurs Health. 1990;13(4):227–236.
Łojek E., Stańczak J., Wójcik A. Kwestionariusz do Pomiaru Depresji (KPD). Podręcznik. Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa 2015.
Schrempft S., Jackowska M., Hamer M., Steptoe A. Associations between social isolation, loneliness, and objective physical activity in older men and women. BMC Public Health. 2019;19(1):74.
Kwon H.J., Lee Y.A., Shin C.H., Kim K. Association between physical activity and self-rated health in pediatric patients with type 1 diabetes mellitus. J Exerc Rehabil. 2019;15(1):155–159.
Johansson L.M., Lingfors H., Golsäter M., Kristenson M., Fransson E.I. Can physical activity compensate for low socioeconomic status with regard to poor self-rated health and low quality-of-life? Health Qual Life Outcomes. 2019;17(1):33.
Liu F., Zhang C., Liang Y. et al. Epidemiology of self-rated health in rural China: a population-based cross-sectional study. Sci Rep. 2017;7(1):4459.
Stamatakis E., Pulsford R.M., Brunner E.J. et al. Sitting behaviour is not associated with incident diabetes over 13 years: the Whitehall II cohort study. Br J Sports Med. 2017;51(10):818–823.
Nordfjäll K., Eliasson M., Stegmayr B., Lundin S., Roos G., Nilsson P.M. Increased abdominal obesity, adverse psychosocial factors and shorter telomere length in subjects reporting early ageing; the MONICA Northern Sweden Study. Scand J Public Health. 2008;36(7):744–752.
Dishman R.K., McDowell C.P., Herring M.P. Customary physical activity and odds of depression: a systematic review and meta-analysis of 111 prospective cohort studies. Br J Sports Med. 2021;55(16):926–934.
Meckes S.J., McDonald M.A., Lancaster C.L. Association between physical activity and mental health among first responders with different service roles. Psychol Trauma. 2021;13(1):66–74.
Ergün P., Kaymaz D., Günay E. et al. Comprehensive out-patient pulmonary rehabilitation: Treatment outcomes in early and late stages of chronic obstructive pulmonary disease. Ann Thorac Med. 2011;6(2):70–76.
Gurgun A., Deniz S., Argın M., Karapolat H. Effects of nutritional supplementation combined with conventional pulmonary rehabilitation in muscle-wasted chronic obstructive pulmonary disease: a prospective, randomized and controlled study. Respirology. 2013;18(3):495–500.
Vancampfort D., Stubbs B., Veronese N., Mugisha J., Swinnen N., Koyanagi A. Correlates of physical activity among depressed older people in six low-income and middle-income countries: A community-based cross-sectional study. Int J Geriatr Psychiatry. 2018;33(2):e314–e322.
Virgara R., Maher C., Van Kessel G. The comorbidity of low back pelvic pain and risk of depression and anxiety in pregnancy in primiparous women. BMC Pregnancy Childbirth. 2018;18(1):288.
Niemelä M.S., Kangas M., Ahola R.J. et al. Dose-response relation of self-reported and accelerometer-measured physical activity to perceived health in middle age-the Northern Finland Birth Cohort 1966 Study. BMC Public Health. 2019;19(1):21.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 478
Liczba cytowań: 0