Wpływ akceptacji choroby na jakość życia pacjentów chorych na stwardnienie rozsiane — badania wstępne
DOI:
https://doi.org/10.15225/PNN.2017.6.4.4Słowa kluczowe
stwardnienie rozsiane, akceptacja choroby, jakość życia, opieka pielęgniarskaAbstrakt
Wstęp. Stwardnienie rozsiane (MS, Multiple Sclerosis) to choroba, która często powoduje zmianę dotychczasowego życia pacjenta i osób z jego najbliższego otoczenia. Brak etiologii, młody wiek zachorowania a także niemożność kontroli nad dynamika rozwoju choroby i brak możliwości całkowitego wyleczenia to czynniki utrudniające akceptację choroby.
Cel. Ocena wpływu akceptacji choroby na jakość życia pacjentów (QOL, Quality of Life) chorych na MS.
Materiał i metody. Badanie przeprowadzono wśród 128 osób (93 kobiety oraz 35 mężczyzn) chorujących na MS wykorzystując skrócony kwestionariusz jakości życia Światowej Organizacji Zdrowia (WHOQOL-BREF, World Health Organisation Quality of Life Scale Brief Version) służący do QOL, a także skalę akceptacji choroby (AIS, Acceptance of Illness Scale) oraz kwestionariusz własnego autorstwa (AOS, Author’s Own Survey). Na przeprowadzenie badań uzyskano zgodę Komisji Bioetycznej przy Uniwersytecie Medycznym we Wrocławiu (nr KB-444/2016). Materiał badawczy poddano analizie statystycznej przy użyciu programu Statistica 13.1.
Wyniki. Analiza materiału badawczego wykazała, iż: tylko co trzeci ankietowany była zadowolony lub bardzo zadowolony ze stanu swojego zdrowia, najniżej respondenci ocenili jakość swojego życia w domenie somatycznej, co czwarty ankietowany nie akceptuje własnej choroby, im wyższy poziom akceptacji choroby tym wyższy wynik uzyskany w kwestionariuszu WHOQOL-BREF.
Wnioski. Poziom akceptacji choroby istotnie wpływa na QOL chorych na MS. (PNN 2017;6(4):157–162)
Bibliografia
Członkowska A., Losy J. Stwardnienie rozsiane i inne zespoły demielinizacyjne. W: Kozubski W., Liberski P.P. (Red.), Neurologia. Podręcznik dla studentów medycyny. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014;565–593.
Lauer K. Notes on the Epidemiology of Multiple Sclerosis, with Special Reference to Dietary Habits. Int J Mol Sci. 2014;15(3):3533–3545.
Potemkowski A. Stwardnienie rozsiane w świecie i w Polsce — ocena epidemiologiczna. Aktual Neurol. 2009;9(2):91–97.
Multiple Sclerosis International Federation. Atlas of MS 2013. Multiple Sclerosis International Federation, London 2013.
Leray E., Moreau T., Fromont A., Edan G. Epidemiology of multiple sclerosis. Rev Neurol (Paris). 2016;172(1):3–13.
Brola W., Fudala M., Flaga S., Ryglewicz D., Potemkowski A. Polski rejestr chorych na stwardnienie rozsiane — stan obecny, perspektywy i problemy. Aktual Neurol. 2015;15(2):68–73.
Losy J., Bartosik-Psujek H., Członkowska A. i wsp. Leczenie stwardnienia rozsianego. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Neurologicznego. Pol Prz Neurol. 2016;12(2):80–95.
Karakiewicz B., Stala C., Grochans E. et al. Ocena wpływu wybranych czynników socjodemograficznych na jakość życia osob chorujących na stwardnienie rozsiane. Ann Acad Med Stetin. 2010;56(3):107–112.
Brola W., Sobolewski P., Fudala M. et al. Self-reported quality of life in multiple sclerosis patients: preliminary results based on the Polish MS Registry. Patient Prefer Adherence. 2016;10:1647–1656.
Byra S. Przystosowanie do życia z niepełnosprawnością ruchową i chorobą przewlekłą. Struktura i uwarunkowania. Wyd. UMCS, Lublin 2012.
Bień A., Rzońca E., Kańczugowska A., Iwanowicz-Palus G. Factors Affecting the Quality of Life and the Illness Acceptance of Pregnant Women with Diabetes. Int J Environ Res Public Health. 2016;13(1):68.
Jankowska-Polańska B., Kasprzyk M., Chudiak A., Uchmanowicz I. Relation between illness acceptance and quality of life in patients with chronic obstructive pulmonary disease (COPD). Pneumon Alergol Pol. 2016; 84(1):3–10.
Olek D., Uchmanowicz I., Chudiak A., Jankowska- Polańska B. Wpływ akceptacji choroby na jakość życia chorych w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc. Probl Pielęg. 2014;22(4):471–476.
Rosińczuk J., Kołtuniuk A. The influence of depression, level of functioning in everyday life, and illness acceptance on quality of life in patients with Parkinson’s disease: a preliminary study. Neuropsychiatr Dis Treat. 2017;13:881–887.
Stelmach A., Lorencowicz R., Jasik J., Turowski K. Factors Determining the Assessment of Quality of Life Made by Patients Who Have Had a Stroke. J Neurol Neurosurg Nurs. 2016;5(4):136–143.
Niedzielski A., Humeniuk E., Błaziak P., Fedoruk D. Stopień akceptacji choroby w wybranych chorobach przewlekłych. Wiad Lek. 2007;60(5–6):224–227.
Obiegło M., Uchmanowicz I., Wleklik M., Jankowska-Polańska B., Kuśmierz M. The effect of acceptance of illness on the quality of life in patients with chronic heart failure. Eur J Cardiovasc Nurs. 2016;15(4):241–247.
Uchmanowicz I., Jankowska-Polanska B., Motowidlo U., Uchmanowicz B., Chabowski M. Assessment of illness acceptance by patients with COPD and the prevalence of depression and anxiety in COPD. Int J Chron Obstruct Pulmon Dis. 2016;11:963–970.
Jankowska-Polańska B., Ilko A., Wleklik M. Wpływ akceptacji choroby na jakość życia chorych z nadciśnieniem tętniczym. Arter Hypertens. 2014;18(3):143–150.
Felton B.J., Revenson T.A., Hinrichsen G.A. (adaptacja Juczyński Z.). AIS — Skala Akceptacji Choroby. W: Juczyński Z. Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Wyd. Pracownia Testow Psychologicznych, Warszawa 2001:168–172.
Wołowicka L., Jaracz K. Polska wersja WHOQOL 100 i WHOQOL Bref. W: Wołowicka L. (Red.), Jakość życia w naukach medycznych. Wyd. AM, Poznań 2001;231–281.
Felton B.J., Revenson T.A. Coping with chronic illness: a study of illness controllability and the influence of coping strategies on psychological adjustment. J Consult Clin Psychol. 1984;52(3):343–353.
Hinkle D.E., Wiersma W., Jurs S.G. Applied Statistics for the Behavioral Sciences. 5th Edition. Houghton Mifflin, London 2003.
Lorencowicz R., Jasik J., Siek A., Przychodzka E., Celej-Szuster J., Turowski K. Wpływ wybranych czynnikow na jakość życia chorych na stwardnienie rozsiane. W: Turowski K. (Red.), Dobrostan a edukacja. Wyd. Naukowe NeuroCentrum, Lublin 2016:149–159.
Stachowska M., Grabowska M., Szewczyczak M., Talarska D. Ocena jakości życia chorych ze stwardnieniem rozsianym. Pielęg Pol. 2013;4(50):257–261.
Bejer A., Ziemba J. Jakość życia chorych na stwardnienie rozsiane a stopień niesprawności ruchowej — doniesienie wstępne. MONZ. 2015;21(4):402–407.
Kędra E., Wilusz J. The quality of life in patients with Multiple Sclerosis. Puls Uczel. 2016;10(2):3–10.
Łabuz-Roszak B., Kubicka-Bączyk K., Pierzchała K. et al. Jakość życia chorych na stwardnienie rozsiane — związek z cechami klinicznymi choroby, zespołem zmęczenia i objawami depresyjnymi. Psychiatr Pol. 2013;47(3):433–442.
Zauszniewski J.A., Bekhet A.K., Lai C.Y., McDonald P.E., Musil C.M. Effects of teaching resourcefulness and acceptance on affect, behavior, and cognition of chronically ill elders. Issues Ment Health Nurs. 2007;28(6): 575–592.
Pejas-Grzybek L., Skorupska-Krol A. The Degree of Illness Acceptance among Patients with Multiple Sclerosis. J Neurol Neurosurg Nurs. 2015;4(1):19–23.
Krol J., Szcześniak M., Koziarska D., Rzepa T. Time perception and illness acceptance among remittingrelapsing multiple sclerosis patients under treatment. Psychiatr Pol. 2015;49(5):911–920.
Bilińska M.M., Sitek E.J. Jakość życia i akceptacja choroby w miastenii. Post Psychiatr Neurol. 2007;16(2):139–143.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 117
Liczba cytowań: 0