Zasady Newtona, siła grawitacyjna a ich wpływ na mózg

Abstrakt

Wiele osób poszukuje dreszczyku emocji związanego z szybką prędkością oraz przekraczaniem jej granic. Począwszy od sań rakietowych Johna Stappa w bazie Sił Powietrznych Edwards pod koniec lat 50. XX wieku po dzisiejszych kierowców Formuły 1, każdego tygodnia w telewizji możemy oglądać „need for speed”. Oglądamy również liczne przerażające historie z wypadków, często powiązane z przekraczaniem prędkości 300 km/h. Jednak „need for speed” („potrzeba prędkości”) nadal nie ustaje. Może się nam wydawać, że im wyższa i szybsza kolejka górska, tym lepiej. Rodzi to jednak kilka pytań. Jak mózg radzi sobie z prędkością oraz siłami grawitacyjnymi? Czy prawa Newtona nadal mają odniesienie w dzisiejszym świecie?
W prasie wiele uwagi poświęcono ewentualności, iż kolejki górskie o dużej sile grawitacyjnej powodują uszkodzenie mózgu u ich użytkowników. Jednak badania naukowe nie do końca popierają tę tezę, twierdząc, że przyczyna uszkodzeń mózgu nie leży bezpośrednio po stronie kolejek górskich, ale wiąże się z ich użytkownikami — twierdząc, że zostały one wywołane wcześniej niewykrytymi schorzeniami mózgu lub szyi. Jest w tym jednak trochę prawdy, że duże przeciążenia mają wpływ na mózg na poziomie chemicznym i strukturalnym. Niniejszy artykuł omawia mechanizm urazu głowy odniesiony w wyniku dużych prędkości oraz to, co ogólnie oznacza Prawo Newtona w środowisku neurologicznym w obecnych czasach. Formuła 1 oraz przejażdżki kolejkami górskimi zostaną ocenione w kontekście badań nad układem nerwowym. (PNN 2019;8(3):133–137)