Jakość życia chorych na stwardnienie rozsiane

Abstrakt

Wstęp. Stwardnienie rozsiane (SM) jest nieuleczalną, demielinizacyjną chorobą ośrodkowego układu nerwowego (o.u.n.). Przewlekły charakter tej choroby powoduje pogorszenie stanu fizycznego, umysłowego, emocjonalnego i społecznego chorych, co znacząco obniża ich jakości życia.
Cel. Celem badań było określenie jakości życia chorych na stwardnienie rozsiane.
Materiał i metody. Badaniem objęto 100 chorych na stwardnienie rozsiane, zrzeszonych w grupach wsparcia działających w województwie śląskim. Wśród respondentów było 77 kobiet i 23 mężczyzn. Do pomiaru jakości życia chorych na stwardnienie rozsiane wybrano kwestionariusz FAMS — wersja 4 (Functional Assessment of Multiple Sclerosis Quality of Life Instrument). Uzyskany materiał badawczy poddano analizie statystycznej, wykorzystując do obliczeń pakiet statystyczny STATISTICA v12.W celu obliczenia zmiennych wykorzystano takie miary jak: średnia arytmetyczna, odchylenie standardowe, współczynnik zmienności, współczynnik asymetrii, współczynnik kurtozy, współczynnik korelacji liniowej Persona, współczynnik korelacji rang Spearmana.
Wyniki. Średnie wyniki wszystkich podskal kwestionariusza FAMS — wersja 4 w badanej grupie osiągnęły wartości 111,1 pkt; czyli poziom zadowalający (65% ogółu badanych), przy braku ocen złych, i 35% ocen dobrych. Wynik mieści się na drugim poziomie jakości życia, w przedziale liczbowym 58–117 pkt. Najniższe oceny odnotowano w podskali „Zdolność poruszania się” (14,39 pkt), a najwyższe w „Innych dolegliwościach” (36,77 pkt). Odnotowano silne korelacje pomiędzy wynikiem FAMS, a poszczególnymi podskalami. Wraz ze wzrostem wyniku podskal, wzrastał wynik FAMS, a im wyższy wynik, tym lepsza jakość życia chorych na SM. Im wyższy wiek respondenta, tym niższe wyniki FAMS, natomiast jednokierunkowy proces leczenia — albo farmokologia, albo rehabilitacja — nie poprawiają jakości życia, dopiero zintegrowane działania podnoszą komfort życia chorych na SM. W przypadku postaci choroby — postać pierwotnie postępująca i pierwotnie postępująca z zaostrzeniami, wywierają wpływ na jakość życia chorych z SM.
Wnioski. Większość badanych chorych na SM oceniła swoją jakość życia jako zadowalającą, przy braku ocen złych i przy jednej/trzeciej ocen dobrych. Istnienie powiązań między wynikami FAMS, a wszystkimi podskalami, pozwala stwierdzić, że im wyżej oceniane podskale, tym wyższy wynik FAMS, czyli lepsza jakość życia chorych na SM. Płeć nie determinuje jakości życia badanych, natomiast wiek, postać choroby i rodzaj leczenia mają wpływ na jakość życia. (PNN 2019;8(3):95–101)