Wpływ zaburzeń afatycznych na jakość życia pacjentów po udarze niedokrwiennym mózgu
DOI:
https://doi.org/10.15225/PNN.2020.9.3.4Słowa kluczowe
zaburzenia afatyczne, udar niedokrwienny mózgu, jakość życiaAbstrakt
Wstęp. Udary mózgu często powodują dysfunkcje w odbiorze i nadawaniu mowy, które mogą mieć charakter afazji lub dyzartrii. Zaburzenia te mogą prowadzić do niepełnosprawności, która narzuca choremu ograniczenia, doprowadza nawet do całkowitego rozpadu ról i więzi społecznych.
Cel. Głównym celem pracy była ocena wpływu rodzaju i stopnia zaburzeń afatycznych na jakość życia pacjentów po udarze niedokrwiennym mózgu.
Materiał i metody. Badania przeprowadzono na Oddziale Neurologicznym Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego we Włocławku. Do badań zakwalifikowano 68 pacjentów z zaburzeniami afatycznymi i rozpoznanym udarem niedokrwiennym mózgu. Badanie przeprowadzono za pomocą metody sondażu diagnostycznego. Polegało ono na ocenie pacjentów za pomocą ogólnodostępnego narzędzia diagnostycznego SODA — Skala Oceny Dynamiki Afazji oraz wystandaryzowanego narzędzia jakim jest Kwestionariusz WHOQOL-BREF autorstwa Krystyny Jaracz.
Wyniki. Dokonując oceny wpływu stopnia afazji na jakość życia zaobserwowano istotną statystycznie różnicę w ogólnej jakości życia u pacjentów z afazją całkowitą (p = 0,012), znacznego (p = 0,012) i średniego stopnia (p = 0,031). W samoocenie stanu zdrowia istotną statystycznie różnicę stwierdzono tylko u pacjentów z afazją całkowitą (p = 0,048). W dziedzinie fizycznej, psychologicznej i środowiskowej istotną statystycznie różnicę zaobserwowano u pacjentów z afazją znacznego stopnia (p = 0,05).
Wnioski. Wykazano że rodzaj i stopień zaburzeń afatycznych ma wpływ na jakość życia pacjentów. Każdy rodzaj afazji pogarsza ogólną jakość życia, a dodatkowo afazja motoryczna i sensoryczna negatywnie wpływa na funkcjonowanie w dziedzinie psychologicznej. Wykazano również, że im bardziej zaawansowany stopień zaburzeń afatycznych tym gorsza ogólna jakość życia, samoocena stanu zdrowia oraz gorsze funkcjonowanie w dziedzinie fizycznej, psychologicznej i środowisku. (PNN 2020;9(3):108–113)
Bibliografia
Szeląg E. Mózg a mowa. W: Gałkowski T., Szeląg E., Jastrzębowska G. (Red.), Podstawy neurologopedii. Podręcznik akademicki. Wyd. Uniwersytet Opolski, Opole 2005;98–153.
Lewicka T., Stompel D., Nowakowska-Kempna I. Zaburzenia językowe w chorobach neurodegeneracyjnych — aspekty diagnostyczne i terapeutyczne. Logopedia Silesiana. 2014;3:76–94.
Pałka T., Puchowska-Florek M. Chory po udarze — rehabilitacja ruchowa i zaburzeń mowy. Chor Serca Naczyń. 2007;4(2):89–92.
Pąchalska M. Neuropsychologiczna diagnostyka afazji. W: Gałkowski T., Szeląg E., Jastrzębowska G. (Red.), Podstawy neurologopedii. Podręcznik akademicki. Wyd. Uniwersytet Opolski, Opole 2005;750–845.
Kaźmierczak M., Wichurska K. Dynamika obrazu zaburzeń mowy u pacjentki po udarze niedokrwiennym mózgu — opis przypadku. Otorynolaryngologia. 2018;17(2):72–79.
Seniów J. Poudarowa afazja i inne ogniskowe zespoły poznawcze. W: Szczudlik A., Członkowska A., Kwieciński H., Słowik A. (Red.), Udar mózgu. Wyd. Uniwersytet Jagielloński, Kraków 2007;212–219.
Puchowska M. Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w przypadku afazji całkowitej. Forum Logopedy. 2016;13:4–7.
Turaj W. Objawy i zespoły kliniczne udaru. W: Szczudlik A., Członkowska A., Kwieciński H., Słowik A. (Red.), Udar mózgu. Wyd. Uniwersytet Jagielloński, Kraków 2007;175–193.
Wnukowska K. ABC afazji. Wyd. Harmonia, Gdańsk 2013.
Bielecki A., Żmudzka-Wilczek E., Opara J., Mehlich K. Ocena jakości życia osób po udarze mózgu przy pomocy skali S.A.-SIP 30. Cz. I. Zesz Metod-Nauk. 2006;20:71–83.
Knapczyk M. Badanie zaburzeń komunikacji w afazji. Przegląd metod badań afazji w Polsce i na świecie. Forum Logopedyczne. 2017;25:193–204.
Puchowska-Florek M., Książkiewicz B., Nowaczewska M. Ocena przydatności wybranych skal i testów do oceny afazji u pacjentów w ostrym okresie udaru mózgu. Udar Mózgu. 2005;7(2):39–47.
Wołowicka L. (Red.), Jakość życia w naukach medycznych. Wyd. Akademia Medyczna, Poznań 2001.
Kauhanen M.-L. Quality of life after stroke. Clinical, functiona, psychosocial and cognitive correlates. Oulun Yliopisto, Oulu 1999.
Patel A.T., Duncan P.W., Lai S.M., Studenski S. The Relation Between Impairments and Functional Outcomes Poststroke. Arch Phys Med Rehabil. 2000;81:1357–1363.
Rotter I. Effect of functional capacity, coexisting depression and some socio-demographic factors on the quality of life in patients with ischemic cerebrovascular stroke. Ann Acad Med Stetin. 2002;48:301–316.
Naess H., Waje-Andreassen U., Thomassen L., Nyland H., Myhr K.M. Health-related quality of life among young adults with ischemic stroke on long-term follow-up. Stroke. 2006;37(5):1232–1236.
Carod-Artal F.J., Egido J.A. Quality of life after stroke: the importance of a good recovery. Cerebrovasc Dis. 2009;27(Suppl 1):204–214.
Jarosławska B., Błaszczyk B. Jakość życia chorych po przebytym udarze niedokrwiennym mózgu leczonych w rejonie szpitala powiatowego. Stud Med. 2012;26(2):19–29.
Jaracz K., Kozubski W. Jakość życia po udarze mózgu. Część II — uwarunkowania kliniczne, funkcjonalne i społeczno-demograficzne. Udar Mózgu. 2001;3(2):63–70.
Kowalczyk B., Zawadzka B., Lubińska-Żądło B. The relationship between the level of knowledge in the field of pro-health procedures and the quality of life in people after stroke. Med Rehabil. 2018;22(1):22–31.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 210
Liczba cytowań: 0