Wychowanie religijne dzieci emigrantów zarobkowych jako wyzwanie dla rodziców, duszpasterzy i katechetów (na przykładzie Szkocji)
DOI:
https://doi.org/10.12775/PCh.2018.012Słowa kluczowe
wychowanie religijne, , Szkocja, migracja zarobkowa, szkoły katolickie, edukacja międzykulturowaAbstrakt
Celem artykułu była próba opisu uwarunkowań wychowania religijnego dzieci w rodzinach, które przebywają na emigracji zarobkowej w Szkocji. Przyjęta perspektywa obejmuje środowisko rodziny, parafii, systemu edukacyjnego, w który włączona jest edukacja katolicka i polskiej szkoły sobotniej – perspektywy kluczowe dla opisu tego zagadnienia. Prezentowane tu badania przeprowadzone wśród Polaków przybywających w Szkocji wskazują, że emigracja rodzinna utrudnia wychowanie religijne dzieci. Do głównych czynników, które przyczyniają się do tego stanu rzeczy, można zaliczyć: osłabienie religijności rodziców, brak religii w szkołach publicznych, niewystarczająca wiedza na temat edukacji katolickiej, ograniczenie możliwości uczestniczenia w mszach katolickich odprawianych w języku polskim oraz laickie otoczenie, w którym funkcjonują dzieci. Wyzwaniem jest zrozumienie różnego charakteru katolickiej edukacji w Szkocji i w Polsce. Dużym problemem jest również niewystarczająca katechizacja, która ma zazwyczaj charakter doraźny, ograniczony czasowo oraz obejmuje jedynie część dzieci i młodzieży. W rodzinach o słabej religijności emigracja zagraża realizacji funkcji religijnej rodziny i wychowaniu religijnemu dzieci oraz sprzyja odchodzeniu od wiary. Działania pastoralno-katechetyczne z dużym zaangażowaniem świeckich katechetów są próbą odpowiedzi na wyzwania, stojące przed rodzinami i dziećmi wychowującymi się w dwujęzycznych środowiskach i w kulturach o różnym nastawieniu do potrzeb religijnych i duchowych.
Bibliografia
Adamski, Franciszek. Edukacja, rodzina, kultura: studia z pedagogiki społecznej. Kraków: Wydawnictwo UJ, 1999.
Adamski, Franciszek. Rodzina, wymiar społeczno-kulturowy. Kraków: Wydawnictwo UJ, 2002.
Bagrowicz, Jerzy. Edukacja religijna współczesnej młodzieży. Źródła i cele. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 2000.
Bagrowicz, Jerzy. „Wychowanie sumienia u podstaw wychowania integralnego”. W: Edukacja wobec dylematów moralnych współczesności, red. Franciszek Adamski, Andrzej M. de Tchorzewski, 81–103. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1999.
Borowik, Irena. Procesy instytucjonalizacji i prywatyzacji religii w powojennej Polsce. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1997.
Borys, Marcin. „Rola polskich parafii rzymskokatolickich w życiu Polonii chicagowskiej w XIX wieku”. Studia Polonijne 30 (2009): 151–171.
Catholic Directory for Scotland. Annual Publication. Glasgow: Bishop’s Conference of Scotland, 2017.
Charytański, Jan. „Lekcje religii w Europie”. Ateneum Kapłańskie 118 (1993): 194–217.
Chutnik, Monika. Szok kulturowy – przyczyny, konsekwencje, przeciwdziałanie. Kraków: Universitas, 2007.
Dobson, Andrew. Ecological citizenship. Oxford: Oxford University Press, 2003.
Dunlop, Sarah, Pete Ward. „From Obligation to Consumption in Two-and-a-half Hours: A Visual Exploration of the Sacred with Young Polish Migrants”. Journal of Contemporary Religion 3 (2012): 433–451.
Dyczewski, Leon. Więź między pokoleniami w rodzinie. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2002.
Fitzpatrick, Tom. „Catholic Education in Scotland”. W: Scottish Education: Post-devolution, red. Tom G.K. Bryce, Walter M. Humes, 272–281. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2003.
Gallagher, Kerry, Marta Trzebiatowska. „Becoming a „real” Catholic: Polish migrants and lived religiosity in the UK and Ireland”. Journal of Contemporary Religion 3 (2017): 431–445.
Hejwosz-Gromkowska, Daria. „Edukacja religijna w Anglii – budowanie spójności społecznej i obywatelskiej w warunkach pluralizmu kulturowego”. Studia Edukacyjne 43 (2017): 43–60.
Jan Paweł II. Pamięć i tożsamość. Rozmowy na przełomie tysiącleci. Skultuna: Ligatur, 2012.
Krausova, Anna, Carlos Vargas-Silva. Scotland: Census Profile. Migration Observatory briefing. Oxford: The Migrations Observatory, 2013.
Kuyk, Elza. Religious Education in Europe. Situation and current trends in schools. Oslo, 2007.
Lisak, Marcin. „Transformacja Kościoła katolickiego w Irlandii w kontekście emigracji, misji zagranicznych oraz imigracji”. W: Wokół problematyki migracyjnej. Kultura Przyjęcia, red. Janusz Balicki, Mariusz Chamarczuk, 311–327. Warszawa: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2013.
Łobocki, Mieczysław. Teoria wychowania w zarysie. Kraków: Impuls, 2010.
Marek, Zbigniew. „Edukacja religijna w poszukiwaniu odpowiedzi na egzystencjalne pytania człowieka”. Peadagogia Christiana 2/40 (2017): 11–32.
Mariański, Janusz. „Ciągłość i zmiana religijnej kultury obyczajowej”. W: Kultura w kręgu wartości, red. Leon Dyczewski, 165–177. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2000.
McLaughlin, Terence H. „The distinctiveness of Catholic education”. W: Terence H. McLaughlin, Joseph O’Keefe, Bernadette O’Keeffe, The contemporary Catholic school: Context, identity and diversity, 136–154. London: Falmer Press, 1996.
Miller, Peter. „Accounting, “economic citizenship” and the spatial reordering of manufacture”. Accounting, Organizations and Society 19 (1994): 15–43.
Milerski, Bogusław. Religia a szkoła. Status edukacji religijnej w szkole w ujęciu ewangelickim. Warszawa: Chrześcijańska Akademia Teologiczna, 1998.
Motyka, Marcin. Apostolat szkół katolickich w Szkocji od czasów restauracji hierarchii katolickiej do czasów współczesnych (1878–2013). Warszawa: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2015 (maszynopis).
Motyka, Marcin. „Sektarianizm zagrożeniem systemu edukacyjnego w świetle doświadczeń ze Szkocji”. Wychowanie na co dzień 1/250 (2015): 7–12.
Nowak, Marian. „O wartościach chrześcijańskich w wychowaniu”. Kultura i Edukacja 2 (1992): 41–49.
Nowicka, Magdalena. „Transcultural encounters of diversity. The case of Polish presence in UK”. W: New Neighbours – on The Diversity Of Migrants' political Involvement, red. Agata Dziewulska, Anna M. Ostrowska, 115–124. Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2012.
Nussbaum, Martha C. „Patriotism and cosmopolitanism”. Boston Review 5 (1994). http://bostonreview.net/archives/BR19.5/nussbaum.html.
Pedagogika. Leksykon PWN, red. Bogusław Milerski, Bogusław Śliwerski. Warszawa: PWN, 2000.
Różańska, Aniela. „Edukacja religijna a edukacja międzykulturowa w szkole publicznej w społeczeństwie wielokulturowym”. W: Rola religii w edukacji międzykulturowej, red. Wiesława Korzeniowska, Andrzej Murzyn, 193–206. Kraków: Impuls, 2008.
Treble, J. H. „The development of Roman Catholic Education in Scotland 1878–1978”. The Innes Review 29 (1978): 111–139.
Tyszka, Zbigniew. Socjologia rodziny. Warszawa: PWN, 1979: 65 i 171.
Wajsprych, Danuta. „Modele edukacji religijnej we współczesnej szkole”. Forum Oświatowe 21 (2009): 78–93.
Wokół problematyki migracyjnej, red. Janusz Balicki, Mariusz Chamarczuk. Kultura Przyjęcia. Warszawa: UKSW, 2013.
Ziarski-Kernberg, Thomas. The Polish community in Scotland. Glasgow: University of Glasgow, 1990.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 460
Liczba cytowań: 0
