Wychowanie czy ulepszenie? O antychrześcijańskich korzeniach i pedagogicznych implikacjach transhumanizmu

Abstrakt

Głównym celem artykułu jest wskazanie na antychrześcijańskie źródła myśli transhumanistycznej oraz krytyczna analiza jej pedagogicznych implikacji. Stawiam hipotezę,  że ruch techno-progresywny forsuje antychrześcijański obraz człowieka, który w duchu ekskluzywnego humanizmu pojmuje egzystencję ludzką poza dotychczasowymi kategoriami antropologiczno-pedagogicznymi. Będę argumentował, iż tylko za pomocą wzmocnienia antropologicznej refleksji nad sensem wychowania moglibyśmy współcześnie prowadzić prewencyjne strategie przeciwdziałające współczesnym tendencjom reifikacji oraz depersonalizacji istoty ludzkiej. W tym celu postaram się wykazać, że transhumanistyczna analogia między „ulepszeniem” przez wychowanie a „ulepszaniem technologicznym” lekceważy jakościową różnicę między dwoma formami aktywności ludzkiej – działaniem a wytwarzaniem. Aby podkreślić antychrześcijański charakter koncepcji technologicznego ulepszenia człowieka, spróbuję to zagadnienie odnieść do myśli Józefa Ratzingera, która podejmuje kwestię przejścia od antropologii antycznej i scholastycznej do nowożytnego obrazu człowieka jako istoty produkcyjnej, której jestestwo podlega logice nieustannego przetwarzania.