Przebaczenie w wychowaniu
DOI:
https://doi.org/10.12775/PCh.2016.021Słowa kluczowe
przebaczenie, pojednanie, współczucie, wartość, wychowanieAbstrakt
Przebaczenie jest istotnym problemem życia i wychowania człowieka, który pojawił się wraz z nadejściem chrześcijaństwa. Jest to fakt najbardziej ludzki, świadczący o wielkości człowieczeństwa, ale postrzegany także jako przejaw słabości i braku odwagi. Ujęcia przebaczenia naświetlane są aspektami psychologicznymi, społecznymi czy środowiskowymi, czasami także filozoficznymi, a zwłaszcza teologicznymi. W artykule, wychodząc od opisania faktu przebaczenia i jego etymologicznej oraz antropologicznej interpretacji, wskazuje się na kondycję człowieka, która zgodnie z naturą, jest skazana na możliwość popełnienia błędu i konieczność przebaczenia jako wartość, do której należy i można wychowywać. Miejsca i środowiska wychowania to nade wszystko rodzina, następnie szkoła czy inne instytucje edukacyjne, jak również Kościół jako społeczność wierzących.
Właściwie uformowana świadomość moralna wymaga uczenia się i opanowywania określonej wiedzy, interioryzacji przebaczenia jako zasady moralności i jako wartości, przez identyfikację z osobami rzeczywistymi lub literackimi czy bohaterami historycznymi, które przejawiają tego rodzaju postawy przebaczenia.
Programy wychowawcze, dydaktyczne i katechetyczne powinny stanowić istotny element promocji wartości przebaczenia i wspomagania rozwoju człowieka. W tych wszystkich środowiskach niezbędne jest dążenie do przeżywania pojednania, jako rzeczywistości codziennego życia, z obecnością takich postaw, jak: zdolność uznania winy, skrucha, postanowienie poprawy, chęć zadośćuczynienia. W odniesieniu do Kościoła, jako środowiska wychowania do przebaczenia, wskazuje się, że powinien on najpierw sam stawać się „Kościołem pojednanym”, a zatem wspólnotą uczniów Chrystusa zjednoczonych obowiązkiem stałego nawracania się do Boga i starających się żyć życiem godnym nowych ludzi. Wszyscy członkowie Kościoła winni pracować nad uspokojeniem swoich umysłów, redukowaniem napięć, przezwyciężaniem podziałów, uzdrawianiem ran, jakie powstają w sytuacjach różnic stanowisk i dyskusji, kierując się znaną ze starożytności chrześcijańskiej zasadą: „W sprawach wątpliwych wolność, w koniecznych jedność, we wszystkim miłość” (In dubiis libertas, in necessariis unitas, in omnibus caritas). Środowisko wychowawcze, jakim jest Kościół, przemienia dziejową sytuację nienawiści i przemocy w cywilizację miłości. Świat współczesny, tęskniąc za przebaczeniem i lepszą rzeczywistością, dopuszcza możliwość popełnienia błędu, a zarazem dostrzega konieczność przebaczenia i doświadczania go w życiu.Bibliografia
Duquoc, Christian, Casiano Floristán. „Il perdono”. Concilium 2 (1986): 2–28.
Enright, Robert D., Elisabeth A. Gassin, Ching-Ru Wu. „Forgiveness: a developmental view”. Journal of Moral Education 2 (1992): 99–114.
Franciszek. Miłosierdzie to imię Boga. Kraków: Znak, 2015.
Giulianini, Annalisa. O przebaczeniu, czyli jak uleczyć duszę. Kraków: Wydawnictwo Bratni Zew, 2010.
Guardini, Romano. Bóg. Nasz Pan Jezus Chrystus – Osoba i życie, tłum. Juliusz Zychowicz. Warszawa: Apostolicum, 1999.
Jan Paweł II. Przemówienie Pojednanie chrześcijańskie i ludzka wspólnota. Loreto, 11.04.1985.
Jan Paweł II. Adhortacja apostolska Reconciliatio et paenitentia. Roma: Libreria Editrice Vaticana, 1984.
Lambert, Jean i in. Pardonner. Bruxelles : Facultés Universitaires Saint-Louis, 1994.
Le sacrement du pardon entre hier et demain, red. Louis-Marie Chauvet, Paul De Clerck. Paris: Desclé, 1993.
Mały słownik języka polskiego, red. Stanisław Skorupka, Halina Auderska, Zofia Łempicka. Warszawa: PWN, 1969.
Marcel, Gabriel. Homo viator. Roma: Borla, 1980.
Maryniarczyk, Andrzej. „Homo Viator”. Człowiek w Kulturze 23 (2013): 29–35.
Nanni, Carlo. Educare cristianamente. Lettere spirituali a educatori, insegnanti e formatori. Leumann–Torino: Elledici, 2005.
Orzeszyna, Jan. „Jan Paweł II. Pojednanie z Bogiem i pojednanie między ludźmi”. W: Wielka Encyklopedia Nauczania Jana Pawła II, 11–16. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, 2014.
Orzeszyna, Jan. „Pojednanie”. W: Jan Paweł II. Encyklopedia Nauczania Moralnego, red. Janusz Nagórny, Krzysztof Jeżyna, 393–396. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, 2005.
Popiełuszko, Jerzy. „Homilia z dnia 26 grudnia 1982 r.”. http://xj.popieluszko.pl/xjp/teksty-kazan/8450,26-grudnia-1982.html.
Schepens, Jacques. “Perdono”. W: Dizionario di scienze dell’educazione, red. José M. Prellezo, Guglielmo Malizia, Carlo Nanni, 812–813. Torino: ElleDiCi – SEI, 1997.
Sienkiewicz, Henryk. Quo vadis. Warszawa: PIW, 1961.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 985
Liczba cytowań: 0