Poszukiwania sensu życia w rodzinie osoby doświadczającej przewlekłych chorób demencyjnych mózgu

Abstrakt

Starość i niesamodzielność, jak również dramatyczne zmagania coraz większej liczby rodzin osób ciężko chorych o opiekę nad nimi w warunkach domowych, to problemy, o których mówi się za mało w naukach społecznych. Wzrost chorób demencyjnych prognozują demografowie zarówno w Polsce, jak i w Europie, a – ze względu na niejednorodność kliniczną w zakresie objawów i konieczność sprawowania opieki w domu – stanowią one szczególne wyzwanie dla opiekunów rodzinnych. Rodzina jest najczęściej głównym podmiotem zmagania się z długoletnią chorobą demencyjną jednego z jej członków. Poczucie odpowiedzialności za bliską osobę w toku sprawowanej opieki i przeżywanie jej emocjonalnego odchodzenia w inną rzeczywistość wpływają na poczucie sensu życia. Tego rodzaju doświadczenia prowadzą opiekunów do refleksji dotyczącej własnej egzystencji i sensu istnienia. Pojawiają się pytania egzystencjalne oraz duchowe, a często życie całej rodziny i poszczególnych osób zostaje trwale naznaczone znamieniem choroby demencyjnej bliskiego. Specyficzna sytuacja rodzinna, jaką jest współdziałanie z osobą z zaburzeniami poznawczymi i ograniczoną świadomością, prowadzi do nadawania nowych wartości opiece i własnemu życiu. Rozważania o tych zmianach w systemie rodzinnym oraz świecie wartości zostaną podjęte w świetle nowych ról rodzinnych i społecznych we wspólnotach rodzinnych dotkniętych chorobą demencyjną. W rozważaniach na gruncie filozofii wybrani klasycy filozofii egzystencjalnej i personalizmu będą przewodnikami w poszukiwaniu wartości i metawartości oraz próbach zrozumienia sensu życia wobec doświadczenia chorób demencyjnych w rodzinie. Badacze i praktycy nauk społecznych, a szczególnie pedagogiki opiekuńczej i pracy socjalnej, potrzebują dalszych badań i praktycznych narzędzi, by pomóc w poszukiwaniu sensu życia w rodzinach dotkniętych chorobą demencyjną jednego z ich członków oraz praktycznego wspierania opiekunów rodzinnych.