Wychowanie do postawy ekumenizmu w nauczaniu religii – doświadczenia katolickie

Abstrakt

Analiza dokumentów Kościoła i obowiązujących programów nauczania religii pokazuje, iż problematyka wychowania do postawy ekumenizmu w nauczaniu religii znajduje należne miejsce. Autorzy poświęcają wiele uwagi kwestiom związanym z poszczególnymi elementami tej postawy, a więc z poznaniem doktryny własnego Kościoła, z otwartością na wyznawców innych religii i ze zdolnością do dialogu międzyreligijnego. Za odpowiedni czas w wychowaniu do postawy ekumenizmu uznają głównie szkołę ponadgimnazjalną. Powstaje jednak pytanie, jakie przełożenie ma to na praktykę szkolną i dlaczego we wcześniejszych etapach edukacji religijnej ta problematyka zostaje marginalnie potraktowana? Ważne wydają się też odpowiedzi na pytania, ile czasu i w jaki sposób poświęca się w nauczaniu religii innym wyznaniom, szczególnie w sytuacji, kiedy w szkole są uczniowie innych wyznań chrześcijańskich? Niemniej znacząca jest tu postawa samego katechety wobec ekumenizmu oraz wyznawców innych wspólnot i religii. Jeśli potrafi on obiektywnie, życzliwie, odważnie, z wyraźnym wyakcentowaniem tego, co łączy, a nie, co dzieli, przedstawiać główne prawdy wiary na różnych poziomach nauczania, zestawiając je z nauką innych chrześcijan, wtedy można mówić o autentycznym zaangażowaniu w ruch ekumeniczny. Nie może przy tym zabraknąć ukazywania ewidentnych owoców dialogu. Aby w pełni odpowiedzieć na pojawiające się pytania i wynikające z nich implikacje dla praktyki należałoby w przyszłości nie tylko dokonać szczegółowej analizy poszczególnych serii podręczników do nauczania religii, ale także zrealizować badania empiryczne. Istnieje zatem potrzeba, aby podejmować nieustanną, odwołującą się działań katechetycznych w szkole, refleksję nad jakością wychowania do postawy ekumenicznej w nauczaniu religii. Trzeba przy tym pamiętać, że „rzeczywisty ekumenizm nie istnieje bez wewnętrznej przemiany. Wszak z nowości ducha, z zaparcia się samego siebie i ze swobodnego wylania miłości pochodzą i dojrzewają pragnienia jedności. Dlatego u Ducha Świętego musimy wypraszać łaskę szczerego umartwienia, pokory i cichości w posłudze, a także wspaniałomyślności ducha wobec drugich” (DE 7).