Tożsamość pedagogiki chrześcijańskiej i pedagoga w świetle tekstów Jana Pawła II
DOI:
https://doi.org/10.12775/PCh.2023.010Słowa kluczowe
pedagogika chrześcijańska, nauka, nauka humanistyczna, tożsamość, tożsamość osobowaAbstrakt
Współczesna trudna i dynamiczna sytuacja społeczno-kulturowa, a równocześnie zmiany w postrzeganiu kultury chrześcijańskiej wymagają wnikliwego rozważenia tożsamości pedagogiki chrześcijańskiej, jej specyfiki i najważniejszych funkcji. Autorka przyjmuje, że ważną inspiracją mogą być teksty Jana Pawła II, którego pontyfikat przypadał również na czas trudny dla świata i Kościoła. Właśnie wtedy wiele środowisk zwracało się do Niego, jako jednego z powszechnie uznawanych autorytetów, o wskazania i pomoc. W analizie zostały wykorzystane dwie koncepcje tożsamości: psychospołeczna i koncepcja horyzontu moralnego Charlesa Taylora. Pedagogika chrześcijańska stanowi subdyscyplinę pedagogiki jako nauki, ale także chrześcijańskie pedagogie (działania pedagogiczne i ich programy) oraz refleksję przednaukową dotyczącą tego obszaru problematyki. Zdaniem autorki, analizując tożsamość tej dziedziny, należy dziś skupić uwagę nie tylko na jej przedmiocie – wychowaniu chrześcijańskim – ale także na jej specyfice jako nauce, nauce humanistyczno-społecznej, nauce związanej z chrześcijaństwem i uprawianej przez badaczy chrześcijan. Taka perspektywa pojawia się w rozważaniach nad pedagogiką chrześcijańską stosunkowo rzadziej, a wydaje się uświadamiać ważny jej potencjał i powinności, co wyraźnie wynika z nauczania Jana Pawła II. Zgodnie z tym założeniem prowadzona jest analiza Jego tekstów (wypowiedzi, listów, dokumentów).
Bibliografia
Ferfoglia, S. (2007). Jana Pawła II filozofia kultury i wychowania. Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM.
Jan Paweł II. (1981). Nauka, wiara i Kościół. Przemówienie do naukowców i studentów w katedrze kolońskiej, 15.11.1980, tłum. W. Szymona OP. W Drodze, 100(11–12), 3–12.
Jan Paweł II. (1988). Uniwersytety katolickie na rzecz duszpasterstwa kultury. Przemówienie do przedstawicieli katolickich uniwersytetów świata. Rzym, 24.02.1979. W: Jan Paweł II, Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie (s. 18–27). Rzym–Lublin: RW KUL.
Jan Paweł II. (2000a). List Juvenum patris w setną rocznicę śmierci św. Jana Bosco. W: Jan Paweł II, Do wychowawców, katechetów i rodziców, red. J. Łazarów (s. 7–21). Kraków: Wydawnictwo M.
Jan Paweł II. (2000b). Na czym polega wychowanie? Fragment Listu do Rodzin Gratissimam sane z okazji Roku Rodziny 1994. W: Jan Paweł II, Do wychowawców, katechetów i rodziców (s. 5). Kraków: Wydawnictwo M.
Jan Paweł II. (2006a). Przemówienie do przedstawicieli świata nauki. Lublin 1987. W: Pielgrzymki do ojczyzny. 1979, 1983, 1987 1991, 1995, 1997, 1999, 2002. Przemówienia i homilie (s. 394–402). Kraków: Wydawnictwo Znak.
Jan Paweł II. (2006b). Przemówienie do przedstawicieli świata kultury zgromadzonych w Teatrze Narodowym. Warszawa 1991. W: Pielgrzymki do ojczyzny. 1979, 1983, 1987 1991, 1995, 1997, 1999, 2002. Przemówienia i homilie (s. 734–740). Kraków: Wydawnictwo Znak.
Jan Paweł II. (2006c). Adhortacja apostolska Catechesi Tradendae Ojca Świętego Jana Pawła II. Do biskupów, kapłanów i wiernych całego Kościoła Katolickiego o katechizacji w naszych czasach. W: Adhortacje apostolskie Ojca Świętego. T. 1: 1979–1995 (s. 9–90). Kraków: Wydawnictwo Znak.
Jan Paweł II. (2007a). List apostolski Parati Semper z okazji Międzynarodowego Roku Młodzieży. Do młodych całego świata. 1985. W: Listy apostolskie Ojca Świętego Jana Pawła II (s. 149–196). Kraków: Wydawnictwo Znak.
Jan Paweł II. (2007b). List apostolski Novo Millennio Ineunte do biskupów, duchowieństwa i wiernych na zakończenie Wielkiego Jubileuszu Roku 2000. W: Listy apostolskie Ojca Świętego Jana Pawła II (s. 617–676). Kraków: Wydawnictwo Znak.
Jan Paweł II. (2008a). Przemówienie do reprezentantów świata nauki z okazji 600-lecia Wydziału Teologicznego UJ. 1997. W: Pielgrzymki do ojczyzny. 1979, 1983, 1987 1991, 1995, 1997, 1999, 2002. Przemówienia i homilie (s. 983–990). Kraków: Wydawnictwo Znak.
Jan Paweł II. (2008b). Przemówienie podczas wizyty w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO). 1980. W: Przemówienia i homilie Ojca Świętego Jana Pawła II (s. 279–298). Kraków: Wydawnictwo Znak.
Michalski, J. i Zakrzewska, A. (red.). (2010). Pedagogika chrześcijańska. Tradycja, współczesność, nowe wyzwania. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Nowak, M. (2010). Specyfika, wyzwania, możliwości i perspektywy pedagogiki chrześcijańskiej w Polsce. W: J. Michalski i A. Zakrzewska (red.), Pedagogika chrześcijańska. Tradycja, współczesność, nowe wyzwania (s. 13–36). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Przetacznik-Gierowska, M. (1996). Zasady i prawidłowości psychicznego rozwoju człowieka. W: M. Przetacznik-Gierowska i M. Tyszkowa, Psychologia rozwoju człowieka (s. 57–85). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ptasznik, P. i Sardi, P. (2005). Od redakcji. W: Jan Paweł II, Pamięć i tożsamość. Rozmowy na przełomie tysiącleci (s. 5–8). Kraków: Wydawnictwo Znak.
Rynio, A. (red.). (2007).Wychowanie chrześcijańskie. Między tradycją a współczesnością. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Salamucha, A. i Magier, P. (2013). W obronie pedagogiki chrześcijańskiej. Paedagogia Christiana, 31(1), 155–169.
Spaemann, R. (1995). Tożsamość religijna, tłum. A. Kopacki. W: K. Michalski (red.), Tożsamość w czasach zmiany. Rozmowy w Castel Gandolfo (s. 56–73). Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
Tarnowski, J. (2007). Paradoks chrześcijańskiej pedagogiki. W: A. Rynio (red.), Wychowanie chrześcijańskie. Między tradycją a współczesnością (s. 70–78). Lublin: Wydawnictwo KUL.
Taylor, Ch. (1995). Źródła współczesnej tożsamości, tłum. A. Pawelec. W: K. Michalski (red.), Tożsamość w czasach zmiany. Rozmowy w Castel Gandolfo (s. 9–22). Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 118
Liczba cytowań: 0