Sens życia w doświadczeniach wojennych dzieci
DOI:
https://doi.org/10.12775/PCh.2022.019Słowa kluczowe
logoterapia, sens życia, dzieci, doświadczenie wojny, Ludwik Bandura, Józef Tischner, religiaAbstrakt
W artykule została podjęta kwestia pytania o sens życia w kontekście doświadczeń wojennych dzieci i młodzieży. Punktem wyjścia jest koncepcja logoterapii opracowana przez Viktora Frankla i obecne w niej pozytywne przesłanie, że nawet w najbardziej tragicznych okolicznościach człowiek jest w stanie zachować sens życia i patrzeć z nadzieją w przyszłość. Odniesienie tej koncepcji do doświadczania wojny przez dzieci wskazuje, że żadne dziecko nie potrafi samodzielnie nadać tego rodzaju sensu własnym traumatycznym przeżyciom. Niemniej dzieci znajdują inne źródła sensu, przede wszystkim we własnej rodzinie lub wierze religijnej. Potwierdza to treść wypowiedzi dzieci analizowanych w artykule – z jednej strony wypracowań uczestników badań empirycznych podjętych bezpośrednio po drugiej wojnie światowej przez Ludwika Bandurę, z drugiej strony zapisków w dzienniku prowadzonym w 1944 i na początku 1945 roku przez Józefa Tischnera.
Bibliografia
Bandura, L. (2004). Wpływ wojny na psychikę dzieci i młodzieży. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Bonowicz, W. (2014). „Niewielkie pomieszanie klepek”. Dziennik Tischnera i jego tło. W: J. Tischner, Dziennik 1944–1949. Niewielkie pomieszanie klepek (s. 9–25). Kraków: Znak.
Frankl, V. (1967).Psychotherapy and Existentialism. Selected Papers on Logotherapy. New York: Simon and Schuster.
Frankl, V. E. (2022). Człowiek w poszukiwaniu sensu. Głos nadziei z otchłani Holokaustu. Tłum. A. Wolnicka. Warszawa: Czarna Owca.
Kimble, M. A. i Ellor, J. W. (2000). Logotherapy: An Overview.Journal of Religious Gerontology, 11(3–4), 9–24.
Michalski, J. (2011). Sens życia a pedagogika. Impulsy myśli Viktora E. Frankla. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Michalski, J. (2012). Religijność osoby a kształtowanie poczucia sensu życia. W: J. Bagrowicz i J. Horowski (red.), Edukacyjny potencjał religii (s. 79–104). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Nowak, M. (2019). Pedagogika personalistyczna. W: Z. Kwieciński i B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki (s. 487–508). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Tarnowski, J. (2019). Pedagogika egzystencjalna. W: Z. Kwieciński i B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki (s. 509–520). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Thabet, A. M. i Vostanis, P. (1999). Post-traumatic Stress Reactions in Children of War. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 40(3), 385–391.
Tischner, J. (2014). Dziennik 1944–1949. Niewielkie pomieszanie klepek. Kraków: Znak.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1093
Liczba cytowań: 0
