Kto uczy dzieci w domu? Wizerunek rodziców i rodzin edukujących domowo
DOI:
https://doi.org/10.12775/PCh.2023.018Słowa kluczowe
edukacja domowa, edukator domowy, profil społeczno-demograficzny, religijnośćAbstrakt
W ostatnich latach liczba dzieci w edukacji domowej systematycznie rośnie. Do wzrostu zainteresowania tą formą edukacji przyczyniło się m.in. zdalne nauczanie w okresie pandemii COVID-19, które ukazało rodzicom niedoskonałości polskiego
systemu edukacji. Dynamiczny wzrost liczby dzieci uczących się w domu budzi wiele pytań. Oprócz tych o motywy rezygnacji z edukacji systemowej, interesujące jest, kto wybiera nauczanie domowe dla swoich dzieci. W niniejszym artykule autorki odpowiadają na powyższe pytanie, odwołując się do wyników badań własnych, przeprowadzonych techniką ankiety internetowej (CAWI) na nielosowej próbie 393 edukatorów domowych. Na podstawie wybranych cech społeczno-demograficznych oraz religijności respondentów autorki prezentują profil rodziców edukujących domowo. Ponadto, odwołując się do ich stażu w edukacji domowej i wyróżniając na tej podstawie dwie kategorie edukatorów: „przedpandemicznych” i „popandemicznych”, opisują zaobserwowane tendencje zmian wizerunku edukatorów domowych.
Bibliografia
Bielecka-Prus, J. (red.). (2018). Rodzina w edukacji domowej. Warszawa: Wydawnictwo i Księgarnia „Gotów” Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży.
Bielecka-Prus, J. i Heleniak, A. (2018a). Motywy podjęcia edukacji domowej w opinii rodziców. W: J. Bielecka-Prus (red.), Rodzina w edukacji domowej (s. 139–166). Warszawa: Wydawnictwo i Księgarnia „Gotów” Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży.
Bielecka-Prus, J. i Heleniak, A. (2018b). Sposób organizacji edukacji domowej. W: J. Bielecka-Prus (red.), Rodzina w edukacji domowej (s. 202–223). Warszawa: Wydawnictwo i Księgarnia „Gotów” Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży.
Budajczak, M. (2004). Edukacja domowa. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Budajczak, M. (2010a). Edukacja domowa. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. Suplement (s. 107–110). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Budajczak, M. (2010b). O naukowym podejściu do edukacji domowej. Przegląd Pedagogiczny, 1, 95–104.
Budajczak, M. (2020). Edukacja domowa – po latach. Ćwiklice: Wydawnictwo Iosephicum.
Budajczak, M. (2021). Edukacja domowa wobec pierwszych „fal” plagi XXI wieku. Studia z Teorii Wychowania, 12(3), 23–34. https://doi.org/10.5604/01.3001.0015.4815.
CBOS. (2020). Komunikat z badań nr 63: Religijność Polaków w ostatnich 20 latach. Warszawa: Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej.
CBOS. (2022a). Komunikat z badań nr 85: Zmiany religijności Polaków po pandemii. Warszawa: Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej.
CBOS. (2022b). Komunikat z badań nr 148: Nastroje społeczne w listopadzie. Warszawa: Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej.
CEDEFOP. (2022). Part-time employment. Pobrano 15 marca 2023 z: https://www.cedefop.europa.eu/en/tools/skills-intelligence/part-time-employment?country=EU&year=2020#1.
Czapliński, P., Dynowska-Chmielewska, K., Federowicz, M., Giza-Poleszczuk, A., Gorzeńska, O., Karwińska, A., Traba, R., Wiśniewski, J. i Zwierżdżyński, M. (2020). Raport Edukacja. Między pandemią COVID-19 a edukacją przyszłości. Kraków: Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej.
Domański, H., Przybysz, D., Wyrzykowska, K. M. i Zawadzka, K. (2022). Praktyki wychowawcze a transmisja wzorów kulturowych. Kultura i Społeczeństwo, 1, 123–148. https://doi.org/10.35757/KiS.2022.66.1.6.
Giercarz-Borkowska, M. (2019). Edukacja domowa jako alternatywa edukacyjna dla dzieci zdolnych. Wrocław: Wydawnictwo TeksTy.
Giercarz-Borkowska, M. (2020). Między pracą zawodową a edukacją dzieci – sytuacja zawodowa rodziców edukujących domowo. Edukacja Dorosłych, 82(1), 83–97. https://doi.org/10.12775/ED.2020.006.
Giercarz-Borkowska, M. (2021). Warunki praktykowania edukacji domowej w Polsce.Kultura – Społeczeństwo – Edukacja, 20(2), 231 239.https://doi.org/10.14746/kse.2021.20.14.
GOV. (2023). Nauczanie domowe. Pobrano 6 marca 2023 z: https://dane.gov.pl/pl/dataset/1963,nauczanie-domowe.
Gromkowska-Melosik, A. (2017). Rekonstrukcje tożsamości współczesnych kobiet. Paradoksy emancypacji. Pedagogika Społeczna, 64(2), 95–116.
GUS. (2022).Wyznania religijne w Polsce w latach 2019–2021. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
Kochan, K. (2015). Women-Home Educators. Pedagogika Rodziny, 5(2), 157–172.https://doi.org/10.1515/fampe-2015-0026.
Kolet-Iciek, A. (2020). Efekt pandemii: coraz więcej dzieci przechodzi na edukację domową. Pobrano 30 września 2021 z: https://www.miastopociech.pl/aktualnosci/efekt-pandemii-coraz-wiecej-dzieci-przechodzi-na-edukacje-domowa.
Krasuska-Betiuk, M. i Dropia, P. (2021). Blaski i cienie edukacji domowej w przekonaniach praktykujących ją matek.Wychowanie w Rodzinie, 24(1), 25–45. https://doi.org/10.34616/wwr.2021.1.025.045.
Królikiewicz, R. (2016). Socjalizacja w edukacji domowej w opinii rodziców edukujących domowo.Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 11(4), 115–128. https://doi.org/10.14632/eetp.2016.11.42.115.
Królikiewicz, R. (2017). Doświadczenie edukacji domowej i edukacji tradycyjnej – w narracji maturzysty. Studia Paedagogica Ignatiana, 20(3), 161–181. https://doi.
org/10.12775/SPI.2017.3.009.
Lendzion, K. (2021). Edukacja domowa w Polsce jako przykład edukacji alternatywnej. W: A. Klimska i M. Klimski (red.), Przyszłość polskiej szkoły. Alert pedagogiczny (s. 92–106). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Piwowarski, W. (1996). Operacjonalizacja pojęcia „religijność”. W: W. Piwowarski, Socjologia religii (s. 45–66). Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Poruszek, M. (2020). Edukacja domowa – ucieczka od zdalnego nauczania czy społeczno-wychowawcza potrzeba? Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 559(4),17–31. https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.8502.
Pyżalski, J. (2020). Edukacja zdalna. Co stało się z uczniami, ich nauczycielami i rodzicami?. Gdańsk: GWP.
Szafrańska, A. i Pawlak, J. (2020). W poszukiwaniu lepszych możliwości kształcenia dla własnego dziecka. Edukacja domowa z perspektywy rodziców. Przegląd Pedagogiczny, 23(1), 203–218. https://doi.org/10.34767/PP.2020.01.12.
Tłuściak-Deliowska, A. i Krawiec, M. (2020). Edukacja domowa jako alternatywna forma realizacji obowiązku szkolnego. Stan polskich badań i perspektyw badawczych. Przegląd Pedagogiczny, 23(1), 191–202. https://doi.org/10.34767/PP.2020.01.11.
•
Tomczyk, R. i Zając, M. (2018). Edukacja domowa: teoria i praktyka. Szczecin: Szczecińska Szkoła Wyższa Collegium Balticum.
Wittenberg, A. (2022). Ewakuacja ze szkolnych ławek nabiera tempa. Przybywa uczniów w edukacji domowej. Dziennik Gazeta Prawna, z dn. 18 października 2022. Pobrano 30 października 2022 z: https://serwisy.gazetaprawna.pl/edukacja/artykuly/8570227,edukacja-domowa-uczniowie-wyspecjalizowane-firmy.html.
Zakrzewska, M. (2013).Rola wychowawcza matki w edukacji domowej. Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”.
Zakrzewska, M. i Zakrzewski, P. (red.). (2009). Edukacja domowa w Polsce: teoria i praktyka. Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”.
Zakrzewski, P. (2013). Rola wychowawcza ojca w edukacji domowej. Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”.
Ustawa z dnia 17 marca 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2021 r. poz. 762).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 292
Liczba cytowań: 0
