O prawach epistemicznych z punktu widzenia edukacji
DOI:
https://doi.org/10.12775/PCh.2023.004Słowa kluczowe
prawa epistemiczne, edukacja, system edeukacji, młode pokolenie, wiedzaAbstrakt
Celem artykułu jest próba udzielenia odpowiedzi na cztery pytania postawione w związku z problematyką praw epistemicznych i ich funkcjonowaniem w sferze edukacji: (1) czym są prawa epistemiczne i jak można je scharakteryzować? (2) jaki jest status młodego pokolenia w kontekście przysługiwania praw epistemicznych? (3) w jaki sposób i w jakim zakresie prawa epistemiczne funkcjonują w systemie edukacji? (4) jakie zadania dla edukacji wynikają z uznania ważności praw epistemicznych? Przedstawiona w tekście charakterystyka praw epistemicznych opiera się na ustaleniach znawczyni tego zagadnienia, Lani Watson, uzupełnionych o poglądy
wybranych filozofów oraz badaczy reprezentujących inne dyscypliny naukowe, zainteresowanych tym obszarem problemowym.
Bibliografia
Błachut, M. (2002). Pojęcie prawa podmiotowego we współczesnej liberalnej filozofii prawa. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 64(1), 35–52.
Dyussenbayev, A. (2017). Age Periods of Human Life.Advances in Social Sciences Research Journal, 4(6), 258–263.
Feinberg, J. (2013). The Rights of Animals and Unborn Generations. W: R. Shafer-Landau (red.), Ethical Theory. An Anthology (s. 372–380). New Jersey: Wiley-Blackwell.
Goldman, A. (1999).Knowledge in a Social World. Oxford: Oxford University Press.
Hohfeld, W. N. (1919). Fundamental Legal Conceptions as Applied in Judical Reasoning. New Haven: Yale University Press.
Kotzee, B. (2013). Introduction: Education, Social Epistemology and Virtue Epistemology. Journal of Philosophy of Education, 47(2), 157–167.
Krztoń, M. (2015). XXI wiek – wiekiem społeczeństwa informacyjnego. Modern Management Review, 22(3), 101–112. https://doi.org/10.7862/rz.2015.mmr.38.
Lomasky, L. (1987). Persons, Rights, and the Moral Community. Oxford: Oxford University Press.
Nagel, T. (1995). Personal Rights and Public Space. Philosophy & Public Affairs, 24(2), 83–107.
O’Connor, D. J. (1957). An Introduction to the Philosophy of Education. London: Routledge & Kegan Paul.
Osuch, M. i Bojarska, L. (2008). Prawa człowieka w szkole. Niezbędnik Dyrektora. Warszawa: Wolters Kluwer.
Peters, R. S. (1967). What is an Educational Process? W: R. S. Peters (red.), The Concept of Education (s. 1–23). New York: Routledge & Kegan Paul.
Raburski, T. (2017). Filozofia praw podmiotowych.Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica, 78, 55–67. http://dx.doi.org/10.18778/0208-6069.78.05.
Raible, L. (2020).Human Rights Unbound: A Theory of Extraterritoriality. Oxford: Oxford University Press.
Risse, M. (2021). The Fourth Generation of Human Rights. Epistemic Rights in Digital Lifeworlds. Moral Philosophy and Politics, 8(2), 351–378. https://doi. org/10.1515/mopp-2020-0039.
Scheffler, I. (1966). Philosophy and Education. Boston: Allyn & Bacon.
Schmitt, F. (2005). What Are the Aims of Education? Episteme, 1(3), 223–234. https://doi.org/10.3366/epi.2004.1.3.223.
Śwital, P. (2020). Prawa i obowiązki ucznia we współczesnym systemie oświaty. Aktualizacja wiedzy prawnej. W: J. Borek (red.), Świadomość edukacyjna rodziców i pedagogów dziecka w wieku szkolnym. Zagadnienia wybrane (s. 67–78). Radom: Instytut Naukowo-Wydawniczy „Spatium”.
Thomson, J. J. (1990). The Realm of Rights. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
Watson, L. (2016). The Epistemology of Education. Philosophy Compass, 11(3), 146–159. https://doi.org/10.1111/phc3.12316.
Watson, L. (2018). Systematic Epistemic Rights Violations in the Media. A Brexit Case Study. Social Epistemology, 32(2), 88–102. https://doi.org/10.1080/02691728.2018.1440022.
Watson, L. (2021). The Right to Know. Epistemic Rights and Why We Need Them. London–New York: Routledge.
Wenar, L. (2021). Rights. W: E. N. Zalta (red.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Pobrano 30 listopada 2022 z: https://plato.stanford.edu/archives/spr2021/entries/rights/.
Wolanin, M. (2022). Prawa ucznia. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Zagzebski, L. (1996).Virtues of the Mind. An Inquiry into the Nature of Virtue and the Ethical Foundations of Knowledge. Cambridge: Cambridge University Press.
Powszechna deklaracja praw człowieka (rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ 217 A(III) przyjęta i proklamowana w dniu 10 grudnia 1948 r.).
Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. 2017, poz. 59 z późn. zm.).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. 2017, poz. 356).
https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/podstawa-programowa6 (dostęp: 30.11.2022).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 503
Liczba cytowań: 0
