Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
  • Register
  • Login
  • Language
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Home
  • Current
  • Archives
  • Announcements
  • About
    • About the Journal
    • Submissions
    • Editorial Team
    • Privacy Statement
    • Contact
  • Register
  • Login
  • Language:
  • English
  • Język Polski

Paedagogia Christiana

Zeal – An Anachronistic or Timeless Category: Its Types and Meaning in Theoretical and Applied Pedagogy
  • Home
  • /
  • Zeal – An Anachronistic or Timeless Category: Its Types and Meaning in Theoretical and Applied Pedagogy
  1. Home /
  2. Archives /
  3. Vol. 50 No. 2 (2022): Paedagogia Christiana /
  4. Articles

Zeal – An Anachronistic or Timeless Category: Its Types and Meaning in Theoretical and Applied Pedagogy

Authors

  • Alicja Żywczok Uniwersytet Śląski w Katowicach https://orcid.org/0000-0003-3994-9558

DOI:

https://doi.org/10.12775/PCh.2022.014

Keywords

zeal, virtue, trait, virtue ethics, process of upbringing

Abstract

This article thoroughly analyses a category that is rarely examined scientifically – zeal. It is presented here as an idea, a moral and volitional virtue, a character trait (or personality trait/positive disposition), a component of moral and civic attitude and the ideal of education, and one of the educational goals. By examining zealotry thus, it becomes apparent that the issue belongs to the specifics of many fields of study, especially the social sciences and humanities. Besides the introduction, the initial part of the text presents lexical explanations of zeal, defining it as the diligent fulfilment of duties or the performance of a certain activity, as well as religious fervour. Among the main types of zeal, it was possible to distinguish and describe civic, professional and religious zeal. It was emphasised that zeal is accompanied by other expected human qualities such as faithfulness, prudence, courage, justice, and magnanimity. For children and youth to imbibe this important quality, it is worth applying the methods, forms and educational means proposed in the final part of the article, which can work in many educational environments. Before this happens, however, the educator should learn to recognise zeal in his students or pupils, or patiently shape this trait in them.

References

Aubé, P. (2019). Św. Bernard z Clairvaux. Tłum. Ł. Maślanka. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Augustyn (2001).Wyznania. Tłum. J. Czuj. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, De Agostini Polska Sp. z o.o., Altaya.

Bańko, M. (red.) (2017). Inny słownik języka polskiego PWN. A–Ó. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Bernard z Clairvaux (1992). Pisma, t. 4: O rozważaniu. Tłum. S. Kiełtyka OCist. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy.

Chyra-Rolicz, Z. (1980). Stanisław Staszic. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Czartoryski, A. (1781). Drugi list IMĆ Pana Doświadczyńskiego do przyjaciela swego względem edukacyi córek. Warszawa: De La Bibliotheque De Mr Le Pr Alexandre Lubomirski.

Dantyszek, J. (1987). Pieśni. Wybór i tłum. A. Kamieńska. Olsztyn: Pojezierze.

Elred z Rievaulx (2013). Przyjaźń duchowa. Tłum. M. Wylęgała. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.

Grondin, J. (2007).Wprowadzenie do hermeneutyki filozoficznej. Tłum. L. Łysień. Kraków: WAM.

Hieronim ze Strydonu (2010a). Listy I (1–50). Tłum. M. Ożóg. Kraków: WAM.

Hieronim ze Strydonu (2010b). Listy II (51–79). Tłum. M. Ożóg. Kraków: WAM.

Horowski, J. (2015). Wychowanie moralne według pedagogiki neotomistycznej. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Hume, D. (2013). Czy polityka może być nauką? W: D. Hume, Eseje z dziedziny moralności, polityki i literatury (s. 21–35). Tłum. Ł. Pawłowski. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Ibanez, R. (2000). Jan Ludwik Vives. W: Cz. Kupisiewicz (red.), Myśliciele – o wychowaniu, t. 2 (s. 444). Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza.

Jan Paweł II (1982). Wezwanie do męstwa. Przemówienie na konsystorzu publicznym 30 VI 1979. W: Jan Paweł II, Nauczanie społeczne 1978–1979, t. 2 (s. 117–119). Warszawa: Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych.

Jaśtal, J. (2015). Etyka i czas. Wariacje aretologiczne. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Jeanrond, W. G. (1999). Hermeneutyka teologiczna. Rozwój i znaczenie. Tłum. M. Borowska. Kraków: WAM.

Kłoczowski, P. (2000). Wstęp. W: J. H. Newman, Kazania uniwersyteckie. Piętnaście kazań wygłoszonych przed Uniwersytetem Oksfordzkim między 1826 a 1843 rokiem (s. 5–13). Tłum. P. Kostyło. Kraków: Znak.

Komeński, J. A. (1914). Labirynt świata i raj serca. Tłum. J. Pindór. Cieszyn: Wydawnictwo Towarzystwa Ewangelickiego.

Komeński, J. A. (1956).Wielka dydaktyka. Tłum. B. Suchodolski. Wrocław: Ossolineum.

Komeński, J. A. (1973). Pampaedia. Tłum. K. Remerowa. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.

Koneczny, F. (2020). Rozwój moralności. Warszawa: Wydawnictwo Historyczne Tomasz Ciołkowski (reprint książki z 1938 roku).

Kostkiewicz, J. i Skrzyniarz, R. (2015). Najstarsze zakony katolickie w Polsce i ich działalność pedagogiczna – w aspekcie budowy cywilizacji Zachodu (krótki przegląd). W: J. Kostkiewicz (red.), Pedagogie katolickich zgromadzeń zakonnych. Historia i współczesność, t. 3 (s. 613–626). Kraków: Impuls.

Krajewski, W. (red.) (1996). Słownik pojęć filozoficznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.

Krąpiec, M. A. (2020). Sublimacja uczuć. W: W. Daszkiewicz (red.), Św. Tomasz z Akwinu. Dysputy o uczuciach (s. 259–268). Tłum. A. Białek. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Katedra Metafizyki KUL.

Kurdybacha, Ł. (1957).Działalność Jana Amosa Komeńskiego w Polsce. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Szkolnych.

Labuda, G. (2000). Święty Wojciech: biskup – męczennik, patron Polski, Czech, Węgier. Wrocław: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej.

Lekka-Kowalik, A. (2016). Cnota. W: K. Chałas i A. Maj (red.), Encyklopedia aksjologii pedagogicznej (s. 168–169). Radom: Polwen.

Libelt, K. (1907). O miłości ojczyzny. Warszawa: Nakładem Spółki Wydawniczej Jan Rowiński i Adam Sobieszczański.

Linde, M. S. B. (1808). Słownik języka polskiego, t. 1, cz. 2: G–L. Warszawa: Drukarnia XX Pijarów.

Łukasik, J. M. (2014). Doskonalenie chrześcijańskie jako zadanie ucznia Chrystusa w Listach Świętego Hieronima. Studia Sandomierskie, 21, 233–254.

MacIntyre, A. (1996). Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności. Tłum. A. Chmielewski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Maryniarczyk, A., Jaroszyński P., Kiereś, H. i Zdybicka, Z. (red.) (2012). Słownik przewodnik filozoficzny. Osoby – problemy – terminy. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.

Milerski, B. (2011). Hermeneutyka pedagogiczna. Perspektywy pedagogiki religii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe ChAT.

Molik, W. (1980). Stanisław Staszic (1755–1826). Poznań: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW.

Morris, S. (1974). Stimulating Creativity: Individual Procedures. New York: Academic Press.

Newman, J. H. (2000a). Mądrość przeciwstawiona bigoterii. Tłum. P. Kostyło. W: J. H. Newman, Kazania uniwersyteckie. Piętnaście kazań wygłoszonych przed Uniwersytetem Oksfordzkim między 1826 a 1843 rokiem (s. 257–284). Kraków: Znak.

Newman, J. H. (2000b). Odpowiedzialność człowieka jest niezależna od okoliczności. Tłum. P. Kostyło. W: J. H. Newman, Kazania uniwersyteckie. Piętnaście kazań wygłoszonych przed Uniwersytetem Oksfordzkim między 1826 a 1843 rokiem (s. 138–154). Kraków: Znak.

Newman, J. H. (2000c). Upór jako grzech Saula. Tłum. P. Kostyło. W: J. H. Newman, Kazania uniwersyteckie. Piętnaście kazań wygłoszonych przed Uniwersytetem Oksfordzkim między 1826 a 1843 rokiem (s. 155–209). Kraków: Znak.

Nowicka-Jeżowa, A. i Stępień, P. (red.) (2000).Inspiracje platońskie literatury staropolskiej.Materiały z konferencji zorganizowanej przez Zespół Badań Literackich nad Historią Kultury Epok Dawnych Instytutu Literatury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego 14–15 października 1998 r. Warszawa: Zakład Graficzny Uniwersytetu Warszawskiego.

Ożóg, M. (2010). Wprowadzenie. W: Hieronim ze Strydonu, Listy I (1–50) (s. 5–14). Kraków: WAM.

Panasiewicz, J. T. (2015).Człowiek i dzieło. Stanisław Staszic i Towarzystwo Rolnicze Hrubieszowskie. Kraków: Stowarzyszenie Wychowanków Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie.

Piotr z Dusburga (2004). Kronika ziemi pruskiej. Tłum. S. Wyszomirski. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Piramowicz, G. (1919).Powinności nauczyciela mianowicie zaś w szkołach parafjalnych i sposoby ich dopełnienia. Z pierwszego wydania w r. 1787 podał i objaśnił W. Osterloff. Łódź: Nakładem Księgarni Ludwika Fiszera.

Poniatowski, M., Poray Garnysz, M., Sułkowski, A., Radziwiłł, M., Nałęcz Małachowski, A., Chreptowicz, J., Potocki, I. i Przebendowski, I. F. (1785). Elementarz dla szkół parafialnych narodowych zawierający I. Naukę pisania i czytania. II. Katechizm. III. Naukę obyczajową. IV. Naukę rachunków. Kraków: Drukarnia Szkoły Głównej Koronney.

Przyłębski, A. (2019). Hermeneutyka. Od sztuki interpretacji do teorii i filozofii rozumienia. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.

Ravasi, G. (2012). Powrót do cnót. Tłum. A. Wojnowski. Kraków: Wydawnictwo „Salwator”.

Reguła Świętego Benedykta (2010). Tłum. A. Świderkówna. Kraków–Tyniec: Wydawnictwo Benedyktynów.

Richter, M. (2016).Jan Amos Komeński w Polsce. Zarys życia i działalności. Siedlce: Wydawnictwo IKRiBL.

Sawicki, B. (2010). Wstęp. W: Reguła Świętego Benedykta. Tłum. A. Świderkówna. Kraków–Tyniec: Wydawnictwo Benedyktynów.

Skodlarski, J. (2010).Nowe spojrzenie na poglądy i działalność Stanisława Staszica. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Sołowiej, J. (1997). Psychologia twórczości. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Staszic, S. (1956a). Edukacja. W: S. Staszic, Pisma i wypowiedzi pedagogiczne (s. 3–26). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.

Staszic, S. (1956b). Pochwała Stanisława Potockiego czytana na publicznym posiedzeniu Towarzystwa Królewskiego Warszawskiego Przyjaciół Nauk dnia 7 maja 1824 roku. W: S. Staszic, Pisma i wypowiedzi pedagogiczne (s. 234–261). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.

Staszic, S. (1985).Być narodowi użytecznym. Katowice: Wydawnictwo Stronnictwa Demokratycznego „Epoka”.

Staszic, S. (2019).Ród ludzki. Pobrano 18 maja 2019 z: https://www.powrotdonatury.net.pl/...Ród%20ludzki%20...%20Staszic.pdf/download.html.

Szacka, B. (1966). Wstęp. W: B. Szacka, Stanisław Staszic (s. 5–10). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Szymczak, M. (red.) (1993). Słownik języka polskiego, t. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Szymon Maricius z Pilzna (1925).O szkołach, czyli akademjach ksiąg dwoje (1551). Tłum. A. Danysz. Kraków: Nakładem M. Arcta w Warszawie.

Św. Tomasz z Akwinu (1967). Suma teologiczna, t. 10: Uczucia. Tłum. J. Bardan, F. Bednarski i P. Bełch. London: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas”.

Trentowski, B. F. (1970). Chowanna, czyli system pedagogiki narodowej jako umiejętności wychowania, nauki i oświaty, słowem wykształcenia naszej młodzieży, t. 1–2. Wrocław–Warszawa–Kraków: Ossolineum.

Twardowski, J. (1921). Jan Ludwik Vives i Andrzej Frycz Modrzewski. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.

Tyszczyk, A., Fiała, E. i Zajączkowski, R. (red.) (2003). Wartość i sens. Aksjologiczne aspekty teorii interpretacji. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Vives, J. L. (1968). O podawaniu umiejętności. Tłum. A. Kempfi. Wrocław: Wydawnictwo Polskiej Akademii Umiejętności.

Walter, E. (red.) (2011). Rabindranath Tagore. Poeta świata. Antologia. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Wielki słownik języka polskiego PWN ze słownikiem wyrazów bliskoznacznych (2018). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Wigand von Marburg (2017). Kronika nowopruska obejmująca lata 1293–1394. Tłum. E. Raczyński. Sandomierz: Armoryka.

Wincenty Kadłubek (2009).Kronika polska. Tłum. B. Kürbis. Diepholz: Wydawca MAK Verlag GmbH. Wydanie oparte na publikacji Zakładu Narodowego im. Ossolińskich – Wydawnictwo z 1996 roku.

Wnętrzak, T. (2009). Święty Hieronim – magister puellarum.Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historica, 8, 3–35.

Wołoszyn, S. (1995). Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, t. 1. Kielce: Dom Wydawniczy „Strzelec”.

Życie Jerzego Ossolińskiego, kanclerza wielkiego koronnego, t. 1. Warszawa: Drukarnia Nadworna J. K. Mcr. roku pańskiego 1777, rozdział 39. Pobrano 14 kwietnia 2020 z: https://jbc.bj.uj.edu.pl/Content/283451/PDF/NDIGSTDR012661.pdf.

Żywczok, A. (2019). Oryginalność – główny wyznacznik statusu naukowego. W: A. Żywczok i M. Kitlińska-Król (red.), Naukowcy. Osobowość, rola, profesjonalizm (s. 37–51). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Żywoty świętych pańskich na każdy dzień roku (1989). Tłum. Z. Pniewski. Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne.

Żywoty świętych pańskich na wszystkie dnie roku podług najwiarogodniejszych źródeł wyjętych z dzieł ojców i doktorów Kościoła Św. (1905). Mikołów–Warszawa: Nakładem Karola Miarki.

Paedagogia Christiana

Downloads

  • Żywczok.pdf (Język Polski)

Published

2023-04-12

How to Cite

1.
ŻYWCZOK, Alicja. Zeal – An Anachronistic or Timeless Category: Its Types and Meaning in Theoretical and Applied Pedagogy. Paedagogia Christiana. Online. 12 April 2023. Vol. 50, no. 2, pp. 37-67. [Accessed 19 May 2025]. DOI 10.12775/PCh.2022.014.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Download Citation
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Issue

Vol. 50 No. 2 (2022): Paedagogia Christiana

Section

Articles

License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

Stats

Number of views and downloads: 1833
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Browse Author Index
  • Issue archive

User

User

Current Issue

  • Atom logo
  • RSS2 logo
  • RSS1 logo

Information

  • For Readers
  • For Authors
  • For Librarians

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Language

  • English
  • Język Polski

Tags

Search using one of provided tags:

zeal, virtue, trait, virtue ethics, process of upbringing
Up

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop