Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
  • Register
  • Login
  • Language
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Hrvatski
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
  • Menu
  • Home
  • Current
  • Archives
  • Announcements
  • About
    • About the Journal
    • Submissions
    • Editorial Team
    • Privacy Statement
    • Contact
  • Register
  • Login
  • Language:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski

Odrodzenie i Reformacja w Polsce

Peasants and the Mythical Origin of the Nation in Marcin Bielski’s and Marcin Kromer’s Chronicles
  • Home
  • /
  • Peasants and the Mythical Origin of the Nation in Marcin Bielski’s and Marcin Kromer’s Chronicles
  1. Home /
  2. Archives /
  3. Vol. 68 (2024) /
  4. Artykuły

Peasants and the Mythical Origin of the Nation in Marcin Bielski’s and Marcin Kromer’s Chronicles

Authors

  • Justyna Kruk-Siwiec Kraków https://orcid.org/0000-0003-2318-3316

DOI:

https://doi.org/10.12775/OiRwP.2024.01

Keywords

peasants, historiography, Marcin Bielski, Marcin Kromer, Sarmatism, Cultural Memory

Abstract

The article analyses the founding myths contained in Marcin Bielski’s and Marcin Kromer’s chronicles regarding their depiction of peasants. The starting point here is a polemic with the widespread belief that in the Old Polish historiography, a myth of conquest justifying nobility’s power over the plebeians had been developed. Examining the initial parts of the chronicles proved that the myth of conquest did not appear in these two key monuments of Polish early modern historiography. As indicated and discussed in the article, Bielski and Kromer use other strategies to legitimise class divisions based on the foundation myths in their chronicles.

Author Biography

Justyna Kruk-Siwiec, Kraków

Justyna Kruk-Siwiec – PhD, graduate of the Faculty of Polish Studies at the Jagiellonian University in Cracow, where she defended her doctoral thesis on peasants in the Cultural Memory of the Polish nobility, entitled Chłopi w pamięci kulturowej szlachty polskiej. Studium źródłoznawcze na podstawie historiografii z lat 1550–1650 [Peasants in the Cultural Memory of the Polish Nobility. Source Study Based on the Historiography of 1550–1650]. Her scientific interests focus on the depiction of peasants in Old Polish writing. She has published, among others, in Ruch Literacki, Terminus, and Wielogłos.

References

Źródła

Bielski J., [Dedykacja] Najjaśniejszemu Zygmuntowi III, w: J. Bielski, M. Bielski, Kronika polska Marcina Bielskiego. Nowo przez Joach[ima] Bielskiego syna jego wydana, Kraków 1597, BK, sygn. Cim.F. 4064

Bielski J., Bielski M., Kronika polska Marcina Bielskiego. Nowo przez Joach[ima] Bielskiego syna jego wydana, Kraków 1597, BK, sygn. Cim.F. 4064

Bielski M., Kronika wszytkiego świata, Kraków 1551, BJ, sygn. St. Dr. Cim. 4059

Bielski M., Kronika wszytkiego świata, Kraków1554, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Bydgoszczy, https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/240912/edition/237915/content (2 XI 2023)

Bielski M., Kronika, to jest historyja świata, t. 1–3, oprac. D. Śnieżko, D. Kozaryn, współudz. E. Karczewska, Szczecin 2019 [na podstawie edycji z 1564]

Długosz J., Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego, ks. 1, tł. S. Gawęda, red. J. Dąbrowski, Warszawa 2009

Kromer M., De origine et rebus gestis Polonorum libri XXX, Basel 1555, BJ, sygn. St. Dr. Cim. 8154

Kromer M., De origine et rebus gestis Polonorum libri XXX, Basel 1568, BJ, sygn. St. Dr. Cim. 8488

Kromer M., O sprawach, dziejach i wszystkich inszych potocznościach koronnych polskich ksiąg XXX, tł. M. Błażewski, Kraków 1611, BJ, sygn. Berol. Uc 4690

Maciej z Miechowa, Chronica Polonorum, Kraków 1521, BJ sygn. St. Dr. Cim. 8516

Orzechowski S., Dyalog albo rozmowa około exekucyi Polskiej Korony, wyd. K. J. Turowski, Kraków 1858

Tacyt P. K., Germania, tł. Tomasz Płóciennik, wstęp i koment. Jerzy Kolendo, Poznań 2008

Opracowania

Assmann J., Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, tł. A. Kryczyńska-Pham, Warszawa 2008

Barycz H., Szlakami dziejopisarstwa staropolskiego. Studia nad historiografią w XVI–XVIII, Wrocław 1981

Bömelburg H.-J., Polska myśl historyczna a humanistyczna historia narodowa (1500–1700), tł. Z. Owczarek, Kraków 2011

Chrzanowski I., Marcin Bielski. Studium literackie, Warszawa 1906

Chwalba A., Harpula W., Cham i pan. A nam, prostym, zewsząd nędza?, Kraków 2022

Cynarski S., Sarmatyzm – ideologia i styl życia, w: Polska XVII wieku. Państwo, społeczeństwo, kultura, red. J. Tazbir, Warszawa 1969

Finkel L., Marcin Kromer historyk polski XVI wieku. Rozbiór krytyczny, Kraków 1883

Głębicka E. J., Pojęcia „populus” i „libertas” w politycznych traktatach Andrzeja Maksymiliana Fredry, w: Łacina jako język elit, red. J. Axer, Warszawa 2004

Kowalski J., Naukowy mit mitu podboju: „naród szlachecki” a naród polski, w: In principio. Mit początku w kulturze średniowiecznej Europy. Tom dedykowany pamięci prof. Jacka Wiesiołowskiego, red. J. Kowalski, W. Miedziak, Poznań 2020

Kowalski J., Sarmacja. Obalanie mitów. Podręcznik bojowy, Warszawa 2016

Kruk-Siwiec J., Czy chłopi zostali skolonizowani przez Sarmatów? O genezie i uporczywym trwaniu pewnego mitu historiograficznego, „Wielogłos. Pismo Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego”, 2022, 3

Leszczyński A., Ludowa historia Polski, Warszawa 2020

Maciejewski J., Sarmatyzm jako formacja kulturowa (geneza i główne cechy wyodrębniające), „Teksty”, 1974, 4

Malicki J., Mity narodowe. Lechiada, Wrocław 1982

Orzeł J., Historia – tradycja – mit w pamięci kulturowej szlachty Rzeczypospolitej XV–XVIII wieku, Warszawa 2016

Otwinowska B., Język – naród – kultura. Antecedencje i motywy renesansowej myśli o języku, Wrocław 1974

Pomian K., Przeszłość jako przedmiot wiary. Historia i filozofia w myśli średniowiecza, Warszawa 1968

Rauszer M., Siła podporządkowanych, Warszawa 2021

Sgambati M., „Lud” – „naród” – „ojczyzna” w słownictwie polskich pisarzy politycznych XVI wieku: Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Stanisława Orzechowskiego, Piotra Skargi, w: Od „Lamentu świętokrzyskiego” do „Adona”. Studia o literaturze staropolskiej, red. G. Brogi Bercoff, T. Michałowska, Warszawa 1995

Słownik starożytności słowiańskich, t. 3, red. W. Kowalenko, G. Labuda, Z. Stieber, Wrocław 1967

Sowa J., Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą, Kraków 2011

Suchodolski B., Dzieje kultury polskiej, Warszawa 1986

Szczerbicka-Ślęk L., W kręgu Klio i Kalliope. Staropolska epika historyczna, Wrocław 1973

Śnieżko D., „Kronika wszytkiego świata” Marcina Bielskiego. Pogranicze dyskursów, Szczecin 2004

Śnieżko D., Kozaryn D., Wstęp wydawców, w: M. Bielski, Kronika, to jest historyja świata, t. 1, oprac. D. Śnieżko, D. Kozaryn, współudz. E. Karczewska, Szczecin 2019 [na podstawie edycji z 1564]

Tazbir J., Rzeczpospolita i świat. Studia z dziejów kultury XVII wieku, Wrocław 1971

Ulewicz T., Sarmacja. Studium z problematyki słowiańskiej XV i XVI w., Kraków 2006

Odrodzenie i Reformacja w Polsce

Downloads

  • PDF (Język Polski)

Published

2024-12-09

How to Cite

1.
KRUK-SIWIEC, Justyna. Peasants and the Mythical Origin of the Nation in Marcin Bielski’s and Marcin Kromer’s Chronicles. Odrodzenie i Reformacja w Polsce. Online. 9 December 2024. Vol. 68, pp. 7-32. [Accessed 28 December 2025]. DOI 10.12775/OiRwP.2024.01.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Download Citation
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Issue

Vol. 68 (2024)

Section

Artykuły

License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

Stats

Number of views and downloads: 340
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Browse Author Index
  • Issue archive

User

User

Current Issue

  • Atom logo
  • RSS2 logo
  • RSS1 logo

Information

  • For Readers
  • For Authors
  • For Librarians

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski

Tags

Search using one of provided tags:

peasants, historiography, Marcin Bielski, Marcin Kromer, Sarmatism, Cultural Memory
Up

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop