Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Linguistica Copernicana

Dlaczego spopielarnia, a nie krematorium. O innowacjach alternatywnych inaczej
  • Strona domowa
  • /
  • Dlaczego spopielarnia, a nie krematorium. O innowacjach alternatywnych inaczej
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 6 Nr 2 (2011) /
  4. ARTYKUŁY

Dlaczego spopielarnia, a nie krematorium. O innowacjach alternatywnych inaczej

Autor

  • Iwona Burkacka Uniwersytet Warszawski Instytut Języka Polskiego

DOI:

https://doi.org/10.12775/LinCop.2011.037

Słowa kluczowe

innowacja, zapożyczenie, neosemantyzm, neologizm słowotwórczy, funkcja perswazyjna

Abstrakt

The article presents considerations on the function and nature of alternative innovations. They allow different description of reality, associated with different pragmatic connotations of words or with distancing from the already existing cultural patterns. The new name focuses on the characteristics desired by language users that are indicated either in the word-formation basis (e.g. spopielić ‘to incinerate’), or in the associations related to the primary meaning of the word (e.g. adopcja ‘adoption’, senior ‘senior’) or the typical connectivity (e.g. senior rodu ‘family senior’). Some examples can be considered contemporary euphemisms, because they help avoid the taboos associated with the prohibition of using unpleasant, incorrect or undesirable words. Their persuasive function is though equally important: influencing the assessment of things and phenomena described and the change of people’s attitudes (the fight using names is particularly evident in discussions about spalarnia‘incinerator’ and krematorium ‘crematory’, or about being a person with no partner: osoba samotna ‘lonely person’, stary kawaler ‘confirmed bachelor’, stara panna ‘old maid’, singiel, singielka ‘single person’). Such forms were created not only to give a choice (existence of alternative), but most of all to intentionally replace the existing words or connections, e.g. in many contexts, the expression osoba niepełnosprawna ‘disabled person’ has replaced the words kaleka or inwalida ‘crippled person'.

Bibliografia

Borsowa I., Pędich W., Piot rowski J., Różn iato wski T., Rudnicki S. (red.), 1986, Encyklopedia seniora, Warszawa: Wiedza Powszechna.

Burkacka I., 2010, O sufiksach -ni(a) i -eri(a) w funkcji wykładników nazw miejsc, LingVaria, nr 1(9), s. 31–38.

Chaciński B., 2003, Wypasiony słownik najmłodszej polszczyzny, Kraków: Wydawnictwo Znak.

Dąbrowska A., 1993, Eufemizmy współczesnego języka polskiego, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Engelking A., 1984, Istota i ewolucja eufemizmów (na przykładzie zastępczych określeń śmierci), Przegląd Humanistyczny 4, s. 115–129.

Fabiś A. (red.), 2005, Seniorzy w rodzinie, instytucji i społeczeństwie. Wybrane zagadnienia współczesnej gerontologii, Sosnowiec: wydawnictwo Humanitas.

Grabias S., 1981, O ekspresywności języka. Ekspresja a słowotwórstwo, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.

Jasik A., 2009, Tabuizowanie tematu śmierci i realiów z nią związanych w różnych kręgach środowiskowych Opolszczyzny, w: A. Dąbrowska (red.), Język a kultura, t. 21, Tabu w języku i kulturze, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, s. 175–194.

Jaszewska D., 2006, Single, W Drodze, nr 3 (391), www.mateusz.pl [dostęp 5.05.2011].

Karwato wska M., Szpyra-Koz łowska J., 2005, Lingwistyka płci: ona i on w języku polskim, Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Kopaliński W., 1995, Encyklopedia „drugiej płci”, Warszawa: Wydawnictwo Bellona.

Łaziński M., 2006, O panach i paniach. Polskie rzeczowniki tytularne i ich asymetria rodzajowo-płciowa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Markowski A., 2005, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

PSWP = Zgółkowa H. (red.), 1994–2005, Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, Poznań: Wydawnictwo Kurpisz.

Rybak U., 2005, Bycie „singlem” w Polsce, w: S. Mocek (red.), Polacy XXI wieku. Nowe style życia, Zeszyty Naukowe Collegium Civitas, Warszawa.

Teodorczyk A., Seniorzy w sieci, PBI/Gemius, http://blog.gemius.pl

Tokarski R., 2001, Słownictwo jako interpretacja świata, w: J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 343–370.

Tomczyk Ł., 2008, Polski senior a społeczeństwo informacyjne, Poradnik Bibliotekarza, nr 1, s. 14–15.

USJP = Dubisz S. (red.), 2003, Uniwersalny słownik języka polskiego , Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Waszakowa K., 2007, Wariantywne postaci neologizmów w świetle adaptacyjnej funkcji słowotwórstwa, Prace Filologiczne LIII, s. 691–699.

Waszakowa K., 2009, Derywacja słowotwórcza a semantyczna, w: V. Raдeвa, Ц. Aврaмova, Ю. Бaлтova (red.), Слoвообразувание и лексикология. Балгарска академия нa науките, София: Wydawnictwo Uniwerysteckie „Sv. Kliment

Ochrydzki”, s. 209–219.

Widłak S., 1963, Tabu i eufemizm w językach nowożytnych, Biuletyn PTJ XXII, s. 93–102.

Linguistica Copernicana

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2011-06-01

Jak cytować

1.
BURKACKA, Iwona. Dlaczego spopielarnia, a nie krematorium. O innowacjach alternatywnych inaczej. Linguistica Copernicana [online]. 1 czerwiec 2011, T. 6, nr 2, s. 179–194. [udostępniono 6.7.2025]. DOI 10.12775/LinCop.2011.037.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 6 Nr 2 (2011)

Dział

ARTYKUŁY

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 1260
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

innowacja, zapożyczenie, neosemantyzm, neologizm słowotwórczy, funkcja perswazyjna
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa