On Case, Gender and Related Phenomena in Polish (for the umpteenth time)

Abstract

Autor przedstawia własną wizję zjawisk fleksyjnych lub związanych z fleksją w języku polskim w zakresie kategorii przypadka oraz liczby w ich odniesieniu do rodzaju gramatycznego.Do głównych tez autora należy zaprezentowana przez niego motywacja klasycznego ujęcia trójrodzajowego rzeczowników w liczbie pojedynczej i znanego ujęcia dwurodzajowego rzeczowników w liczbie mnogiej ([umowny] rodzaj męskoosobowy i [umowny]
rodzaj niemęskoosobowy).Szczególnym przedmiotem zainteresowania autora jest to, co uznaje on za osobną „operację” (w sensie przyjętym w jego pracach) zastępowania, w pewnych okolicznościach pragmatycznych, „męskoosobowego” mianownika liczby mnogiej rzeczowników
(wraz z przydawkami) mianownikiem „niemęskoosobowym”, a co jest znane w literaturze pod nazwą „pejoratywności” lub „deprecjatywności”. Autor, w ślad za Bobrowskim,
oponuje przeciwko wprowadzaniu odpowiedniego nowego parametru  fleksyjnego dla rzeczowników polskich, choćby tylko męskich mających znaczenie osobowe (koncepcja
Bienia i Saloniego). Autor precyzuje klasę operandów tej operacji oraz jej status funkcjonalny (jako należący zasadniczo do „funkcji poetyckiej”, a więc pragmatycznej), nazywając całość łacińskim terminem ludicrativus.
W artykule opisane  zostały  różne  inne  „operacje”  i  „suboperacje”  jakoś  związane z rodzajem,  a  także  z pluralizacją,  szczególnie w odniesieniu do  imion własnych
(głównie osobowych), z uwzględnieniem specyfiki ludicrativu w zastosowaniu do tej kategorii.Osobno i dość szczegółowo omówione zostały zjawiska dotyczące grup z liczebnikiem; m.in. podany został wstępny opis grup z liczebnikiem tzw. zbiorowym przy singulariach tantum, takich jak potomstwo, rodzeństwo.