Emendacje w tekstach średniowiecznych – problem ich interpretacji i edycji (na przykładzie zapiski sądowej z księgi ziemskiej poznańskiej II)
DOI:
https://doi.org/10.12775/LinCop.2020.013Słowa kluczowe
wydawanie tekstów średniowiecznych, emendacje, roty sądowe, język staropolski, łacina średniowiecznaAbstrakt
Główny problem przedstawiony w artykule skupia się wokół tytułowego terminu emendacja. Autor przedstawia ów problem z dwóch perspektyw. Pierwsza – to ingerencja średniowiecznego skryby w tekst, czego śladem są skreślenia i korekty wprowadzane przez pisarza. Drugą perspektywą jest działalność badacza-edytora, który odczytuje rękopis, interpretuje go i wydaje, stosując przy tym nieprecyzyjne zasady wydawania, co w konsekwencji prowadzi do zniekształcenia tekstu źródłowego. Przeprowadzone analizy pokazały, że przyjęte zasady wydawania tekstów średniowiecznych powinny być takie, by zachować wszelkie cechy rękopisu, które dotyczą rozumienia tekstu przez pisarza rękopisu, a które są w procesie interpretacji przez współczesnego wydawcę zacierane.
Bibliografia
Adamska A., 2011, Czy potrzebna nam jest społeczna historia języka?, w: S. Gawlas (red.), Historia społeczna późnego średniowiecza. Nowe badania, Warszawa: Wydawnictwo DiG, s. 189–202.
Dymmel P., 2001, Bibliografia edytorstwa źródeł historycznych w Polsce. Historia – krytyka tekstu – metodyka i technika wydawnicza, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Géhin P. (red.), 2008, Jak czytać rękopis średniowieczny, Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”.
Górski K., 1978, Tekstologia i edytorstwo dzieł literackich, Warszawa: PWN.
Jurek T., 2011, Pismo w życiu społecznym Polski późnego średniowiecza, w: S. Gawlas (red.), Historia społeczna późnego średniowiecza. Nowe badania, Warszawa: Wydawnictwo DiG, s. 203–231.
Jurek T. (red.), 2014, Dyplomatyka staropolska, Warszawa: Wydawnictwo DiG.
Kozak A., 2017, W poszukiwaniu metody edycji późnośredniowiecznych kościelnych źródeł sądowych, w: K. Kopiński, W. Mrozowicz, J. Tandecki (red.), Editiones sine fine, t. 1, Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, s. 163–175.
Kuraszkiewicz W., 1986, Zapiski i roty polskie w księgach sądowych warszawskich XV–XVI wieku, w: W. Kuraszkiewicz, Polski język literacki. Studia nad historią i strukturą, Warszawa–Poznań: PWN, s. 558–564.
Kuraszkiewicz W., 1986, Brudnopisy i czystopisy rot kościańskich, w: W. Kuraszkiewicz, Polski język literacki. Studia nad historią i strukturą, Warszawa–Poznań: PWN, s. 565–578.
Kuraszkiewicz W., 1986, Formuły przysięgi w rotach sądowych XV–XVI wieku, w: W. Kuraszkiewicz, Polski język literacki. Studia nad historią i strukturą, Warszawa–Poznań: PWN, s. 579–587.
Łosowski J., 2017, Problem modernizacji instrukcji wydawniczej dotyczącej źródeł historycznych z okresu staropolskiego, w: K. Kopiński, W. Mrozowicz, J. Tandecki (red.), Editiones sine fine, t. 1, Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, s. 227–243.
Mika T., 2017, Na obrzeżach pewnego poletka, czyli o znakach nielubianych przez edytorów tekstów dawnych, w: B. Hojdis, K. Krzak-Weiss (red.), Co musi wiedzieć uczony edytor, nawet jeśli nie chce. Prace ofiarowane Profesorowi Wiesławowi Wydrze, Poznań: Poznańskie Studia Polonistyczne, s. 199–208.
Mika T., Ziółkowska O., 2017, Jak wprowadzać interpunkcję do tekstu staropolskiego?, w: K. Borowiec, D. Masłej, D. Rojszczak-Robińska (red.), Staropolskie spotkania językoznawcze 2. Jak wydawać teksty dawne, Poznań: Rys, s. 105–125.
Słoń M., 2017, Sine initio et sine fine. Edycja źródła jako proces zawsze otwarty, w: K. Kopiński, W. Mrozowicz, J. Tandecki (red.), Editiones sine fine, t. 1, Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, s. 131–141.
Słoń M., Słomski M., 2017, Edycje cyfrowe źródeł historycznych, w: K. Borowiec, D. Masłej, D. Rojszczak-Robińska (red.), Staropolskie spotkania językoznawcze 2. Jak wydawać teksty dawne, Poznań: Rys, s. 65–84.
Stęplewski A., 2013, Pismo i pisarze w średniowiecznej Polsce. Grafia wielkopolskich rot sądowych, Poznań: Rys.
Tandecki J., Kopiński K., 2014, Edytorstwo źródeł historycznych, Warszawa: Wydawnictwo DiG.
Woronczak J., Górski K. (red.), 1955, Zasady wydawania tekstów staropolskich. Projekt, Wrocław: Zakład im. Ossolińskich, Wyd. Polskiej Akademii Nauk.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 509
Liczba cytowań: 0