Badania nad komunikacją w świetle Saussure’owskiej koncepcji bytów konkretnych
DOI:
https://doi.org/10.12775/LinCop.2013.024Słowa kluczowe
byty konkretne, jednostki języka, komunikowanie sięAbstrakt
We współczesnych badaniach nad porozumiewaniem się w celu poparcia stawianych hipotez dotyczących różnych zjawisk w świecie, w tym sposobów komunikowania się ludzi, często wykorzystuje się argumenty odnoszące się do stanu systemu danego języka lub upowszechnionych użyć poszczególnych jego jednostek. Elementy langue i parole, o które tu chodzi, odnoszą się do samych aktów komunikacji, poszczególnych składników sytuacji komunikacyjnych lub do zjawisk w jakiś sposób z nimi związanych. Bywa też tak, że to same elementy langue lub parole stają się przedmiotem badań, co nie zawsze jest jednak jasne ze względu na to, że nader często w pracach dotyczących tej tematyki nie wskazuje się jednoznacznie obiektów analizy.
W swoim artykule, odwołując się do wybranych przykładów z prac teoretycznych (głównie: Bogusławski 1998 i Pawłowski 1978, 1986) i materiałowych (zwłaszcza: Pisarek 2008 i Nowak 2012), pokazuję, że dzięki zastosowaniu metod delimitacji języka zgodnych z Saussure’owską koncepcją bytów konkretnych (zob. Saussure 2002: 125–126) możliwe jest formułowanie argumentów natury językowej w sposób odpowiadający najwyższym standardom naukowym (a więc umożliwiający ich zanegowanie).
Bibliografia
BARTMIŃSKI J. (red.), 1990, Językowy obraz świata, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
BARTMIŃSKI J., TOKARSKI R. (red.), 1993, O definicjach i definiowaniu, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
BOGUSŁAWSKI A., 1973, Właściwości pragmatyczne wyrażeń równoznacznych. Projekt schematu, Pamiętnik Literacki LXIV, z. 3, s. 121–151.
BOGUSŁAWSKI A., 1976, O zasadach rejestracji jednostek języka, Poradnik Językowy, z. 8, s. 356–364.
BOGUSŁAWSKI A., 1977, Problems of the Thematic-Rhematic Structure of Sentences, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
BOGUSŁAWSKI A., 1987, Obiekty leksykograficzne a jednostki języka, w: Z. Saloni (red.), Studia z polskiej leksykografii współczesnej II, Białystok: Wydawnictwo Filii UW, s. 115–124.
BOGUSŁAWSKI A., 1988, Język w słowniku, Wrocław: Ossolineum.
BOGUSŁAWSKI A., 1993, „Znaczenie” a „językowa konwencja poznawcza”, w: J. Bartmiński, J. Tokarski (red.), O definicjach i definiowaniu, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 73–82.
BOGUSŁAWSKI A., 1998, Science as linguistic activity, linguistics as scientific activity, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej Uniwersytetu Warszawskiego.
BOGUSŁAWSKI A., 2007, A Study in the Linguistics-Philosophy Interface, Warszawa: Bel Studio.
BOGUSŁAWSKI A., 2008, Semantyka, pragmatyka. Leksykografa głos demarkacyjny, Warszawa: Wydawnictwo Takt.
BOGUSŁAWSKI A., 2011, Reflection on Wierzbicka’s explications & related essays, Warszawa: Bel Studio.
DANIELEWICZOWA M., 2002, Wiedza i niewiedza. Studium polskich czasowników epistemicznych, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.
DANIELEWICZOWA M., 2011, Wieloznaczność – skaza na języku czy na jego opisie?, w: M. Bańko, D. Kopcińska (red.), Różne formy, różne treści. Prace ofiarowane Profesorowi Markowi Świdzińskiemu z okazji 40-lecia pracy naukowej, Warszawa: Wydawnictwo Wydziału Polonistyki UW.
DANIELEWICZOWA M., 2012, W głąb specjalizacji znaczeń. Przysłówkowe metapredykaty atestacyjne, Warszawa: Bel Studio.
DOBACZEWSKI A., 1998, Cechy składniowe i semantyczne polskich dopowiedzeń potwierdzających, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.
DOBACZEWSKI A., 2002, Zjawiska percepcji wzrokowej. Studium semantyczne, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.
DOBACZEWSKI A., 2008, Tzw. polska szkoła semantyczna a założenia strukturalizmu, czyli Ferdinand de Saussure redivivus, w: J. Dębowski, A. Kiklewicz (red.), Język poza granicami języka. Teoria i metodologia współczesnych nauk o języku, Olsztyn: UWM, s. 443–452.
GROCHOWIAK S., 1995, Wiersze, Warszawa: MUZA SA.
GROCHOWSKI M., 1975, Środek czynności w strukturze zdania. Narzędzie, substancja, materiał, Prace Instytutu Języka Polskiego PAN, Wrocław: Ossolineum.
GROCHOWSKI M., 1980, Pojęcie celu. Studia semantyczne, Prace Instytutu Języka Polskiego PAN, Wrocław: Ossolineum.
GROCHOWSKI M., 1986, Polskie partykuły. Składnia, semantyka, leksykografia, Prace Instytutu Języka Polskiego PAN, Wrocław: Ossolineum.
GROCHOWSKI M., 1997, Wyrażenia funkcyjne. Studium leksykograficzne, Prace Instytutu Języka Polskiego PAN nr 104, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN.
KOTARBIŃSKI T., 1961, Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN.
NOWAK T., 2012, Co mogę (po)wiedzieć o wiedzy, komunikacji i myślach zwierząt? Rekonesans semantyczny, Linguistica Copernicana 2(6), s. 47–62.
PAJDZIŃSKA A., TOKARSKI R. (red.), 2001, Semantyka tekstu artystycznego, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
PAWŁOWSKI T., 1978, Tworzenie pojęć i definiowanie w naukach humanistycznych, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
PAWŁOWSKI T., 1986, Tworzenie pojęć w naukach humanistycznych, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
PISAREK W., 2008, Wstęp do nauki o komunikowaniu, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
SAUSSURE F. DE, 2002, Kurs językoznawstwa ogólnego, przeł. K. Kasprzyk, wprowadz. i oprac. K. Polański, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
SAUSSURE F. DE, 2004, Szkice z językoznawstwa ogólnego, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog.
WAJSZCZUK J., 1997, System znaczeń w obszarze spójników polskich. Wprowadzenie do opisu, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.
WAJSZCZUK J., 2005, O metatekście, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.
WIERZBICKA A., 1973, Akty mowy, w: M. R. Mayenowa (red.), Semiotyka i struktura tekstu, Wrocław: Ossolineum.
WIERZBICKA A., 1983, Genry mowy, w: T. Dobrzyńska, E. Janus (red.), Tekst i zdanie, Wrocław: Ossolineum.
WIERZBICKA A., 1986, Analiza lingwistyczna aktów mowy jako potencjalny klucz do kultury, w: A. Brodzka, M. Hopfinger, J. Lalewicz (red.), Problemy wiedzy o kul-turze, Wrocław: Ossolineum.
WIERZBICKA A., 1987, English Speech Act Verbs: A Semantic Dictionary, Sydney: Academic Press.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 725
Liczba cytowań: 0