Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Linguistica Copernicana

Jednostka języka 'nawet' w funkcji gradacyjnej
  • Strona domowa
  • /
  • Jednostka języka 'nawet' w funkcji gradacyjnej
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 21 (2024): Linguistica Copernicana /
  4. ARTYKUŁY

Jednostka języka 'nawet' w funkcji gradacyjnej

Autor

  • Przemysław Megger Uniwersytet Warszawski https://orcid.org/0000-0001-6869-8546

DOI:

https://doi.org/10.12775/LinCop.2024.010

Słowa kluczowe

'nawet', partykuła, operator metapredykatywny, semantyka, składnia

Abstrakt

Celem artykułu jest udowodnienie, że w kontekstach, w których leksem nawet wchodzi w relację syntaktyczną z przymiotnikami, przysłówkami lub niektórymi czasownikami zdolnymi do semantycznego stopniowania, możliwa jest interpretacja wskazująca, że nie pełni on znanej z tradycyjnych opisów funkcji partykuły, lecz operatora metapredykatywnego gradacji. W takim znaczeniu za pomocą omawianego wyrazu nadawca wskazywałby różnicę między cechą, o której się mówi, a tą samą cechą w swojej pragmatycznej normie. Analiza materiału badawczego wykazała, że do poprawnego zinterpretowania znaczenia omawianego leksemu ważne są nie tylko właściwości semantyczne i składniowe, lecz także kontekst pragmatyczny oraz czynniki prozodyczne. Część metodologiczna pracy została oparta na podziale zasobu leksykalnego języka autorstwa Jadwigi Wajszczuk.

Bibliografia

Bałabaniak D., 2013, Polskie intensyfikatory leksykalne na tle wyrażeń gradacyjnych, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.

Bobrowski I., 1998, Zaproszenie do językoznawstwa, Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN.

Bogusławski A., 1976, O zasadach rejestracji jednostek języka, Poradnik Językowy 8, s. 356–364.

Bogusławski A., 1987, Obiekty języka a jednostki leksykograficzne, w: Z. Saloni (red.), Studia z polskiej leksykografii współczesnej II, Białystok: Dział Wydawnictw Filii UW, s. 13–34.

Danielewiczowa M., 2012, W głąb specjalizacji znaczeń. Przysłówkowe metapredykaty atestacyjne, Warszawa: Bel Studio.

Dobaczewski A., 2018, Powtórzenie jako zjawisko tekstowe i systemowe. Repetycje, reduplikacje i quasi-tautologie w języku polskim, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Dobaczewski A., Sobotka P., Żurowski S., 2018, Słownik reduplikacji i powtórzeń polskich. Od zleksykalizowanych podwojeń do regularnych układów repetycyjnych, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Grochowski M., 1983, Wpływ partykuły nawet na strukturę tematyczno-rematyczną zdania, w: M. Basaj i in. (red.), Prace na IX Międzynarodowy Kongres Slawistów

w Kijowie 1983, t. 1: Językoznawstwo, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 121–130.

Grochowski M., 2010, Intensyfikatory, partykuły a negacja. O homonimii gramatycznej dwóch jednostek monosemicznych o postaci w ogóle_, w: J. Chojak,

T. Korpysz, K. Waszakowa (red.), Człowiek, słowo, świat, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 306–315.

Grochowski M., 2014, Operatory metapredykatywne a operatory metatekstowe.

Partykuły w strukturze wypowiedzenia, w: S. Gajda, I. Jokiel (red.), Polonistyka wobec wyzwań współczesności: V Kongres Polonistyki Zagranicznej,

Brzeg– Opole, 10–13 lipca 2012 r., t. 2, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, s. 125–133.

Grochowski M., 2018, Operatory metapredykatywne otwierające pozycję dla komparatywu, Prace Filologiczne LXXII, s. 59–70.

SGPP: Grochowski M., Kisiel A., Żabowska M., 2014, Słownik gniazdowy partykuł polskich, Kraków: Polska Akademia Umiejętności.

Grochowski M., Kisiel A., Żabowska M., 2018, Zasady opisu jednostek funkcyjnych w WSJP PAN, w: P. Żmigrodzki (red.), Wielki słownik języka polskiego PAN. Geneza, koncepcja, zasady opracowania, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, s. 191–203.

Kisiel A., 2021, O wyrażeniach w miarę i na miarę. Rozważania na marginesie opisów słownikowych, Poradnik Językowy 9, s. 40–50.

Kosek I., 2003, Z problematyki opisu wyrażeń całkiem całkiem, nawet nawet, w: M. Gębka-Wolak, I. Kaproń-Charzyńska, M. Urban (red.), Studia z gramatyki i leksykologii języka polskiego. Prace dedykowane Profesor Marii Szupryczyńskiej,

Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, s. 131–142.

Laskowski R., 1977, Od czego lepszy jest lepszy?, Język Polski LVII/5, s. 323–335.

Linsztet B., 2014, Cechy składniowe i semantyczne leksemu całkiem, Prace Filologiczne LXV, s. 269–288. NKJP: Narodowy Korpus Języka Polskiego, [online:] http://nkjp.pl [12.10.2023].

Szumińska B., 1998, O dwuznaczności wyrażenia całkiem, Acta Universitatis Nicolai Copernici. Filologia Polska L, s. 143–151.

Wajszczuk J., 2005, O metatekście, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej Uniwersytetu Warszawskiego.

Wierzbicka A., 1969, Dociekania semantyczne, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Żabowska M., 2009, Hierarchia wyrażeń metatekstowych, Linguistica Copernicana 2, s. 179–189, [online:] http://dx.doi.org/10.12775/LinCop.2009.026.

WSJP: Żmigrodzki P. (red.), 2007–, Wielki słownik języka polskiego PAN, [online:] https://wsjp.pl [12.10.2023].

Linguistica Copernicana

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2025-03-17

Jak cytować

1.
MEGGER, Przemysław. Jednostka języka ’nawet’ w funkcji gradacyjnej. Linguistica Copernicana [online]. 17 marzec 2025, T. 21, s. 101–118. [udostępniono 22.5.2025]. DOI 10.12775/LinCop.2024.010.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 21 (2024): Linguistica Copernicana

Dział

ARTYKUŁY

Licencja

Prawa autorskie (c) 2025 Przemysław Megger

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 64
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

'nawet', partykuła, operator metapredykatywny, semantyka, składnia
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa