Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Linguistica Copernicana

Partykuły spajające jako podklasa jednostek metatekstowych
  • Strona domowa
  • /
  • Partykuły spajające jako podklasa jednostek metatekstowych
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 19 (2022) /
  4. ARTYKUŁY

Partykuły spajające jako podklasa jednostek metatekstowych

Autor

  • Anna Kisiel KU Leuven, Faculteit Letteren https://orcid.org/0000-0003-3963-0985

DOI:

https://doi.org/10.12775/LinCop.2022.010

Słowa kluczowe

partykuła, partykuła spajająca, spójnik, szyk, metatekst

Abstrakt

Autorka komentuje istniejące w polskim językoznawstwie opisy klasy partykuł spajających. Za podstawowe trzy kryteria wyróżniania tej klasy uznaje ich dozdaniowość, zależność od przedtekstu oraz zmienność pozycyjną. Zauważa, że partykuły spajające preferują pozycję w pobliżu (przed, po, a nawet wewnątrz) części tematycznej i często towarzyszy im silny przycisk prozodyczny na wyrażeniu tematycznym. Preferują one również dłuższe, zdaniowe konteksty. Zaproponowana w tym tekście interpretacja partykuł spajających sprowadza się do uznania ich za komentarze dotematyczne, wiążące to, co jest mówione o nowym obiekcie z tym, co zostało wcześniej powiedziane o czymś innym. Ponieważ tego typu wiązanie tematyczne jest interpretacyjnie bardziej wymagające niż wiązanie rematyczne (odbywające się wszak w ramach jednego nadrzędnego tematu), partykuły spajające wymagają, aby odpowiedni przedtekst był bezpośrednio przylegający do struktury T-R, którą one komentują.

Bibliografia

Altenberg B., 2006, The function of adverbial connectors in second initial position in English and Swedish, w: K. Aijmer, Anna-Marie Simon-Vandenbergen (red), Pragmatic markers in contrast, Amsterdam: HarperCollins Publishers, s. 11–37.

Bednarek A., 1989, Wykładniki leksykalne ekwiwalencji: analiza semantyczna wyrażeń typu czyli, Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu.

Dupont M., 2015, Word order in English and French. The position of English and French adverbial connectors of contrast, English Text Construction 8/1, s. 88–124. Fabricius-Hansen C., 2005, Elusive Connectives. A Case Study on the Explicitness Dimension of Discourse Coherence, Linguistics 43 (1), s. 17–48.

Grochowski M., 1996, O partykułach jako wykładnikach nawiązania. Analiza wyrażenia wręcz, w: M. Grochowski (red.), Anafora w strukturze tekstu, Warszawa: Energeia, s. 97–104.

Grochowski M., 2003, O szyku operatora więc na tle jego cech składniowych i semantycznych, w: I. Bobrowski (red.), Anabasis. Prace ofiarowane Profesor Krystynie Pisarkowej, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, s. 89–98.

Grochowski M., Kisiel A., Żabowska M., 2014, Słownik gniazdowy partykuł polskich, Kraków: Polska Akademia Umiejętności.

Grochowski M., 2000, On the word order of Polish synsyntagmatic lexemes, Slovo a Slovesnost LXI (2), s. 138–144.

Iwanowa I., 1994, Relacja wnioskowania a znaczenie spójnika więc, Polonica 16, s. 85–101.

Kisiel A., 2013, O zmienności signifiant wyrażeń metatekstowych. Przypadek niemniej, LingVaria 2 (16), s. 137–147.

Kisiel A., 2014a, Jednakże – czy jednak+że?, w: M. Gębka-Wolak, J. Kamper-Warejko, A. Moroz (red.), Leksyka języków słowiańskich w badaniach synchronicznych i diachronicznych, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, s. 61–75.

Kisiel A., 2014b, Wszak, wszakże, wszelako a kontekstowość partykuł, w: E. Gutiérrez Rubio, M. Falkowska, E. Kislova, M. Stępień, S. Terekhova (red.), Beiträge der Europäischen Slavistischen Linguistik (POLYSLAV) 17, München–Berlin–Washington/D.C., s. 74–83.

Kisiel A., 2015a, Bo – bowiem – albowiem. Między spójnikiem a partykułą, Forum Lingwistyczne 2, s. 73–84.

Kisiel A., 2015b, O dwóch metatekstowych jednostkach: zaś i natomiast, Linguistica Copernicana 12, s. 53–69.

Kisiel A., 2018, On Polish connectors expressing opposition and sentence structure [referat wygłoszony na CogLing8 (Louvain-la-Neuve, 13–14/12/2018)].

Kisiel A., 2022, On the little Polish word a and its combinatorial potential, Zeitschrift für Slavische Philologie 78 (1), s. 1–42.

Liu D., 2012, Linking adverbials: An across-register corpus study and its implication, International Journal of Corpus Linguistics 13 (4), s. 491–518.

Milewska B., 2006, Spójniki o nieustabilizowanym szyku, Język Polski 3, s. 184–191.

Milewska B., 2007, O spójnikach z redundancją typu ale jednak w dzisiejszej polszczyźnie, Język Polski 3, s. 218–223.

Sulich A., 2008, Tematyzatory polskie: Jednostki leksykalne wyznaczające strukture tematyczną wypowiedzi, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.

Urbańczyk S., 1992, Miejsce wyrazów bowiem i zaś w zdaniu, Język Polski LXXII, s. 69–70.

Wajszczuk J., 1997, System znaczeń w obszarze spójników polskich. Wprowadzenie do opisu, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.

Wajszczuk J., 2011, Co właściwie spójniki łączą? Powrót do pytań zasadniczych, Prace Filologiczne 60, s. 263–286.

Zufferey S., Degand L., 2017, Annotating the meaning of discourse connectives in multilingual corpora, Corpus Linguistics and Linguistic Theory 13(2), s. 399–422.

Żabowska M., 2009, Hierarchia wyrażeń metatekstowych, Linguistica Copernicana 2 (2), s. 179–189.

Linguistica Copernicana 19/2022

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2023-02-18

Jak cytować

1.
KISIEL, Anna. Partykuły spajające jako podklasa jednostek metatekstowych. Linguistica Copernicana [online]. 18 luty 2023, T. 19, s. 169–183. [udostępniono 30.3.2023]. DOI 10.12775/LinCop.2022.010.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 19 (2022)

Dział

ARTYKUŁY

Licencja

Prawa autorskie (c) 2023 Anna Kisiel

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 31
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

partykuła, partykuła spajająca, spójnik, szyk, metatekst
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa