Antropologia polska: genealogie, trajektorie i etyczne powinności
DOI:
https://doi.org/10.12775/lud101.2017.17Keywords
polska antropologia, etnografizm, kosmpolityczność, różnolitość, etycznośćAbstract
Tekst jest autorską interpretację stanu współczesnej polskiej antropologii. Wychodzi od przedstawienia jej specyficznych korzeni intelektualnych. Choć w głównej mierze była dyscypliną budującą narody, a nie kolonialne imperia (w myśl podziału Halpern i Hammela), to zawsze były w niej obecne tematy pozalokalne i pozaeuropejskie, zaś myślenie prominentnych badaczy było kosmopolityczne. Pomimo izolacji po II wojnie światowej jeszcze w okresie późnego socjalizmu odbudowywała się jako nauka kosmopolityczna, dziś wysoce zróżnicowana i włączona w system „antropologii światowych”. Na tle innych dyscyplin cechują ją nie tylko metody badawcze, lecz kompleksowe, holograficzne podejście do przedmiotu badań. W glosie krytycznej autor postuluje odejście od paradygmatu „kulturalistycznego”, czyli ograniczania interpretacji do sfery inherentnych i autonomicznych związków między symbolami i ideami, i nakłania do tłumaczenie zjawisk przez ujawnianie powiązań tych ostatnich z procesami i relacjami społecznymi. Wskazuje też, jak istotne w czasach rosnących nastrojów ksenofobicznych i rasistowskich są aspekty etyczne uprawiania antropologii i powinności antropologów.References
Bellah, R., Tipton, R. F. (red.). (2006). The Robert Bellah Reader, Durham: Duke University Press.
Benedyktowicz, Z., Robotycki, Cz., Stomma, L., Tomicki, R., Wasilewski, J. (1980). Antropologia kultury w Polsce – dziedzictwo, pojęcia, inspiracje. Materiały do słownika. Część I, Polska Sztuka Ludowa 34(1): 47 –60.
Buchowski, M. (2012). Etnologia polska. Historie i powinowactwa, Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje.
Butler, J. (2000). What is critique? An essay of Foucault’s virtue (http://eipcp.net/transversal/0806/butler/ #_ftn3).
Geertz, C. (1986). The uses of diversity. Michigan Quarterly Review”25, 105–123.
Halpern, J., Hammel E.A. (1969). Observations on the Intellectual History of Ethnology and other Social Sciences in Yugoslavia. Comparative Study in Society and History 11(1), 17–26.
Herzfeld, M. (2004). Antropologia: praktykowanie teorii w kulturze i społeczeństwie (przeł. M.M. Piechaczek). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kaniowska, K. (1984). Tradycja metodologiczna powojennej etnografii polskiej. Lud 48, 51 –69.
Keesing, R.M. (1989). Exotic readings of cultural texts. Current Anthropology30 (4), 459–479.
Kuper, A. (1996). Anthropology and Anthropologists: The Modern British School, London: Routledge.
Marcus, G. E. (1998). Ethnography through Thick and Thin, Princeton: Princeton University Press.
Ortner, S. (1984). Theory in Anthropology in the Sixties. Comparative Studies in Society and History 26, 126–166.
Ribeiro, G. L. (2014). World Anthropologies: Anthropological Cosmopolitanism and Cosmpolitics. Annual Review of Anthropology 43, 483–498.
Sárkány, M. (2002), Cultural and Social Anthropology in Central and Eastern Europe. W: M. Kaase, V. Sparschuh, A. Wenninger (red.). Three Social Science Disciplines in Central and Eastern Europe. Handbook on Economics, Political Science and Sociology (1989-2001) (s. 558–566). Berlin-Budapest: Social Science Information Centre (IZ) / Collegium Budapest.
Szynkiewicz, S. (1992). Po co nam antropologia?. Etnografia Polska 36(1), 21–24.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
- The authors give the publisher (Polish Ethnological Society) non-exclusive license to use the work in the following fields:
- recording of a Work / subject of a related copyright;
- reproduction (multiplication) Work / subject of a related copyright in print and digital technique (ebook, audiobook);
- marketing of units of reproduced Work / subject of a related copyright;
- introduction of Work / object of related copyright to computer memory;
- dissemination of the work in an electronic version in the formula of open access under the Creative Commons license (CC BY - ND 3.0).
- The authors give the publisher the license free of charge.
- The use of the work by publisher in the above mentioned aspects is not limited in time, quantitatively nor territorially.
Stats
Number of views and downloads: 299
Number of citations: 0